Ярим йиллик сарҳисоби: армияни модернизация қилиш, ҳарбий машқлар ва тинчликни сақлаш
ASTANA. Kazinform – Қозоғистон Мудофаа вазирлиги 2024 йилнинг биринчи ярмида жанговар тайёргарлик режаси доирасида белгиланган барча вазифаларни бажарди. Армия фаолиятнинг барча соҳаларида босқичма-босқич ривожланишда давом этмоқда. Асосий эътибор Қуролли Кучларнинг жанговар шайлигини оширишга қаратилди. Бу ҳақда ҚР Ҳукумати матбуот хизмати хабар берди.
Шахсий таркиб томонидан режалаштирилган ўқув машғулотлари, жанговар шайликни кутилмаганда текшириш, сув тошқини оқибатларини бартараф этишда тинч аҳолига ёрдам кўрсатиш каби кўплаб фавқулодда жанговар тайёргарлик тадбирлари ўтказилди.
Асосий тамойиллар ва усуллар
Қуролли Кучларни ривожлантириш узлуксиз жараён бўлиб қолмоқда, унинг мақсади мамлакат суверенитети ва яхлитлигини кафолатлай оладиган жанговар қўшин яратишдан иборат. Шу нуқтаи назардан, стратегик дастурий ҳужжатлар, жумладан, 2021-2025 йилларга мўлжалланган миллий хавфсизлик стратегияси янгиланди, Қуролли Кучларни қуриш ва ривожлантириш концепциясига тузатишлар киритилди. Ҳарбий режалаштиришнинг янги тизими қабул қилинди, у ҳарбий хавфсизлик соҳасидаги ҳужжатлар иерархиясини тартибга солади.
Устувор йўналишлар ва босқичма-босқич ривожланиш
Қуролли Кучларнинг жанговар штабларини босқичма-босқич ошириш бўйича ишлар амалга оширилмоқда. Олий Бош қўмондон буйруғига кўра, махсус операция қўшинлари устувор тартибда ривожланмоқда. Ҳарбий, ҳарбий-денгиз ва авиация таркибий қисмларини, разведка-жанговар ва ҳарбий-транспорт салоҳиятини, шунингдек, артиллерия ва ҳаво ҳужумидан мудофаа қобилиятини мустаҳкамлашга қаратилган комплекс ташкилий чора-тадбирлар амалга оширилди. Ёнғин ва сув тошқинлари оқибатларини бартараф этиш бўйича чора-тадбирларда фаол иштирок этувчи, давлатнинг ҳарбий хавфсизлигини таъминлашнинг умумий тизимига киритилган ҳудудий мудофаа ривожланмоқда.
Жанговар тайёргарлик ва ҳарбий машқлар
Фавқулодда вазиятлар ва жанговар тайёргарлик тадбирларининг интенсивлиги сезиларли даражада ошди. Халқаро тажриба асосида қўшинларнинг тактик ва оташ тайёргарлиги мунтазам такомиллаштирилмоқда. Қуруқликдаги қўшинлар Ҳарбий институтида бўлажак офицерларнинг етакчилик фазилатларини мустаҳкамлаш, касб маҳоратини оширишга қаратилган “Сардар” назорат-комплекс курси ташкил этилди.
Жорий йилда 2000 дан ортиқ жанговар тактик ва ўқ отиш машғулотлари ўтказилиб, штаб ва қўшинларнинг инқирозли вазиятлардаги операцияларга шайлигини таъминлашга алоҳида эътибор қаратилди.
Давлат раҳбари топшириғини бажариш мақсадида илк бор вилоятлар ҳокимлари ва уларнинг ўринбосарлари йиғилишлари ўтказилди. Бунгача вазирлар, депутатлар билан ҳарбий хавфсизлик ва мудофаа масалалари бўйича вазирлар ва Парламент депутатлари билан бирагликда шундай йиғилиш ўтказилган эди.
