ҚР Президенти француз ишбилармонларини транспорт соҳасига алоҳида урғу беришга чақирди
PARIS. Kazinform – Қасим-Жомарт Тоқаев Франция ишбилармонлари олдидаги нутқида Қозоғистон-Франция стратегик шериклигининг асосий омили сифатида иқтисодий ҳамкорликни қайд этди. Бу ҳақда Ақорда матбуот хизмати хабар берди.
“Биз Франциянинг Марказий Осиёдаги асосий савдо-иқтисодий ва сармоявий шериги эканимиздан хурсандмиз. Франциянинг минтақа билан савдо айланмасининг 80 фоизи Қозоғистонга тегишли. Жорий йилда ўзаро товар айирбошлаш ҳажми 45 фоизга ошди. Биз бу жараён сақланиб қолишини истаймиз. Шунингдек, Франциядан жалб қилинган тўғридан-тўғри инвестициялар ҳажми 15 фоизга ошиб, қарийб 900 миллион долларга етди. Бу рекорд кўрсаткич. Айни пайтда Қозоғистон бозорида Франциянинг 200 дан ортиқ корхонаси, жумладан, Total, Alstom, Orano, Danone, Vicat, Airbus каби таниқли компаниялар фаолият кўрсатмоқда”, – деди Президент.
Давлат раҳбари Қозоғистон иқтисодиётни ўзгартириш бўйича улкан вазифа қўйганини айтди. Бу мақсадни амалга ошириш учун Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилотининг (ИҲТТ) халқаро стандарт ва тамойилларига мувофиқ кенг кўламли сиёсий ва иқтисодий ислоҳотлар амалга оширилмоқда.
Қасим-Жомарт Тоқаев иқтисодий алоқаларни кенгайтиришнинг истиқболли йўналишларига эътибор қаратди.
“Энергетика ҳамиша ҳамкорликнинг асосий йўналиши ҳисобланиб келган. Европа Иттифоқига нефть ва уран етказиб берувчи сифатида биз Франциянинг энергетик мустақиллигини қўллаб-қувватлашга тайёрмиз. Қозоғистонда Франция саноати вакиллари кўпроқ бўлишини истаймиз. Чунки улар илғор технологияларни маҳаллий ишлаб чиқаришга олиб келади. Мамлакатимиз уран бўйича дунёда биринчи ўринда туради. Франция эса атом саноати соҳасида катта тажрибага эга. Шунинг учун биз атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланишда ҳамкорлик қилишимиз мумкин”, – деди Қозоғистон Президенти.
Давлат раҳбари Қозоғистон Марказий Осиёда Париж келишувини ратификация қилган биринчи давлат бўлиб, 2060 йилгача ҳаводаги зарарли моддалар миқдорини нолга тушириш мажбуриятини олганини айтди. Президент таъкидлаганидек, мамлакатда шамол, қуёш ва сув энергетикаси соҳаларида йирик лойиҳаларни амалга ошириш истагида бўлган йирик халқаро компаниялар сони кўпайди. Масалан, Total Energies 1,1 миллиард доллар сармоя киритиб, 1 ГВт қувватга эга шамол электр станциясини қуришни режалаштирмоқда.
Президент яна бир устувор йўналиш сифатида сув ресурслари ва иссиқлик таъминотидан самарали фойдаланишни таъкидлади. Иқлим ўзгариб бораётган бир пайтда бу тармоқлар Қозоғистон учун катта аҳамиятга эга. Шу билан бирга, Suez ва Veolia компаниялари билан ҳамкорлик сув инфратузилмасини модернизация қилишга ижобий таъсир кўрсатади.
“2040 йилга бориб дунёнинг энг муҳим хомашёга бўлган талаби 4 баробар ортади. Шу боис Қозоғистон Франция ва Европа саноатини ишончли хом ашё етказиб берувчига айланиши мумкин. Айни пайтда Европа Иттифоқи мамлакатлари иқтисодиёти учун жуда муҳим бўлган 34 турдаги хомашёдан 19 тасини ишлаб чиқармоқдамиз. Ушбу туркумга титан, мис, магний ва скандий каби элементлар киради. Прогнозга кўра, Қозоғистон ер қаърида деярли барча юқори технологияли ва экологик соҳаларда талаб қилинадиган литий, бериллий ва тантал каби учта ноёб минералнинг мўл захиралари мавжуд”, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Президент янги геосиёсий вазиятда транспорт-логистика соҳасининг роли тобора кучайиб бораётганини таъкидлар экан, Қозоғистон Евроосиё қитъасида стратегик жиҳатдан жойлашганига эътибор қаратди. Давлат раҳбари мамлакатда транспорт йўналишларини модернизация қилиш бўйича амалга оширилаётган лойиҳалар ҳақида гапириб, француз ишбилармонларини ушбу соҳага алоҳида эътибор қаратишга чақирди.
