Ўтган йили Қозоғистонда тамаки истеъмолчилари сони камайган

ASTANA. Kazinform - Қозоғистонда ҳар бешинчи катта ёшли киши чекади. Бироқ, сўнгги йилларда чекувчилар улуши камайди.

Миллий статистика бюросининг намунавий сўровларига кўра, 2023 йилда сўралган катталарнинг 19,4 фоизи ҳар куни тамаки маҳсулотларини истеъмол қилишини маълум қилган.

Бир йил аввал бу кўрсаткич 20,4 фоизни ташкил этган эди.

Ушбу нисбий қийматни мутлақ қийматга айлантирганда, биз мамлакатда чекувчилар сони 2,7 миллион киши эканлигига ишонч ҳосил қилишимиз мумкин.

Бу маълумотлар Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти экспертларининг Қозоғистонда ўтказган ҳисоботига яқин. ЖССТ ҳисоб-китобларига кўра, мамлакатда 2,9 миллион киши чекади.

Миллий статистика бюроси маълумотларига кўра, ўтган йили Қозоғистонда тамаки истеъмолчилари сони камайган.

Маълум бўлишича, ҳар куни истеъмол қилинадиган тамаки маҳсулотлари сони 0,4 фоизга ошган.

Бироқ шуни таъкидлаш керакки, бу ерда нафақат сигареталар, балки бошқа тамаки маҳсулотлари (вейп, сигар ва бошқалар) ҳам таъсир кўрсатди.

Шуни таъкидлаш керакки, сўров субъектив жавоблар натижаларига асосланади. Бундай маълумотлар чекувчилар сони кўпайган ёки камайганлигини аниқ кўрсата олмайди.

Ва энди ҳақиқий маълумотлар ҳақида гапирайлик.

Global Center For Good Governance in Tobacco Control тамакига қарши курашда самарали бошқарув халқаро маркази маълумотларига кўра, 2023 йилда Қозоғистон тамаки бизнесига аралашиш индекси бўйича 90 мамлакат ичида 52-ўринни эгаллаган.

Мамлакатда бу кўрсаткич 60 баллни (максимал 100 балл) ташкил этди. Ташкилотнинг методологиясига кўра, индекс қанчалик паст бўлса, мамлакатда тамаки лоббиси заифроқ бўлади ва бу соғлиқ кўрсаткичига яхши таъсир қилади.

Тамаки компаниялари томонидан чекиш соҳасидаги ижтимоий ва қонунчилик нормалари бўйича энг кам босимга учраган давлатлар сифатида Бруней (индекс 14), Янги Зеландия (27) ва Франция (32) қайд этилган.

Шуни таъкидлаш керакки, қозоғистонлик чекувчиларнинг ҳаммаси ҳам чекиш натижасида етказилган зарарни камайтириш бўйича ҳукумат томонидан киритилган чора-тадбирларга рози эмас.

Ўтган йили статистика томонидан ўтказилган танлаб сўров натижаларига кўра, респондентларнинг атиги 55% дан ортиғи тамаки маҳсулотларига солиқни оширишни қўллаб-қувватлаган.

Сўровда қатнашганларнинг 24,8 фоизи эса солиқларни оширишга ҳожат йўқ, деб ҳисоблайди.