Тоза Қозоғистон: Тозалик ватандошларимизнинг қонига ва қалбига сингиб кетган фазилат бўлиши керак
ASTANA. Kazinform – Ҳар йили сентябрь ойининг учинчи жума куни Бутунжаҳон тозалик куни нишонланади ва дунёнинг 130 дан ортиқ мамлакатларида ахлат йиғиш тадбирлари ташкил этилади. Миллионлаб одамлар шаҳарлар ва ўрмонлардаги ахлатларни тозалаш учун йиғилади. Шу муносабат билан айтиш жоизки, баҳор фасли бошидан Қозоғистон ҳудудини тозалаш ва ободонлаштиришга қаратилган миллий экологик ташаббус – "Таза Қазақстан” акцияси ўтказилмоқда. Қозоғистон халқини она табиатни асраб-авайлаш ғояси атрофида бирлаштирган ушбу акцияда ҳозирга қадар уч миллионга яқин киши иштирок этди, миллион тоннадан ортиқ чиқинди йиғилди, 100 минг дарахт экилди.
Республикада табиатни асраш маданиятини шакллантириш ва экологик вазиятни яхшилаш мақсадида акция дастлаб қуйидаги 5 ҳафтага мўлжалланган эди:
- 13 апрелга қадар – “Тоза ўлка” ҳафталиги. Ҳафталик давомида аҳоли, фаоллар, муассаса ва корхоналар ходимлари томонидан туташ ҳудуд ва ҳовлилар тозаланди.
- 20 апрелга қадар – “Муқаддас макон” ҳафталиги. Ушбу ҳафталик тарих ва маданият ёдгорликлари ҳудудини ободонлаштиришга бағишланди.
- 27 апрелгача – “Яшил ҳудуд” ҳафталиги. Унинг давомида дарахт кўчатлари экиш, кўчатларни оҳаклаш ишлари бошлаб юборилди.
- 4 майгача - "Намунали авлод". Фахрийлар яшайдиган ҳовлилар ва қариялар уйлари ҳудудларини тозалаш ва ободонлаштиришга бағишланган.
- Сўнги ҳафталик - "Сокин булоқ". Бешинчи ҳафтада сув омборлари, дарё ва кўллар атрофи ахлатдан тозаланади.
Жорий йилнинг апрель ойида сув тошқинларига қарши чора-тадбирларни мувофиқлаштириш ва тошқин оқибатларини бартараф этиш бўйича республика штабининг йиғилишида ҚР Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев мазкур тадбирга алоҳида эътибор қаратган эди.
“Менинг номимдан "Таза Қазақстан” акцияси тошқиндан жабр кўрмаган ҳудудларда бошланди. Мен барча ҳокимларни огоҳлантирдим, бу бир марталик акция эмас. Бошқача қилиб айтганда, шанбаликга чиқиб, ўзини ишлаётгандек кўрсатиб, кўзбуямачилик қилолмайсиз. Қўшни мамлакатларда бўлгани каби Қозоғистонда ҳам доимий равишда ободонлаштириш, вилоят ва шаҳарлар ҳудудларини тозалаш ишларини олиб боришимиз зарур”, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Президент шунчаки айтмади. У халқга ўрнак бўлди, ҳатто шанбаликга ҳам чиқди. Хусусан, Астанадаги “Улитау” хиёбонига кўчат экди. Шунингдек, тадбир доирасида Давлат раҳбари ёшлар билан суҳбатда бўлиб, жамиятда экологик маданиятни шакллантириш, табиатни муҳофаза қилиш муҳим аҳамиятга эга эканини таъкидлади.
“Дарҳақиқат, мамлакатимизни ободонлаштириш катта давлат аҳамиятига эга ишдир. Бу бугун чиқадиган ва эртага унутиладиган бир марталик кампания эмас. Бу иш мунтазам равишда олиб борилади. Ватанимизни тоза сақлашимиз керак. Бу миллий муаммо. Қозоғистонимиз тоза бўлиши керак. Ҳеч ким ифлос мамлакатга меҳмон ёки инвестор сифатида келмайди. Лекин, биринчи навбатда, Қозоғистоннинг тоза ва гўзал бўлиши биз учун, яъни халқ учун муҳим. Бу кундалик турмуш тарзига айланиши керак. Шунингдек, бу борадаги ишлар нафақат пойтахт ва йирик шаҳарларда, балки кичик шаҳарча, туман ва қишлоқларда ҳам мунтазам ташкил этилмоқда. Бутун Қозоғистонни тоза сақлаш ёшларга боғлиқ. Мен ёшларга ишонаман. Шу боис ёшлардан умидим катта”, – деди Президент.
Қасим-Жомарт Тоқаев 2 сентябрь куни Парламент палаталарининг қўшма мажлисида Қозоғистон халқига Мурожаатномасини эълон қилар экан, бу ҳаракатга алоҳида аҳамият берди.
“Барчангизга маълумки, баҳор фаслидан мамлакатимизда "Таза Қазақстан” миллий экологик акцияси давом этмоқда. Бу бутун халқни бирлаштирган хайрли ташаббус. Бир неча ой ичида "Таза Қазақстан” тадбирида 3 миллионга яқин фуқаро қатнашди. Юз минглаб уйларнинг ҳовлилари тозаланди, 1 миллион тоннадан ортиқ чиқинди йиғилди. Ана шундай хайрли чора-тадбирлар туфайли жамиятда янги маданият, янгича ижтимоий ахлоқ қарор топмоқда. Буни Ватанга муҳаббат деб аташ мумкин. Миллатнинг янги сифати ана шундай аниқ чора-тадбирлар орқали шаклланади. Бу вақтинчалик кампания эмас. Ушбу муҳим лойиҳа йил давомида давом этиши керак. Бир сўз билан айтганда, атроф-муҳит мусаффолиги ҳар бир инсоннинг кундалик одатига айланиши керак”, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Давлат раҳбари қозоқ халқида яхши фазилатлар кўп эканини алоҳида таъкидлади.
