Янги халқаро келишувлар Қозоғистоннинг инновацион салоҳиятини оширади

ASTANА. Кazinform — 6 ноябрь куни Давлат раҳбари Қ.Тоқаев Вашингтонга ташриф буюрди. У АҚШ ва Марказий Осиё мамлакатлари билан "C5+1" форматида учрашди, иқтисодий ҳамкорлик ва инвестиция лойиҳаларини муҳокама қилди ва бир нечта йирик келишувларни имзолади. Кazinform мухбири Қозоғистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги ҳузуридаги Ташқи сиёсат тадқиқотлари институти эксперти Нуржан Умирбек билан ушбу мавзуни таҳлил қилишга ҳаракат қилди.

Экспертнинг сўзларига кўра, Қозоғистон рақамли технологияларни иқтисодиётни диверсификация қилиш ва янги сифатли ўсишга олиб боришнинг асосий воситаси деб билади.

— Сунъий интеллект иқтисодий мустақилликни мустаҳкамлаш, давлат бошқарувини такомиллаштириш ва ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш учун муҳимдир. Ҳозирги глобал тенденцияда кўплаб мамлакатлар рақамли трансформация орқали рақобатбардош бўлишга интилмоқда. Шунинг учун Қозоғистон йирик халқаро шериклар билан биргаликда рақамли инфратузилмани модернизация қилиш, ахборот маълумотлар марказларини ривожлантириш ва сунъий интеллект соҳасида минтақавий хабга айланишга интилмоқда. Бу йўналиш билим, инновация ва инсон капиталига асосланган иқтисодиётни шакллантириш билан бевосита боғлиқ, — деди эксперт.

OpenAI, NVIDIA каби компаниялар билан тузилган шартномалар Қозоғистонда сунъий интеллект саноатининг ривожланишини тезлаштиради.

— OpenAI дунёдаги етакчи тадқиқот марказларидан бири, NVIDIA эса график процессорлар ва чиплар ишлаб чиқаришда етакчи ҳисобланади. Ушбу ҳамкорлик Қозоғистонга илғор алгоритмларни жорий этиш ва сунъий интеллектга асосланган тил моделларини ишлаб чиқиш имконини беради. Натижада кучли ҳисоблаш марказларини яратиш мумкин бўлади. Бундай ҳамкорлик Қозоғистонни технологияларни импорт қилувчи мамлакатдан янги инновацияларни ихтиро қилувчи мамлакатга айлантиради. Албатта, инсон ресурслари салоҳиятини мустаҳкамлаш ва меъёрий-ҳуқуқий базани такомиллаштириш зарур, — деб таъкидлади эксперт.

Boeing билан тузилган шартномалар ҳам стратегик аҳамиятга эга.

— Boeing билан ҳамкорлик авиация саноатининг ривожланишига ҳисса қўшади. Бу фақат самолётлар паркини модернизация қилиш билан чекланиб қолмай, балки муҳандислик ва техник хизмат кўрсатиш, кадрлар тайёрлаш масалаларини ҳам ўз ичига олади. Бу бизга авиация инфратузилмасини модернизация қилиш ва транзит салоҳиятимизни ошириш имконини беради, — деди Нуржан Умирбек.

Америка университетлари билан қўшма таълим дастурлари Қозоғистонда кадрлар тайёрлашга сезиларли таъсир кўрсатади.

— Таълим соҳасидаги ҳамкорлик мамлакатнинг узоқ муддатли ривожланиш стратегиясининг муҳим элементидир. Бундай дастурлар халқаро стандартлар ва тадқиқот маданиятларига асосланган янги авлод мутахассисларини тайёрлашга ёрдам беради. Хусусан, улар сунъий интеллект муҳандислиги ва сунъий интеллект соҳасида янги мутахассисликларни ўзлаштириш, тўғри саволлар бериш каби кўникмаларни ўргатади. Бу Қозоғистонни глобал технологик жараёнларнинг фаол иштирокчисига айлантиради, — деди эксперт.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Қозоғистон делегациясининг АҚШга ташрифи давомида эришилган келишувлар ҳақида ёзган эдик.