Шовқинни бартараф этувчи қулоқчинлар неврологик касалликларга олиб келиши мумкин

LONDON. Kazinform - Британиялик шифокорлар шовқинни бартараф этувчи қулоқчинлар(наушниклар) мияни товушларни тўғри идрок этиш қобилиятидан маҳрум қилишидан огоҳлантирмоқда, деб хабар беради Кazinform агентлиги мухбири.

Буюк Британиянинг аудиология бўйича мутахассислари шовқинни бартараф этувчи минигарнитураларнинг кенг қўлланилиши ёш авлодлар орасида неврологик касалликларнинг кўпайишига ёрдам бериши мумкинлигидан қўрқишади.

Овозни идрок этиш муаммоси

ВВСнинг ёзишича, ёш британияликлар эшитиш қобилиятини йўқотишдан тобора кўпроқ шикоят қилмоқдалар. Бироқ, тиббий кўриклар уларнинг эшитиш патологиялари йўқлигини кўрсатади. Муаммо неврологик хусусиятга эга: миянинг товушли ахборотни қайта ишлаш ва изоҳлаши қийинлашади.

Ушбу ҳолат эшитиш жараёнининг бузилиши деб номланади. Шундай нуқсони бор одамлар шовқинда нутқни тушунишда қийинчиликларга дуч келишади ва товушлар ҳамда сўзларни, айниқса шовқинли кўчалар ёки гавжум жойлар каби қийин акустик муҳитда аниқ ажрата олмайдилар.

Илгари бу нуқсон бош жароҳати, қулоқ инфекциялари ёки генетик омиллар билан боғлиқ эди. Бироқ, ҳозирда шифокорлар ушбу ташхис билан касалланган беморларнинг сони ортиб бораётганини ва уларнинг кўпчилигида анъанавий хавф омиллари йўқлигини таъкидлашади.

Шовқинни бартараф этувчи минигарнитураларнинг таъсири

Баъзи экспертларнинг фикрича, шовқинни йўқотувчи қулоқчинлардан доимий фойдаланиш миянинг товушларни фильтрлаш табиий қобилиятига халақит беради. Изоляция қилинган товуш муҳити туфайли у шовқинларни тан олмасликка одатланиб қолади, бу эса ҳақиқий дунёга мослашишни қийинлаштиради.

Империал коллежи тиббиёт марказининг етакчи аудиологи Рене Алмейданинг айтишича, соғлом эшитиш нафақат товушларни аниқлаш қобилияти, балки уларни таҳлил қилиш қобилиятидир.

— Эшитиш ва идрок этиш қобилияти ўртасида фарқ бор. Биз идрок этиш қобилиятлари азобланаётганини кўрамиз, — деди у BBCга.

Британия Аудиология академияси вице-президенти Клэр Бентон атрофдаги товушларни доимий равишда тўсиб қўйиш миянинг товуш маълумотларини қайта ишлаш қобилиятини пасайтириши ҳақида огоҳлантиради.

—Агар сиз фақат шовқинни бартараф этувчи минигарнитуралар таққан бўлсангиз ва ўсмирлик чоғида бу ёлғон дунёда бўлган бўлсангиз, нутқ ва шовқинни идрок этиш қобилиятингиз бироз секинроқ, — деб тушунтиради у.

Бепарволикми ёки идрок билан боғлиқ муаммоми?

25 ёшли лондонлик Софи муаммони атрофдагилар уни бемаънилиги учун қоралай бошлаганларида пайқаган - у кўпинча сўровларга жавоб бермаган ёки суҳбатдошларининг сўзларини нотўғри талқин қилган.

- Баъзи товушларни эшитсам ҳам, улар қаердан келганини тушунолмаяпман. Биламан, бу инсон овози, лекин уни тезда идрок эта олмайман, — деди у BBCга.

Университетдаги маърузалар пайтида ўқитувчининг нутқи унинг учун "шовқинга бирлашди", шунинг учун у дарсларга шахсан қатнашиш ўрнига субтитрли ёзувларни қайта кўришга мажбур бўлди. Унинг шифокори муаммони шовқинни бартараф этувчи қулоқчинлардан доимий — кунига беш соатгача фойдаланиши билан боғлайди.

Ахборотни қабул қилиш одатини ўзгартириш

Коронавирус пандемиясидан бери маълумотни истеъмол қилиш усули сезиларли даражада ўзгарди. Ёшлар фильмлар ва видеоларни томоша қилишда субтитрлардан тобора кўпроқ фойдаланмоқда. YouGov тадқиқотига кўра, 18 ёшдан 24 ёшгача бўлган ёшларнинг 60 фоиздан ортиғи томоша пайтида матн ҳамроҳлигини ёқишни афзал кўради.

Буюк Британиядаги энг йирик болалар шифохоналаридан бирининг аудиология бўлими мудири доктор Амжад Маҳмуднинг айтишича, эшитиш муаммолари шикояти билан касалхонага келган болалар сони сезиларли даражада ошган.

Хавфларни камайтириш учун шифокорлар эшитиш воситаларидан камроқ фойдаланишни, фон товушларини киритиш учун шаффофлик режимини ёқишни ва қулоқларни тўлиқ қопламайдиган моделларни танлашни маслаҳат беришади.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Ozempic ва Wegovy каби вазн йўқотиш учун дорилар қандай хавф туғдириши ҳақида хабар берган эдик

Муаллиф: Тимур Дюсекеев