Роботлар биз билан: Қозоғистонда қайси соҳалар автоматлаштирила бошлади
ASTANА. Кazinform — Робототехника ҳаётнинг турли жабҳаларига, жумладан, саноат, тиббиёт, давлат ва логистика хизматларига кириб бормоқда. Қозоғистон ҳам бу тенденциядан мустасно эмас: бугунги кунда ақлли машиналар аҳолига хизмат кўрсатиш марказларида, темир йўлларда, шифохоналарда, почта бўлимларида ва ҳатто ресторанларда ҳам ўрнатилмоқда. Kazinform мухбири мамлакатимизда роботлар қайси соҳаларда қўлланилишини аниқлади.
АХКМдаги ёрдамчилар: 60 миллион ариза операторсиз кўриб чиқилди
Аҳолига хизмат кўрсатиш марказларида (АХКМ) фуқароларга кўрсатилаётган хизматлар сифатини ошириш доирасида қозоқ ва рус тилларида кечаю кундуз ишлайдиган интеллектуал овозли робот (ИОР) жорий этилди. 2022 йил охирида ишга туширилганидан бери у 60 миллиондан ортиқ аризаларни қайта ишлади. У вазифаларнинг 80% гача бўлган қисмини олади, бу эса операторларнинг иш юкини сезиларли даражада камайтиради.
“Фуқаролар учун ҳукумат” давлат корпорацияси маълумотларига кўра, ИОР инсон нутқини аниқ тушунади. У 60 дан ортиқ статик ва 15 та динамик хизматларни тақдим этади, ҳужжатлар ҳолатини текширишдан тортиб, учрашувларни брон қилиш, сертификатлар олиш ва шифокор қабулига ёзилишгача. 1414 рақамига қўнғироқлар бепул ва бутун мамлакат бўйлаб мавжуд. Тизим киберҳужумлардан ва шахсий маълумотларнинг тарқалишидан ҳимояланган.
Робот жарроҳлар: саломатликни ҳимоя қилувчи технологиялар
Замонавий робот тизимлари тиббиётда ҳам қўлланилмоқда. Н.Батпенов номидаги Травматология ва ортопедия миллий илмий маркази, Миллий онкология маркази, Президент Ишлар бошқармаси госпиталида робототехник қурилмалар ёрдамида сон ва тизза бўғимларини эндопротезлаш, жумладан, тўлиқ ва қисман интервенциялар амалга оширилмоқда.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотларига кўра, 2024 йилда роботлар ёрдамида 350 дан ортиқ жарроҳлик амалиёти амалга оширилган. Шифокорлар операцияларни режалаштириш ва моделлаштириш учун махсус дастурий таъминот тўпламидан фойдаланадилар, қурилмалар эса процедураларнинг юқори аниқлиги ва хавфсизлигини таъминлайди.
Темир йўлда роботлар: ҚТЖ 100 дан ортиқ жараёнларни автоматлаштирди
«Қазақстан темір жолы» (“Қозоғистон темир йўли”) миллий компанияси 100 дан ортиқ ички жараёнларни робот технологиялари билан бирлаштирган. Молия, бухгалтерия ҳисоби, логистика, энергетика ва инсон ресурслари автоматлаштирилди. Роботлар ҳисоботларни тузади, ҳисоб-фактураларни қайта ишлайди, инвентарни кузатиб боради ва ҳатто ходимларнинг таътиллари ва тиббий ёзувларини кузатиб боради.
Бундан ташқари, инфратузилма объектларига хизмат кўрсатиш бўйича пилот лойиҳа доирасида йўллар ва кўприкларни кузатиш учун дронлар ва саноат роботлари қўлланилади. Бу ходимларнинг ишда бевосита иштирок этишига бўлган эҳтиёжни камайтиради, воқеа содир бўлган тақдирда дарҳол ҳаракат қилиш имконини беради ва хавфсизликни яхшилайди.
Қазпочтада автоматлаштириш: кунига 25 минг посилка қайта ишланади
Алмати шаҳридаги “Қазпочта” акциядорлик жамиятининг халқаро саралаш марказида 108 слотга эга автоматлаштирилган саралаш машинаси ишлайди. У кунига 25 000 тагача посилкани (инсон посилкасидан уч баравар кўп) саралаши ва оғирлиги 14 кг гача бўлган посилка ва жўнатмаларни қайта ишлашга қодир.
Тизим рўйхатга олиш, божхона назорати ва ҳудудлар бўйича саралашни автоматлаштиради, бу эса почта операциялари самарадорлиги ва тезлигини оширади.
Шаҳар хизмат роботлари етказиб бериш ва тозалаш вазифаларини бажаради
Хизмат роботлари асосан Астана ва лмати шаҳарларида қўлланила бошланди. Уларнинг сони кўп эмас, лекин улар асосан савдо ва кўнгилочар марказларни тозалаш учун ишлатилади.
Бундан ташқари, Алматида “Олтин майдон” мавзесидаги кафе ва ресторанлардан буюртмаларни етказиб берувчи робот-курьерлар пайдо бўлди. Ушбу қурилмалар тўсиқларни тан олади, маршрутларни режалаштиради ва пиёдаларга йўл беради. Айрим муассасаларда робот официантлар ҳам ишлайди.
2024 йил январь ойида Адлия вазирлиги Хусусий суд ижрочилари Республика палатаси билан биргаликда Тараз шаҳрида оптималлаштирилган ижро процессларини жорий этиш бўйича тажриба лойиҳасини ишга туширди.
Суд ижрочиларига пул тўлашдан қутқарадиган роботлар ҳам ишга туширилди.
Қозоғистонда робот суд ижрочиси қарздорларнинг 7,5 миллион тенгесини тежаб қолди.
