Таълим олиш ҳуқуқи, ахлоқий тарбия, инновациялар - дунёнинг энг яхши ўқитувчилари Астанада йиғилди
Nobel Fest фестивали доирасида Қозоғистонда илк бор Педагоглар саммити ўтказилмоқда, унда иштирок этиш учун дунёнинг энг яхши ўқитувчилари ва таълим соҳаси етакчилари Астанага йиғилди, деб хабар беради Кazinform мухбири.
Хэдлайнерлар қаторига 2021 йилги Global Teacher Prize мукофоти совриндори Кейшиа Торп, Innovative Researcher of the Year мукофоти соҳиби Ранжит Дисале, Исроилдаги Вейцман институтининг табиатшунослик йўналишидаги фан таълими департаменти бошлиғи, профессор Абрахам Аркави, “Таълим дастуридаги халқаро лидерлар” дастури иштирокчиси (ILEP) Эванс Одэй ва бошқа жаҳон педагогика юлдузлари ҳам бор.
“Онам ўқитувчи, турли мактабларда ишлаган, шунинг учун ишингизни тушунаман. Мен сизни мамлакат элитаси эканлигингизни қадрлайман. Айтмоқчиманки, биз Қозоғистондаги ўқитувчилар учун “орол”га ўхшаш лойиҳа яратмоқчимиз. Ҳар ёзда 10 кун ёки бир ҳафта давомида юртимиздаги курортда дунёнинг энг зўр ўқитувчилари билан бирга ўқитувчиларимизни йиғиб, тренинглар ўтказиб, билим алмашмоқчимиз. Кейин эса мураббий бўлиб, ўз шаҳару қишлоқларида ўрганамиз. Бу йиғилишни ўтказишимизга сабаб ҳам шу”, — деди Nobel Fest асосчиси ва ижрочи директори Мақсат Қурбенов саммитнинг очилиш маросимида.
Ушбу учрашувга Қозоғистоннинг барча вилоятларидан 2500 га яқин ўқитувчилар йиғилди. Уларни Қозоғистон Республикаси таълим вазирининг биринчи ўринбосари Наталья Жумадилдаева табриклади.
“Сиз вилоятларга, ўз она шаҳарларингизга бориб, турлича фикрлайдиган янги шаклдаги ўқитувчиларнинг катта танқидий массасини яратасиз. Бу ерда маданиятлар, тиллар ва педагогик ёндашувлар ёритилган. Энг муҳими, бу ҳамкорликда биринчи навбатда ўқувчилари билан бирга дарсда ўзини-ўзи камол топтирадиган, шу мақсадда кўплаб мамлакатлар ва жойларга саёҳат қилиб, илғор педагогик тажрибаларни тўплайдиган ўқитувчи шаклланади”, – деди вазирлик вакили.
2020 йилги Global Teacher Prize мукофоти ғолиби Ранжит Дисале саммитнинг муҳим меҳмонларидан биридир. У таълим фақат тўсиқларни енгиб ўтиш эмас, балки имкониятларни тенглаштириш эканлигини таъкидлади.
“Таълим ҳақида гапирганда, биринчи навбатда умид ҳақида гапирамиз. Буни ёрқин келажакка умид, тенг дунёга эришиш умиди, бу дунёни янада тўлиқроқ шахс сифатида яхшилашга ҳаракат қилиш деб аташ мумкин. Сиз бу умидни ҳақиқатга айлантирасиз ва талабаларингизнинг орзуларини амалга оширасиз. Таълим фақат дарсликлар ва таълим муассасалари билан чекланмайди, таълим кўпинча эмпатия ва билимга интилиш, танқидий фикрлаш, ижодкорликни ривожлантириш, ҳар бир ўқувчининг дунёда ўз ўрнини топишига ёрдам беради. Бугун биз турли муаммолар дунёсида, шунингдек, катта имкониятлар дунёсида яшаяпмиз. Chat GPT ва сунъий интеллект каби янги технологиялар ривожланмоқда. Биз уларга мослашишимиз, кўпроқ инновацияларни ривожлантиришимиз керак. Шунинг учун таълим ҳозир жуда муҳим”, – дейди Ранжит Дисале.
