Туркистон – ажрашиш коэффициенти энг паст ҳудуд

ASTANА. Кazinform — Шарқий Қозоғистон вилояти ажрашишлар бўйича Қозоғистонда етакчилик қилмоқда. У ерда 1000 кишига нисбатан ажрашиш коэффициенти 3,12 га етди.

— Эр-хотинларнинг ажрашишига турли сабаблар таъсир қилади. Биз бу масалани социологик тадқиқотлар орқали таҳлил қиламиз. 2023 йилда ушбу мавзу бўйича махсус ижтимоий тадқиқот ўтказдик. Анкетада оилавий ҳаётга оид турли саволлар бердик. Натижада, асосий сабаб молиявий қийинчиликлар эканлиги аниқланди. Иккинчи ўринда - муносабатларнинг ўзгариши, биргаликда яшаш маданиятининг мураккаблиги, оила аъзолари билан келишмовчиликлар. Ижтимоий-иқтисодий сабаблар ҳам ичкиликбозлик ва қимор ўйинларига олиб келувчи омил экани маълум бўлди, — деди “Оила ва гендер сиёсати” тадқиқот маркази эксперти Ақнур Иманқул «Бүгін LIVE» кўрсатувига берган интервьюсида.

Охирги статистик маълумотларга кўра, мамлакатда ажрашганлар сони 40,5 минг нафарга етган. Уларнинг 74,4 фоизи шаҳарларда яшайди.

— Охирги статистик маълумотларга кўра, ажрашишлар сони камаймоқда. Масалан, 2019 йилда ажрашишлар коэффициенти 3,23 ни ташкил этган бўлса, 2023 йилда бу кўрсаткич 2,01 га камайди. Аммо турмуш қуриш даражаси ҳам камайди. Буни ҳозирда оила қуриш ёшига етганлар сони билан изоҳлаш мумкин. Мамлакатимизда туғилиш даражаси 90-йиллардан бошлаб камайди. Ёшларнинг янгича қарашлари ҳам ўз самарасини бермоқда, — дейди студия меҳмони.

Энг паст ажрашишлар Туркистон вилоятида. У ерда оилаларнинг ажрашиш коэффициенти 1000 кишига 0,90 ни ташкил этади.

— Тадқиқот давомида биз ёшлардан “Сиз учун энг муҳим қадрият нима?” деб сўрадик. Натижаларга кўра, оила ҳали ҳам ёшлар учун энг муҳим қадрият бўлиб қолмоқда. Ижтимоий тармоқлар оилавий низоларга ҳам таъсир қилади. Аммо бу жуда катта омил эмас. Бироқ, катта оилалар ўрганилганда, ижтимоий тармоқлар туфайли мулоқот камаяётгани қайд этилди. “Биз билан камроқ гаплашади” ёки “эр-хотинлар телефондан кўпроқ фойдаланишади” деган жавоблар бор эди, - дейди Оила ва гендер сиёсати соҳасидаги тадқиқот маркази эксперти.

Ижтимоий эксперт ёшлар орасида оилавий тарбияни кучайтириш зарурлигини ҳам таъкидлади.

— 2024 йилда Маданият ва ахборот вазирлиги ташаббуси билан Астана ва Чимкент шаҳарларида турмуш қуриш учун ариза берган ёшлар ўртасида оилага тайёргарлик бўйича пилот лойиҳаси ўтказилди. 32 нафар иштирокчи қатнашди. Натижада ёшларни оилавий ҳаётга кўпроқ тайёрлаш керак, деган хулосага келдик. Ёш жуфтликлар қонунчилик, молиявий саводхонлик, репродуктив саломатлик, рақамли саводхонлик бўйича билим олишлари керак. Бу йўналишда курслар, семинарлар, тренингларни давом эттириш тавсия этилди. Ҳозирда бу таклифлар кўриб чиқилмоқда, — дейди Ақнур Иманқул.

Эслатиб ўтамиз, Қозоғистонда 8 ой ичида 78 мингга яқин никоҳ қайд этилди.