Туркиянинг энг йирик банкнотаси аста-секин қадрсизланмоқда
ANKARA. Kazinform - Туркия миллий валютаси ўз қийматини йўқотишда давом этмоқда ва бу 200 турк лираси мисолида яққол тасдиқланмоқда. Банкнотнинг харид қобилияти 16 йил ичида 95 фоизга камайди, деб хабар беради Кazinform агентлиги мухбири.

Ўтган йил давомида муомаладаги 200 лиралик банкноталар сони 76 фоизга ошганига қарамай, уларнинг реал қиймати сезиларли даражада пасайган.
2009 йилда 200 лира 125 долларга тенг бўлган бўлса, 2025 йилда бу миқдор жорий курс бўйича (36,42 TL/USD) атиги 5,49 долларни ташкил этади. Бу мамлакатдаги инфляция ва иқтисодий инқироз миллий валютанинг харид қобилиятига қанчалик таъсир қилганини кўрсатади.
2009 ва 2025 йиллардаги харид қобилиятини таққослаш, турли йилларда 200 лирага нима сотиб олиш мумкинлигини ҳисобга олганда ҳам аниқ бўлади.
Мисол учун, 2009 йилда бу миқдор 4 грамм олтин сотиб олиш учун етарли эди (бир грамми 46,75 лирадан). Бугунги кунда худди шу 4 грамм олтинни сотиб олиш учун 17 та 200 лиралик банкноталар, яъни камида 3400 лира (тахминан 94 доллар) керак бўлади.
Туркия Марказий банки (ТР МБ) инфляция ҳисоблагичига кўра, 2009 йилдаги 20 турк лираси бугун 257 лирага, 10 турк лираси бугун 128 лирага, 5 турк лираси бугун 64 лирага тенг.
Худди шундай, 2009 йилда чой нархи 11,09 лира бўлиб, аҳоли 1,8 кг чойни 20 лирага, 18 кг чойни 200 лирага сотиб олса, бугунги кунда бу миқдорга атиги 1 кг чой сотиб олиш мумкин. 3 йил олдин 50 лирага 33 та нон сотиб олиш мумкин бўлган бўлса, бугун 5 та нон сотиб олиш мумкин.
Турли йилларда бир хил товар объектлари нархидаги бундай фарқлар Туркияда иқтисодий вазиятнинг ёмонлашуви давом этаётганидан далолат беради, бу ерда узоқ давом этган инфляция турк лирасининг кескин девальвациясига олиб келди, фуқароларнинг харид қобилиятини сезиларли даражада пасайтирди.
Мамлакатдаги икки хонали инфляция фонида янги 500 лиралик банкнотнинг муомалага чиқарилиши эҳтимолини инкор этиб бўлмайди.
Шу билан бирга, жорий ойда Туркия Республикаси Марказий банки асосий ставкани 45 фоиздан 42,5 фоизга туширишга қарор қилди.
Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Туркия аҳолисининг 30 фоиздан кўпроғи эскирган уйларда яшаши ҳақида хабар берган эдик.
Муаллиф: Ақжигит Чукубаев