“Масалан, бошқа давлатлар бизни меҳмондўст ва дўстона халқ деб билади. Худди шундай тозалик ҳам халқимизнинг қон-қонига, қалбига сингиб кетган фазилат бўлиши керак. "Таза Қазақстан”нинг ҳудудларда сифатли амалга оширилиши учун бевосита ҳокимлар масъулдир. Улар ишнинг моҳиятини халққа тушунтиришга, ишни тўғри мувофиқлаштиришга мажбур. Вилоят раҳбари фақат хўжалик билан шуғулланмайди. Ҳоким ижтимоий-маънавий масалаларни доимо эътиборда тутиши керак. Ҳар бир раҳбар мамлакат билан ишлаши, фуқаролар билан ишончли муносабатлар ўрнатиши керак. Шунда халқ унинг ташаббусларини қўллаб-қувватлаб, юрт учун фойдали ишларни бошлайди. Бу ҳокимнинг шаъни ва обрўси”, – деди Президент.
"Таза Қазақстан” акциясини қўллаб-қувватлаган жамоат арбоби, филология фанлари доктори Асили Османнинг айтишича, бундай ташаббуслар ҳаётнинг барча жабҳаларида экологик хулқ-атворнинг янги моделини ишлаб чиқади.
“Шаҳаримиз гуллаб-яшнасин ва ўзгарсин, барчамиз уни ҳимоя қилишимиз керак. Ёшимга қарамай, бугун ушбу акцияда қатнашаман. Чунки Алмати битта, ҳар ким ўз уйига ғамхўрлик қилиши керак”, – деди профессор.
Таниқли стендапчи Евгений Чебатков пойтахт аҳолиси ва меҳмонларини "Таза Қазақстан” экоакциясини қўллаб-қувватлашга таклиф қилди.
“Астанага келганимда «Таза Қазақстан” акцияси ҳақида эшитдим. Менга кампаниянинг моҳиятини тушунтирганда, мен бир зумда яхши маънода қабул қилдим. Мен Шарқий Қозоғистонлик бўлганим учун табиатимиз муҳофазамизга қанчалик муҳтожлигини жуда яхши биламан”, – деди Евгений Чебатков.
Акция доирасида айрим вилоятлар ва аниқ шаҳарлар томонидан эришилган натижалар:
- Алмати шаҳрида, шунингдек, 250 квадрат километр дарё ва сув омборлари қирғоқлари, боғлар, майдонлар ва тоғ ёнбағирлари ободонлаштирилади. Фавқулодда вазиятларда дарахтларнинг новдаларини санитария мақсадида кесиш ва олиб ташлаш ишлари давом эттирилади.
- Ўскеменда 100 дан ортиқ эко-тадбир ўтказилди. 492 та майдон тозаланди, 3871 квадрат метр чиқинди олиб ташланди, Қозоғистон тоғида 500 туп кўчат ўтқазилди, рухсат этилмаган чиқиндихоналар ёпилмоқда.
- Саран шаҳрида 14 минг тонна чиқинди чиқарилган. Истироҳат боғлари ва гулзорлар чиқиндидан тозаланди, 3 минг тупдан ортиқ турли дарахт кўчатлари ўтқазилди, тарихий-маданий обидалар атрофи тозаланди.
- Шу кунгача Атирау вилоятида 11 та шанбалик ўтказилиб, 45522 киши қатнашди, 1016 техника сафарбар қилинди. 1 минг 378 тонна чиқинди чиқарилди. Йил охиригача табиатни муҳофаза қилиш бўйича яна 19 та тадбир ўтказилади.
- Жетису вилоятида жами 1187 техника сафарбар қилинди, 7055 тонна чиқинди чиқарилди, 22255 километр канализация тармоқлари тозаланди. Шунингдек, 25 минг 826 квадрат метр автомобиль йўллари таъмирланди. Акция давомида вилоят ҳудудига 29 минг 514 туп кўчат ўтқазилди.
- Туркистон вилоятида туман ва шаҳарларда 291 та кенг кўламли тадбирлар ўтказилди. Йил якунига қадар тасдиқланган жадвалга асосан 807 та тозалаш тадбирлари режалаштирилган. Барча туманлар, шаҳарларга кириш жойлари ва йўллар тозаланиб, тартибга келтирилди.
Айни пайтда «Таза Қазақстан” ташаббуси доирасида Jibek Joly телеканалида “Таза қала” кенг кўламли телелойиҳа намойиш этилмоқда. Тасвирга олиш гуруҳи Қозоғистоннинг катта-кичик шаҳарларида бўлиб, уларнинг тозалиги ва гўзаллиги ҳақида суҳбатлашади. Журналистлар маҳаллий аҳоли билан учрашмоқда, коммунал хўжалик ишлари билан танишмоқда, ҳудуднинг экологик ҳаётида фаол иштирок этаётган барча кўнгиллилар билан танишмоқда. Бунгача Чимкент, Туркистон, Тараз, Қизилўрда, Ўскемен, Семей, Павлодар, Алмати, Талдиқорған, Қонаев, Жезқазған, Қарағанди, Астана, Қостанай шаҳарларининг тозалиги ҳақида туркум маърузалар чоп этилган.