Қасим-Жомарт Тоқаевнинг таъкидлашича, жаҳонда озиқ-овқат хавфсизлиги билан боғлиқ мураккаб вазият даврида агросаноат мажмуасини ривожлантириш муҳим аҳамиятга эга.
Қозоғистон ғалла экспорт қилувчи давлатлар ўнталигига киради. Ташқи бозор учун 8 миллион тоннадан ортиқ буғдой, 2 миллион тоннадан ортиқ ун ишлаб чиқарилмоқда. Маҳсулотлар дунёнинг 80 дан ортиқ мамлакатларига етказиб берилади. Жорий йилда ўрим-йиғимнинг муваффақиятли ўтказилиши натижасида мамлакат ғалла экспорти салоҳияти 12 миллион тоннага етди. Шу билан бирга, Президент франциялик ҳамкорларни чорвачилик ва ғаллачилик соҳасида сармоявий ва технологик лойиҳаларни биргаликда амалга оширишга чақирди.
“Рақамли трансформация аллақачон мамлакатнинг иқтисодий рақобатбардошлигини икки баравар ошириш имконини берди. Мақсадимиз – Евроосиёдаги етакчи IТ-хабга айланиш. Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг маълумотларига кўра, мамлакатимиз 2024 йилда электрон ҳукумат йўналишида рақамли технологияларни жорий этиш бўйича дунёда 24-ўринни, онлайн хизматлар кўрсатиш бўйича эса 10-ўринни эгаллади. Ушбу рейтинглар Қозоғистон рақамли трансформацияни муваффақиятли амалга оширганидан далолат беради. Бошқача айтганда, биз рақамли инфратузилмага катта маблағ сарфлаймиз ва сунъий интеллект ва блокчейн каби илғор технологияларни жорий этишга алоҳида эътибор қаратамиз. Биз француз IТ компаниялари билан ҳамкорлик қилишга очиқмиз. Улар, айниқса, Саноат 4.0, сунъий интеллект ва “ақлли шаҳарлар” соҳаларида инновацион ечимларни ишлаб чиқишга ҳисса қўшиши мумкин”, – деди Давлат раҳбари.
Президент ўз нутқини якунлар экан, бугунги учрашув Қозоғистон ва Франция ўртасидаги иқтисодий ҳамкорликни чуқурлаштиришга хизмат қилишига ишонч билдирди. Шунингдек, давра суҳбати иштирокчиларининг Қозоғистонда тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириши учун ҳар томонлама қўллаб-қувватланиши ҳақида маълумот берди.
Қасим-Жомарт Тоқаев давра суҳбати иштирокчиларига Франция президенти Эммануэль Макронни келаси йили давлат ташрифи билан Қозоғистонга таклиф қилганини маълум қилди. Давлат раҳбари француз ишбилармонларига 2025 йил май ойида бўлиб ўтадиган Астана халқаро форумида иштирок этишни таклиф қилди.
Йиғилишда Vicat компанияси президенти Гай Сидос, Total Energies компанияси президенти Патрик Пуянне, Orano S.A. компанияси президенти Николя Мас, Alstom компанияси бош директори Анри-Пупар Лафарж, Air Liquide компанияси бош директори Франсуа Жаков, EDF компанияси президенти Люк Ремон, Airbus International компанияси президенти Вутер Ван Верш, Imerys компанияси президенти Алессандро Дазза, Synetics компанияси президенти Жан-Ив Дро, Limagrain Field Seeds компанияси бош директори Режис Фурнье, CMA CGM компанияси катта вице-президенти Людовик Рену, Danone компанияси бош котиби Лоран Сакки, SUEZ Group компанияси вице-президенти Пьер Полиак, Veolia компанияси Марказий ва Шарқий Европа бўйича вице-президенти Филипп Гиттар, AFD француз ривожланиш агентлиги бош директори ўринбосари Мари-Елен Луазон сўзга чиқди.
Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Президент Франция Республикасига давлат ташрифи билан боргани ҳақида ёзган эдик.
Бундан ташқари, Kazinform мухбири Қозоғистон ва Франция ўртасидаги муносабатларнинг мустаҳкамланишини ҳар томонлама ёритди.
Елисей саройида Қозоғистон Президенти Қасим-Жомарт Тоқаевни расмий кутиб олиш маросими бўлиб ўтди.
Қозоғистон ва Франция президентлари қўшма декларация қабул қилишди.
