Бу йил суғориш даврида Шимолий Орол денгизига 1 миллиард куб метр сув юборилди
ASTANА. Кazinform — Мамлакатда 1 апрелдан бошланган суғориш мавсуми муваффақиятли ўтди. Фермерлар узлуксиз ва мунтазам суғориш суви билан таъминланди. Сув ресурслари ва ирригация вазири Нуржан Нуржигитов вегетация даври якунларини сарҳисоб қилди.
“Бу йилги суғориш даврида умумий сув ҳажмининг ярмидан кўпи – 65 фоизини Орол-Сирдарё, 26,6 фоизини Балқаш-Олакўл ва 8,4 фоизини Шу-Талас ҳавзалари фойдаланди. Яъни, бу жойларда анъанавий тарзда суғорма деҳқончилик ривожланган ва бу ҳавзаларда сувнинг кўплиги асосан трансчегаравий дарёларга боғлиқ, — деди Н. Нуржигитов Ҳукуматнинг бугунги йиғилишида.
Вазирнинг сўзларига кўра, жанубий вилоятларда 1,2 миллион гектардан ортиқ экин майдонларини доимий суғориш учун 10,9 км³ сув ажратилган. Бу барча олинган сувнинг 97 фоизини ташкил қилади.
“Сўнгги йилларда мамлакатимизнинг ушбу ҳудудларида вегетация даврида сув кам бўлди ва трансчегаравий дарёларда чегарадош давлатлар билан самарали ҳамкорлик қилиш бизнинг вазифамиздир. Шу муносабат билан жорий йилда биз Марказий Осиё давлатлари, Хитой ва Россия билан трансчегаравий дарёлар бўйича 28 га яқин учрашув ўтказдик. Масалан, жорий йилнинг апрель ойида Чимкент шаҳрида Орол-Сирдарё ҳавзаси бўйича Давлатлараро сув хўжалигини мувофиқлаштирувчи комиссиясининг 86-йиғилиши бўлиб ўтди. У ерда 2024 йилги вегетация даври учун сув йиғиш лимити тасдиқланди”, — деди Сув ресурслари вазири.
Жадвалга кўра, суғориш даврида Шардара сув омборига 3,7 миллиард м3 сув келиши кутилган бўлса, амалда 4,8 миллиард м3 сув қабул қилинган. Бу ўтган йилга нисбатан икки баробар ва келишилган ҳажмдан 1,1 миллиард м3 кўпдир.
2024 йил 6 июнь куни Қозоғистон-Ўзбекистон-Тожикистон томонлари ўртасида “Дўстлик” канали орқали кафолатланган сув ҳажмини олиш мақсадида “Баҳри-Точик” сув омборининг иш тартиби тўғрисида уч томонлама протокол имзоланди. Баённомага кўра, “Дўстлик” каналининг Қозоғистон қисмига берилган сув ҳажми 491,14 миллион м3 ни ташкил этди. Дарҳақиқат, 1 июндан 30 августгача “Дўстлик” канали орқали 532,4 миллион м3 сув етказиб берилди, бу келишилган кўрсаткичдан 41 миллион м3 га кўпдир.
“Суғориш даврида нафақат фермерларни суғориш суви билан таъминладик, балки Шимолий Орол денгизига қарийб 1 миллиард куб метр сув жўнатдик. Бу ўтган йилга нисбатан уч баробар кўпдир. Бу Шимолий Орол денгизи ҳажмини 22 миллиард куб километрга етказиш имконини берди”, — деди Н. Нуржигитов.
26 апрель куни Бишкек шаҳрида Қозоғистон ва Қирғизистон Республикасининг Шу ва Талас дарёларидаги давлатлараро сув хўжалиги тузилмаларидан фойдаланиш бўйича комиссиясининг 33-йиғилиши бўлиб ўтди. Йиғилишда 2024 йилги суғориш даври учун Шу ва Талас дарёларининг давлатлараро манбаларидан сув олиш жадваллари тасдиқланди.
Талас дарёсида ҳисобланган 380 миллион м3 сув ўрнига 418 миллион м3 сув олинди, бу ўтган йилга нисбатан 94,2 миллион м3 га кўпдир. Шу дарёсида сув тасдиқланган жадвал асосида олинди, бу ўтган йилга нисбатан 32 миллион м3 га кўпдир.
“Балқаш-Олакўл ҳавзасида суғориш даври муваффақиятли якунланди, фермерларни доимий суғориш суви билан таъминлаш учун 3 миллиард км3 сув олинди. Қолган ҳавзалар учун суғориш даври ўтган йиллар даражасида ва нормал шароитда эди. Ёйиқ-Каспий, Нура-Сарисув, Тобол-Тўрғай, Есил, Иртишда доимий суғориш учун қарийб 300 миллион м3 сув олинди”, — деди вазир.
Эслатиб ўтамиз, куни кеча Қозоғистоннинг барча вилоятларида суғориш мавсуми якунлангани маълум қилинган эди.
Аввал Ўзбекистон суғориш мавсуми тугагунига қадар Қозоғистонга яна 500 миллион куб метр сув беришини маълум қилган эдик.
