Туркистон вилоятидан фронтга кетган аскарнинг қабри 80 йилдан кейин топилди
TÚRKІSTAN. Kazinform – Жангчи Байсерик Тўрембековдан сўнгги хат ғалабадан икки ой олдин келган. Ўшандан бери деярли 80 йил ўтди. Жанг майдонида бўлган аскарлар орасида у ҳақидаги маълумотлар йўқ эди. Оиласи, ака-укалари “биродарлари билан учрашишдан” умидини узган эди. Бироқ аскар дафн этилган жойни излаш бир зум ҳам тўхтамади.
Байсерик Туркистон вилоятидаги Састўбе қишлоғида туғилган. Ватандошлари у ҳақдаги хотираларини тез-тез айтиб ўтиришади. Айниқса, жияни Бейсенбек Шилмурзаев Байсерикни жуда яхши кўрарди. У онасининг у ҳақида айтган ҳар бир хотирасини қалбида сақлаб улғайган. Байсерик унинг (Бейсенбекнинг онаси) учун оддий ака эмас, уруш олиб кетган “қаҳрамон” эди.
1942 йилда Байсерик Қостанайда артиллерия курсларини тўгатган ва ўз ихтиёри билан фронтга кетган. У Ватан учун жонини беришга тайёр бўлганлар қаторида эди. Уруш уни Польшага етаклади. Ва 1945 йил февраль ойида, узоқ кутилган Ғалабадан икки ой олдин, у билан алоқа узилди, қидирув хатларига қониқарли жавоб бўлмади.
Архивлар, хатлар, телефон қўнғироқлари – йўқолган аскарнинг изини топишга қаратилган барча ҳаракатлар муваффақиятсизликка учради. Орадан ўнлаб йиллар ўтса да, “Йўқ. У 1945 йил 3 февралда вафот этди”, деган қисқа жавоб келарди.
“У онамнинг акаси эди, оиласи йўқ, мендан бошқа ҳеч ким қидирмади”, – дейди Бейсенбек Шилмурзаев.
Кўп йиллик изланишлар муваффақиятсиз тугади. Бироқ Бейсенбек излашдан воз кечмади. Онаси уни унута олмаслигини ҳис қилди. У кўп излади ва маълумот тўплаш учун кўп йиллар сарфлади. Аммо вазият аввалгидек ўзгаришсиз қолди.
Фақат, 80 йилдан сўнг, узоқ кутилган жавоб келди. Байсерик топилди. Унинг қолдиқлари Шарқий Пруссия операциясида ҳалок бўлган 31 365 аскар ва офицерлар дафн этилган қабристонлардан бири бўлган Браньевода экан.
Бейсенбек куч йиғиб, Польшага жўнади. Бу кўп йиллик изланишларнинг охири эди. Бу ҳолат маҳаллий ҳокимият томонидан қўллаб-қувватланди.
Умри давомида излаган одамининг қабрини топгач, йиғлаб, Қуръон ўқиб, дуо қилди. Туғилган жойига олиб келиш учун қабр тупроғини қўлига олди.
“Ўзимиз билан Байсерик дафн этилган ернинг тупроқларини олиб келдик. Бу хотира нақадар муҳимлигини авлодларимиз билиши керак. Ватан учун жон фидо қилган қаҳрамонларимизнинг жасоратини доимо ёдда тутишимиз керак. Байсерик ва қозоғистонлик бошқа аскарларнинг номи абадий ёдда қолсин”, – дейди марҳум аскарнинг жияни Бейсенбек.
Бу ҳикоя Иккинчи жаҳон уруши қаҳрамонларининг жасорати бугунги авлод қалбида мангу сақланиб қолишидан далолат беради. Бу эса, албатта, келажак авлодлар учун қаҳрамонлик намунаси бўлади.
Эслатиб ўтамиз, Иккинчи жаҳон урушида бедарак йўқолганлар рўйхатида 300 мингга яқин қозоғистонлик бор. Уларни қидириш ҳеч қачон тўхтамаган.
Ҳар йили Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари сони камайиб бормоқда. Қозоғистонда атиги 127 нафар фахрий қолган.