Павлодар вилояти ҳокимлиги билан ҳамкорликда “Бекет” идоралараро ўқув-машғулот йиғини ўтказилди. Келгуси сентябрь ойида ҳам шундай ўқув машғулотларини Жамбил вилояти ҳокимлигида ўтказиш режалаштирилган.
Қозоғистон Қуролли Кучлари мунтазам равишда халқаро ўқув машғулотларида қатнашади. «Бирлестик–2024» кенг кўламли халқаро ўқув машғулотларида Озарбайжон, Қирғизистон, Тожикистон ва Ўзбекистон ҳарбий контингентлари: 4 мингдан ортиқ ҳарбий хизматчи ва 700 га яқин қурол-яроғ ва ҳарбий техника иштирок этди.
Машғулотлар давомида иштирокчи давлатларнинг ҳарбий контингентлари қуролли тўқнашувни тўхтатиш мақсадида қўшма операциялар ўтказди. Тактик эпизодлар ерда, ҳавода ва Каспий денгизи сувларида ўтказилади.
Ўқув-моддий базани ривожлантириш
Ўқув-моддий базани ривожлантириш давом этмоқда. Йил охиригача симуляторлар етказиб бериш ва полигон ускуналарини таъмирлаш режалаштирилган, бу эса йилига 300 миллион тенгегача маблағни тежаш имконини беради. Шунингдек, ҳарбий техникалар таъмирланмоқда.
Ҳарбий тайёргарликдан ўтган заҳирани тайёрлаш
Тайёрланган ҳарбий заҳирани тайёрлаш миллий хавфсизликнинг муҳим қисми бўлиб қолмоқда. Муддатли ҳарбий хизматчилар билан учрашувлар ўтказилиб, унинг асосий мақсади ҳарбий қисмларнинг жанговар ва сафарбарлик шайлигини ошириш, шунингдек, сафарбарлик ҳолатида Қуролли Кучларни жойлаштириш учун зарур бўлган захираларни тайёрлашдан иборат.
Халқаро ва тинчликни сақлаш хизмати
Сўнгги беш йил давомида Қозоғистон халқаро ва тинчликпарварлик фаолиятини фаоллаштирди. Мамлакат МДҲ давлатлари орасида БМТ миссиясига мустақил мандат олган ягона давлатдир. 2024 йил март ойида биринчи марта Қозоғистон контингенти: 139 нафар ҳарбий хизматчи, 26 қурол ва ҳарбий техника БМТ миссияларида иштирок этиш учун Голан тепаликларига жўнатилди.
Апрель ва май ойларида Шанхай ҳамкорлик ташкилоти ва Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилоти доирасида халқаро тадбирлар ўтказилди, ҳамкорликни ривожлантиришга доир ҳужжатлар имзоланди.
Ускуналарни қайта жиҳозлаш ва модернизация қилиш
Қуролли Кучларни қурол-яроғ ва ҳарбий техника, жумладан, мамлакатда ишлаб чиқарилган замонавий моделлар билан қайта жиҳозлаш бўйича босқичма-босқич ишлар олиб борилмоқда. Жорий йилда 500 дан ортиқ янги дастгоҳлар келди, 50 та машина капитал таъмирланди.
«Арлан» ва COBRA II зирҳли ғилдиракли автомобиллари 2024 йилда етказиб берилиши кутилмоқда. Йил охиригача SUNQAR тактик учувчисиз учиш тизимлари ва EVOMax кичик учувчисиз учиш тизимлари мажмуасини харид қилиш режалаштирилган.
Жорий йилда Ҳаво ҳужумидан мудофаа қўшинлари томонидан замонавий қирувчи самолётлар ва қурол-яроғ синфидаги юқори аниқликдаги зенит-ракета тизимлари етказиб берилиши кутилмоқда. ANKA оғир тоифадаги учувчисиз ҳаво воситаси экспериментал ҳарбий фойдаланишга топширилмоқда. А400М етказиб бериладиган биринчи оғир юк кўтарувчи ҳарбий транспорт самолёти бўлиши кутилмоқда. Денгиз флоти учун диверсияга қарши қайиқ етказилади.
