COVID-19 қандай пайдо бўлди - ЖССТ якуний ҳисоботи эълон қилинди
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти эксперт гуруҳи уч йилдан ортиқ вақт давомида COVID-19 нинг келиб чиқиши ҳақида маълумот тўплайди. 27 нафар олим устида ишлаган якуний ҳисобот эълон қилинди, дея хабар беради Kazinform Euronewsга таяниб.

Олимлар ҳали ҳам COVID-19 пандемияси қандай бошланганини билмайди, бу бир асрда дунёдаги энг катта соғлиқни сақлаш инқирозига айланди.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) томонидан коронавируснинг келиб чиқишини ўрганиш вазифасини олган бир гуруҳ экспертлар шундай қониқарсиз хулосага келди.
Гуруҳга раҳбарлик қилувчи Мариетджи Вентер якуний ҳисобот эълон қилинганидан кейин ўтказилган матбуот брифингида кўпчилик илмий маълумотлар янги коронавирус одамларга ҳайвонлардан ўтган деган гипотезани қўллаб-қувватлашини айтди.
ЖССТ худди шундай хулосага 2021 йилда, биринчи тадқиқотида келган. Шунда олимлар инфекция одамларга кўршапалаклардан бошқа воситачи ҳайвон орқали юқтирилганини даъво қилган. Улар, шунингдек, лабораторияда сизиб чиқиши ҳақидаги версияни "жуда шубҳали" деб аташган.
Вентер, шунингдек, уч йилдан бери ЖССТ эксперт гуруҳи бир неча бор Хитой ҳукуматидан генетик кетма-кетликлар ва биохавфсизлик чоралари бўйича маълумот сўраб сўрашига қарамай, COVID-19 лаборатория ҳодисаси натижаси эканлигини аниқ баҳолаш учун зарур маълумотларни ололмаганини айтди.
"Демак, бу гипотезани текшириш ёки рад этиш мумкин эмас", деди профессор. - Бу сиёсий қарашларга асосланган ва илмий маълумотлар билан тасдиқланмаган спекулятив деб ҳисобланган”.
Вентернинг айтишича, 27 нафар олим бунга рози эмас; бир аъзо тадқиқот гуруҳини шу ҳафта бошида тарк этди ва яна учтаси ўз исмларини ҳисоботдан олиб ташлашни сўради.
Унинг таъкидлашича, COVID-19 лабораторияда манипуляция қилинганлиги ва вирус 2019 йил декабрдан олдин Хитойдан ташқарида тарқалгани ҳақида ҳеч қандай далил йўқ.
"Янги илмий маълумотлар пайдо бўлгунга қадар, SARS-CoV-2 инсон популяциясига қандай кириб келгани ҳақидаги савол очиқ қолади", - деб хулоса қилди Вентер.
ЖССТ Бош директори Тедрос Адханом Гебреисус камида 20 миллион одамнинг ҳаётига зомин бўлган, жаҳон иқтисодиётига 10 триллион доллар (8,8 триллион евро) зарар етказган ва миллиардлаб одамларнинг ҳаётини ёмонлаштирган коронавируснинг келиб чиқишини аниқлашни “ахлоқий мажбурият” деб атади.
АҚШ президенти Дональд Трамп узоқ вақтдан бери Хитойдаги лабораторияни авж олишда айблаб келади. Аммо Америка разведка идоралари бу назарияни қўллаб-қувватловчи жуда кам далил топдилар.
Бундан ташқари, Хитой расмийлари томонидан бир неча бор рад этилган, улар тергов бошқа жойда ўтказилиши кераклигини айтадилар.
Ўтган сентябрь ойида олимлар COVID-19 ни одамларга юқтириши мумкин бўлган ҳайвонлар рўйхатини туздилар, жумладан енот итлар, циветлар ва бамбук каламушлар.