Жаҳон ҳарбий харажатлари 2,7 триллион долларни ташкил этиб, рекорд даражага етди

LONDON. Kazinform - Дунёда ҳарбий харажатлар кетма-кет ўнинчи марта ўтган йиллардаги кўрсаткичлардан ошиб, янги юқори даражага етди, деб хабар беради Кazinform агентлиги мухбири.

Стокгольм халқаро тинчлик тадқиқот институти (SIPRI) душанба куни эълон қилган ҳисоботга кўра, 2024 йилда харажатлар 9,4 фоизга ошиб, 2,7 триллион долларни ташкил қилди.

Ҳарбий харажатлар дунёнинг барча минтақаларида ўсди, айниқса Европа ва Яқин Шарқда ўсиш суръати. SIPRI маълумотларига кўра, бу ҳеч бўлмаганда Совуқ уруш тугаганидан бери йиллик энг кескин ўсишдир.

Европада ҳарбий харажатлар кетма-кет учинчи йил ўсишда давом этди ва 17 фоизга ошиб, 693 миллиард долларни ташкил этди ва бу 2024 йилда глобал ўсишнинг асосий омилига айланди. Бу йил Мальтадан ташқари барча Европа давлатлари ҳарбий харажатларини оширди. Ҳисоботда айтилишича, 2024 йилда Россиянинг ҳарбий харажатлари 149 миллиард долларни ташкил этди, бу 2023 йилга нисбатан 38 фоизга ва 2015 йилга нисбатан икки баравар кўп.

Ҳарбий харажатлар бўйича дунёда иккинчи ўринда турадиган Хитой ўз харажатларини 7 фоизга ошириб, қарийб 314 миллиард долларга етказди ва бу ўттиз йиллик барқарор ўсишни давом эттирди.

Биринчи бешта давлат – АҚШ, Хитой, Россия, Германия ва Ҳиндистон жаҳон ҳарбий харажатларининг 60 фоизини ташкил қилади. Шу билан бирга, НАТО давлатларининг умумий ҳарбий харажатлари 1,5 триллион долларни ташкил этди, бу эса жаҳон ҳарбий харажатларининг 55 фоизига тенг.

Қозоғистон, Қирғизистон ва Тожикистоннинг умумий ҳарбий харажатлари 5,5 фоизга қисқариб, 1,9 миллиард долларни ташкил қилди. SIPRIда Туркманистон ва Ўзбекистон бўйича маълумотлар йўқ, шунинг учун уларнинг сарфланиши ҳисобга олинмаган.

Ҳарбий харажатлар бўйича ҳамон АҚШ етакчилик қилмоқда, яъни 997 миллиард доллар. Бу глобал ҳарбий харажатларнинг учдан биридан кўпроғини ёки 37 фоизини ташкил қилади.

Муаллиф: Тимур Дуйсекеев