“Турк барометри — 2024” ижтимоий тадқиқоти нимани очиб берди
BAKU. Kazinform - Бокуда “Турк барометри — 2024: туркий давлатларда таълим ва илм-фан соҳасидаги ҳамкорлик – ҳозирги воқелик ва келажакка назар” кенг кўламли ижтимоий тадқиқот натижалари тақдимотига бағишланган халқаро конференция бўлиб ўтди, деб хабар беради Kazinform агентлиги мухбири.
Тадбир Туркий тиллар академияси томонидан Озарбайжон ижтимоий тадқиқотлар маркази билан ҳамкорликда ташкил этилди. Анжуманда Туркий академияси президенти, академик Шаҳин Мустафоев лойиҳанинг асосий натижаларини тақдим этди. Шунингдек, бешта давлат: Қозоғистон, Озарбайжон, Қирғизистон, Ўзбекистон ва Туркия вакилларидан иборат тадқиқот гуруҳи аъзолари ҳам сўзга чиқди.
— “Турк барометри — 2024” тадқиқоти интеграция жараёнларининг ҳозирги ҳолатини холисона баҳолаш имконини берувчи муҳим таҳлилий восита бўлиб хизмат қилмоқда. Бу туркий давлатлар ҳудудида фан ва таълим соҳасида мувофиқлаштирилган стратегияларни ишлаб чиқиш учун ишончли асос бўлиб хизмат қилади, — деди Туркий академияси президенти, академик Шаҳин Мустафоев.
Тадқиқот ҳар йили Туркий академиясининг “Турк барометри” таҳлилий лойиҳаси доирасида ўтказилади ва Туркий Давлатлар Ташкилотига (ТДТ) аъзо давлатлар ўртасидаги турли соҳалардаги ҳамкорликнинг реал даражасини баҳолашга қаратилган. Бу йил илм-фан ва таълим соҳаларидаги ўзаро ҳамкорликка алоҳида эътибор қаратилди. Сўровда ўрта ва олий таълим муассасаларидан 4131 нафар ўқитувчи, шунингдек, етакчи олий таълим муассасалари ректорлари, олимлар ва таълим соҳаси мутахассислари, жами 156 нафар шахс иштирок этди.
Тадқиқотнинг асосий натижаларидан бири академик ҳамжамиятнинг Ўрхун академик мобиллик дастури ҳақида паст даражада хабардорлигини аниқлаш эди. Респондентларнинг ярмидан кўпи (51,44%) унинг мавжудлиги ҳақида ҳеч қачон эшитмаганлигини айтди. Туркияда респондентларнинг атиги 1,87 фоизи дастурдан фойдаланган, ҳаттоки бу кўрсаткич энг юқори бўлган Озарбайжонда атиги 9,49 фоизни ташкил этган.
Шу билан бирга, тадқиқот туркий мамлакатлар академик ҳамжамияти умумий илм-фан ва таълим маконини ривожлантиришда катта имкониятларни кўришини кўрсатди. Респондентлар қўшма таълим дастурларини яратиш, ўқитувчи ва талабалар алмашинуви, қўшма илмий лойиҳаларни амалга оширишни қўллаб-қувватлашини билдирди. Тематик устуворликлар ҳам аниқланди:
- Озарбайжонда педагогика ва тиббиёт соҳаларида ҳамкорликка, туркий тиллар, адабиёт, маданият ва тарих бўйича биргаликда тадқиқотлар олиб боришга эътибор қаратилади;
- Қозоғистонда - туризм таълимини ривожлантириш бўйича;
- Қирғизистонда - маданий бирликни мустаҳкамлаш воситаси сифатида биргаликда тарихий ва маданий тадқиқотлар ўтказиш тўғрисида.
Сўров иштирокчилари туркий давлатлар ўртасида диплом ва илмий унвонларни ўзаро тан олиш тартибларини соддалаштириш зарурлигига алоҳида эътибор қаратдилар. Уларнинг фикрича, бу қадам илм-фан ва таълим соҳасида интеграцияни чуқурлаштиришнинг муҳим воситасига айланиши мумкин.
Анжуманда туркий мамлакатлар илмий ва эксперт ҳамжамиятининг кенг доирадаги вакиллари – олимлар, ўқитувчилар, тадқиқотчилар, таҳлилчилар жамланди. Иштирокчилар орасида парламент аъзолари, профессорлар, доцентлар, фан докторлари, етакчи фан ва таълим муассасалари раҳбарлари, шунингдек, туркий давлатларнинг элчилари бор.
Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Туркий давлатлар ташкилотининг XI саммитида 8 та ҳужжат имзолангани ҳақида хабар берган эдик.
Муаллиф: Серикбол Қошмағанбетов
