Шимолий Қозоғистон вилоятида бир ёзда 300 дан ортиқ тарихий-этнографик ёдгорликлар топилди

Жорий йилда Шимолий Қозоғистон вилоятида “Маданий-тарихий жараён контекстида Шимолий Қозоғистон: тош давридан замонавий этнографиягача” лойиҳаси ишга туширилди. Натижада бир ёзда вилоятда 300 дан ортиқ тарихий-этнографик ёдгорликлар очилди, деб хабар беради Kazinform.

Жорий йилда А.Марғулан номидаги Археология институти ташаббуси билан Шимолий Қозоғистон вилоятидаги тош даврига оид замонавий этнография ёдгорликларини аниқлаш дастури бошланди.

Тарихчи-археологлар ёз ойларида вилоятнинг 7 та туманида – Есил, Шал ақин, Тимирязев, Айиртау, Жамбил, Мамлют ва Мусирепов номидаги туманларда ишладилар.

11 та археологик отряд ташкил этилди. Мутахассислар Қостанай ва Павлодар вилоятларини ҳам қамраб олди.

Йиғилган материаллар асосида Шимолий Қозоғистон вилоятининг археологик каталоги тузилади.

“Бу йил Петропавлдан ғарбда жойлашган Қостанай яқинидаги ҳудудларни ўргандик. Келгуси йил Павлодар билан чегарадош шарқий туманларга борамиз. Археология институти, маҳаллий ижро ҳокимияти органлари, М.Қозибаев университети, вилоят тарихий-ўлкашунослик музейи ҳамкорликда иш олиб борди. Шимолий Қозоғистон вилояти университети билан ҳамкорлик ўрнатилди. Шу боис ишга олий таълим муассасасининг Тарих факультети талабалари жалб этилди. Умуман олганда, бир отрядда ишига қараб ўндан ўн беш киши бўлган. Масалан, қазиш ишларига кўпроқ ёшларни жалб қилдик”, – дейди А.Х.Марғулан номидаги Археология институти етакчи илмий ходими Дархан Байтилеу.

Дастур икки йил давом этса-да, иш тўхтамайди. Натижа юзага келгунча 5-10 йил ўтиши мумкин. 

“Бизнинг асосий мақсадимиз археологик тадқиқотлар. Етти туманда ишладик. 300 дан ортиқ ёдгорликларни топдик. Уларнинг аксарияти 18-19-асрларнинг этнографик ёдгорликлари. Тош ва бронза даврига оид манзилгоҳлар топилган. Ҳар бир туманнинг ўзига хос хусусиятлари бор, улардан бири табиат ва иқлим билан боғлиқ. Катта қабристонлар сақланиб қолмаган, уларнинг аксарияти бузиб ташланган ва ўрнига экинлар экилган. Биз аҳоли пунктларини, шу жумладан турар-жой уйларини ҳам қидирдик. Улар ҳам ёмон сақланиб қолган. Шўролар даврида совхоз бўлганида вайрон бўлиб, ер билан яксон қилинган. Бир яхши томони шундаки, кўплаб қозоқ этнографик ёдгорликлари сақланиб қолган. Биз уларни ўрганиб чиқдик, манзиллар олинди. Дрон билан суратга олдик. Келгуси йилда ёдгорликлар коллекциясини чиқариш режалаштирилган. Ҳар бир туманнинг ёдгорликлари тўпламини нашр этиш ниятидамиз”, – дейди А.Х.Марғулан номидаги Археология институти етакчи илмий ходими Жанболат Ўтебаев.