Олам педагоги бугунги ўқувчилар эртанги келажагимиз бунёдкорлари эканлигини эслатиб ўтди.
"Бу келажак раҳбарларини қандай тарбиялашимиз мумкин? Биз уларга биринчи навбатда ҳамдардлик, одоб-ахлоқ ва масъулият каби қадриятларни ўргатишимиз керак. Ҳамкорлик кучини ўрганиш, хилма-хилликни тушуниш, етакчи бўлиш жуда муҳимдир. Мен сизга катта раҳмат айтмоқчиман. Дунёни ободонлаштиришга ҳисса қўшаётганингиз, талабалар орқали ёруғ келажакка қадам қўйишга ёрдам берганингиз учун ташаккур!”, – деди маърузачи.
Шу билан бирга, Қозоғистонга ўзининг илғор таълим тажрибаси билан ўртоқлашиш учун келган жаҳон педагогикаси юлдузи, 2021 йилги глобал ўқитувчилар мукофоти совриндори Кейша Торп таълим соҳасидаги глобал тенгсизлик масаласини кўтарди.
“Бутун дунёда болалар ва ёшлар, энг кам таъминланган оилалар фарзандлари таълим олиш ҳуқуқидан маҳрум. Кам ва ўрта даромадли мамлакатларда 10 ёшли болаларнинг ярми ўқий олмайди. Энг бой мамлакатларда эса бой ва камбағал оилалар фарзандлари ўртасидаги тенгсизлик даражаси юқори. Яъни, фарзандларимиз салоҳиятини тўлиқ рўёбга чиқара олмаяпмиз. Менинг шогирдларим асосан иммигрантларнинг фарзандлари, АҚШга янги ҳаёт бошлаш учун келганлар. Америкага Ямайкадан келган бўлсам ҳам, ҳозир ўзимга ўхшаган болаларга дарс бераман. Шогирдларимнинг таржимаи ҳоли менинг ҳаётимга ўхшайди. Шунинг учун мен кўп нарсаларни бошқача қилишим кераклигини англадим. Мен биринчи навбатда фикрлашимни ўзгартиришим керак эди, яъни ўқув дастуримни ўзгартирдим ва уни болаларга мослаштирдим. Иккинчидан, ўқувчиларни ўзига, билим ва салоҳиятига ишонишга ўргатганман. Яъни, ўтмишинг келажагингизга халақит бермаслиги керак, дедим. Мен барча шогирдларимга уларни ёрқин келажак кутаётганини тушунтирдим”, – дейди Кейша Торп.
Кейша Торп ўқувчиларга, нафақат ўз синфига, балки бутун дунё болаларига ёрдам бериш учун жуда кўп меҳнат қилганини айтди. Чунки таълим инсоннинг асосий ҳуқуқи ва барча болалар таълим олиш имкониятига эга бўлиши керак.
“Менинг синглим Катриша Торп билан мен нотижорат ташкилот туздик, у ерда кам таъминланган талабаларга стипендия олиш, коллежда бепул таълим олиш учун ишладик. Барча талабалар мумкин бўлган энг яхши таълимга лойиқдир. Хусусан, энг камбағал оилалар, қийин келиб чиқиши ва ижтимоий ҳимояга муҳтож тоифадаги талабалар энг яхши таълим олиш имкониятига эга бўлиши керак. Биз энг яхши ўқитувчиларни таклиф қилдик ва улар барча болаларга сифатли таълим беришларини таъминладик. Чунки барча болалар бунга лойиқ. Ушбу миссия доирасида биз 2030 йилгача 1 миллион ўқитувчига ўз малакаларини оширишга ёрдам бермоқчимиз”, – деди Кейша Торп.
Форум доирасида Қозоғистонда таълим соҳасига энг яхши ҳисса қўшган уч нафар ўқитувчи – Қозоғистон Республикаси таълим вазирининг биринчи ўринбосари Наталья Жумадилдаева, “Таълим келажаги” жамоат фонди ташкилоти ижрочи директори Шолпан Қодирова, Қадир Мирзалиев номидаги Бином мактаби информатика фани ўқитувчиси Сауле Қодирбекова “Глобал таълим фуқароси” мукофоти билан тақдирланди.
Муаллиф: Айжан Серикжанқизи