Зирҳли танклар ва автомашиналарни, ҳаво ҳужумидан мудофаа, танкга қарши тизимлар, артиллерия ва ўқотар қуролларни таъмирлаш Цехлари ишга туширилди. Қўшинларда 1500 дан ортиқ ҳарбий техника таъмирланди.
Мудофаа вазирлиги томонидан ҳарбий хизматнинг жозибадорлиги ва нуфузини ошириш мақсадида қатор чора-тадбирлар амалга оширилди. Май ойида ҳарбий хизматчилар учун таълим грантлари учун квоталарни белгилаш тўғрисидаги қонун қабул қилинди. Ҳарбий хизматни ўташ даврида ҳарбий ва давлат-ҳуқуқий тайёргарлик бўйича юқори натижаларга эришган шахсларга бепул таълим олиш учун давлат грантлари берилади. Шунингдек, университетда ўқишнинг биринчи йилида ётоқхонада яшашнинг устувор ҳуқуқи қўшимча афзаллик бўлади.
Муддатли ҳарбий хизматчилар учун “кредит таътиллари” тизими ҳам жорий этилди. Ёшларни ҳарбий комиссарликларга бормасдан рўйхатга олиш жараёни автоматлаштирилди, бу эса ҳар йили транспорт, тиббий хизмат ва рўйхатга олиш гувоҳномаларига 1 миллиард тенгедан ортиқ маблағни тежаш имконини бермоқда.
Ҳар йили “Аибин” ҳарбий-ватанпарварлик ёшлар йиғини ўтказилади. Бу йил унда 700 нафардан ортиқ ёшлар, жумладан, Озарбайжон, Беларусь, Қирғизистон, Россия, Ўзбекистон каби бошқа давлатлардан 75 нафар вакил иштирок этди.
Ватанпарварлик тарбияси
Жорий йилда Қозоғистон Республикасининг биринчи мудофаа вазири, Совет Иттифоқи Қаҳрамони ва Халқ Қаҳрамони Сағадат Нурмағамбетов таваллудининг 100 йиллигига бағишланган тадбирлар ўтказилди. Оқкўл шаҳрида армия генерали ҳайкалининг очилиш маросими бўлиб ўтди, унинг ҳарбий ҳаётига бағишланган кўрсатув ва видеороликлар намойиш этилди.
9 май куни Толдиқорған авиабазасига икки марта Совет Иттифоқи Қаҳрамони Сергей Данилович Луганский номи берилди.
Рақимжан Қошқарбаев таваллудининг 100 йиллигини нишонлаш доирасида ҳарбий қисм ва муассасаларда хотира бурчаклари очилиши, “Биз қаҳрамон юрт авлодларимиз” ҳарбий-ватанпарварлик акцияси, анжуманлар, мардлик сабоқлари каби тадбирлар режалаштирилган.
Таълим-маориф вазирлиги билан ҳамкорликда Қонаев, Балқаш, Туркистон ва Шучинск шаҳарларидаги соғломлаштириш марказларида 600 нафар ҳарбий хизматчининг фарзандлари учун дам олиш ташкил этилди. Йил охиригача яна 500 нафар бола дам олишга юборилади.
Фавқулодда вазиятларда ёрдам
Баҳорги мисли кўрилмаган сув тошқини даврида ҳарбий хизматчилар ўз олдига қўйилган вазифаларни фидокорона адо этди. Қутқарув ишларига 5,3 минг киши ва 326 бирлик техника сафарбар этилган.
Қуролли Кучлар буйруғи билан 6,5 мингга яқин фуқаро хавфсиз жойга кўчирилди, 1,9 минг киши ва 700 тоннадан ортиқ инсонпарварлик юклари ташилди.
