ШҲТ давлатларининг ялпи ички маҳсулоти жаҳон кўрсаткичларидан юқори
ASTANA. Kazinform – Жаҳон банки маълумотларига кўра, ШҲТ давлатларининг ялпи ички маҳсулоти 2023 йил охирида 24,5 триллион долларни ёки жаҳон ялпи ички маҳсулотининг 24 фоизини ташкил қилди.
Миллий инвесторлар ассоциациясининг Telegram каналига кўра, Хитой ялпи ички маҳсулотнинг асосий улушини олади – жаҳон ялпи ички маҳсулотининг 17,79 триллион долларини (16,88%). Кейинги ўринда Ҳиндистон 3,55 триллион доллар (3,37%), шунингдек, Россия – 2,02 триллион доллар (1,92 фоиз), Эрон – 0,4 триллион доллар (0,38 фоиз), Покистон – 0,34 триллион доллар (0,32 фоиз), Қозоғистон – 0,26 триллион доллар (0,25 фоиз), Ўзбекистон – 0,09 триллион доллар (0,09 фоиз), ялпи ички Қирғизистон ва Тожикистон маҳсулоти мос равишда 0,01 триллион долларни (0,01%) ташкил этади.
Шу тариқа, ШҲТ давлатларининг ялпи ички маҳсулоти жаҳон давлатларига қараганда анча юқори суръатларда ривожланаётганини таъкидлаш лозим. Масалан, 2023 йилда Ҳиндистонда ялпи ички маҳсулот ўсиши 7,6 фоиз, Хитойда 5,2 фоиз, Қозоғистонда 5,1 фоиз, Ўзбекистонда 6 фоиз, Қирғизистонда 6,2 фоизни ташкил этади.
Жаҳон ялпи ички маҳсулотининг ўртача суръати 2,7 фоизни, Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти мамлакатларида эса 1,7 фоизни ташкил этишини ҳисобга олсак, ШҲТ давлатларининг ялпи ички маҳсулоти дарҳол эътиборни тортади.
Ўтган йили Қозоғистоннинг ШҲТ давлатлари билан товар айирбошлаш ҳажми қарийб 66 миллиард долларга етди. Бу беш йил олдингига нисбатан 56,5 фоизга кўпдир.
Хитой қарийб 41 миллиард доллар (мамлакат умумий савдо айланмасининг қарийб 30 фоизи) кўрсаткичи билан ШҲТ давлатлари орасида Қозоғистоннинг энг йирик савдо шериги бўлиб қолмоқда.
Демографик статистик маълумотларга эътибор қаратадиган бўлсак, ШҲТга аъзо мамлакатларда 3,1 миллиард киши ёки сайёрамиз умумий аҳолисининг 42,2 фоизи истиқомат қилади. Қолаверса, ШҲТ мамлакатларида дунёнинг 1,5 миллиард ишчи кучи (дунёдаги жами ишчи кучининг тахминан 20 фоизи) яшайди.
Қизиғи шундаки, ШҲТга аъзо давлатларнинг умумий майдони 34 миллион квадрат километрдан ошади. Бу Евроосиё қитъасининг 60 фоиздан ортиғини ташкил этади.
