Қирғизистон Конституциявий суди ўлим жазосининг қайтарилишини қўллаб-қувватламади

ASTANА. Кazinform — Қирғиз Республикаси Конституциявий суди ўлим жазосининг қайта жорий этилишини ҳам қонуний, ҳам умуман имконсиз ва қабул қилиб бўлмайдиган деб ҳисоблайди, деб хабар беради Каzinform мухбири.

10 декабрь куни Конституциявий суд давлат раҳбарининг болаларни зўрлаш билан бирга зўрлаш билан тугаган қотиллик жиноятлари учун ўлим жазосини қўллашга рухсат бериш тўғрисидаги Конституцияга ўзгартириш киритиш таклифини кўриб чиқди.

Суднинг фикрича, ўлим жазосини тақиқлаш ва яшаш ҳуқуқининг устуворлигини тан олиш норматив ва қадриятларга асосланган тамойиллардир. Улар давлат ва халқ ушбу турдаги жазони қўлламайдиган ҳуқуқий режимни танлаганлигини кўрсатади.

— Яшаш ҳуқуқи ва ўлим жазосини тақиқлаш жиноят сиёсатининг асосий тамойиллари, адолат мазмуни, ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ва жазони ижро этиш тизимининг фаолияти ҳисобланади. Баёнотда айтилишича, ўлим жазосини конституциявий тузатиш орқали қайта жорий этиш ушбу стандартларни рад этиш, ҳуқуқий ривожланишнинг узлуксизлигини бузиш ва инсон қадр-қиммати ҳамда унинг ҳуқуқ ва эркинликлари кафолатларини мустаҳкамлашга қаратилган конституциявий йўналишдан четга чиқиш бўлади, — дейилади хабарда.

Бундан ташқари, Конституциявий суд ушбу масаланинг халқаро-ҳуқуқий жиҳатларига ҳам эътибор қаратди. Қирғизистон Конституциясида халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган тамойиллари ва нормалари мамлакат ҳуқуқий тизимининг ажралмас қисми эканлиги тасдиқланганлиги сабабли, давлат ўзининг халқаро мажбуриятларини бажариши керак. Қирғизистон Фуқаролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пактнинг Иккинчи факультатив протоколининг иштирокчиси бўлиб, у ўлим жазосини тўлиқ ва якуний бекор қилишни назарда тутади ва уни бекор қилиш механизмини назарда тутмайди.

Ушбу конституциявий ва халқаро-ҳуқуқий далилларни инобатга олган ҳолда, суд ўлим жазосини конституциявий тузатиш орқали қайта жорий этиш Асосий қонунга зид, қабул қилиниши мумкин эмас ва қонуний жиҳатдан имконсиз деган хулосага келди. Бу масалани референдумга қўйиб бўлмайди ва уни амалга оширишга қаратилган барча процедуралар тўхтатилиши керак.

Эслатиб ўтамиз, Қирғизистонда вояга етмаган қизнинг зўрланиши ва ўлдирилиши жамиятда катта резонансга сабаб бўлганидан сўнг, Президент Садир Жапаров болаларни зўрлаш ва аёлни ўлдириш жиноятлари учун зўрлаш билан тугаган қотиллик учун ўлим жазосини жорий этишни буюрди. Кейинчалик, президент маъмурияти Конституцияга ушбу жиноятлар учун ўлим жазосини назарда тутувчи ўзгартиришлар киритишни бошлади. Декабрь ойи бошида Конституциявий суд президентдан ўлим жазосини жорий этиш тўғрисидаги қонун лойиҳаси бўйича расмий хулоса бериш таклифини олди.

Эслатиб ўтамиз, Хитой банкининг собиқ раиси ўлим жазосига ҳукм қилинди.