Орол денгизи
Kazinform “Тарихий сурат” бўлимини тақдим этади. Бугун таҳририят Орол денгизи ҳақида гапиради.
1960 йилларда Орол деярли 70 минг квадрат километр майдонга эга дунёдаги тўртинчи энг катта кўл ҳисобланган (Каспий денгизи, Шимолий Америкадаги Супериор кўли ва Африкадаги Виктория кўлидан кейин - муҳаррир эслатмаси). Сирдарё ва Амударё сувлари билан озиқланган.
Қозоғистон ва Ўзбекистон ўртасидаги эндореик туз омбори бир вақтлар узунлиги 430 километр, эни эса 234 километрга чўзилган. Бу ерда 34 турдаги балиқ яшаган, улардан 24 таси тижорат балиғи эди. Қозоғистон ва Ўзбекистон қирғоқларида бир қанча балиқ заводлари, кемачилик корхоналари фаолият юритган. Совет даврида далаларни суғориш учун сувдан норационал фойдаланиш минтақа гидрологик тизимини мувозанатдан чиқарди ва Орол денгизининг нобуд бўлишига олиб келди. Фақат 1980 йилларнинг бошларида Оролбўйи аҳолисига ёрдам бериш бўйича биринчи дастурлар СССРда пайдо бўлди, бироқ кўлнинг ўзини қутқариш чоралари деярли муҳокама этилмади, фақат Сибирь дарёларини айлантириш бўйича машҳур лойиҳа бундан мустасно, у унутилган эди. 1989 йилда Орол денгизи икки мустақил сув ҳавзасига бўлинди: шимолий Кичик Орол (Қозоғистон ҳудуди) ва жанубий Катта Орол (Ўзбекистон ҳудуди). 2002 йилда Катта денгиз қисқариб, шарқий ва ғарбий денгизга бўлинди. 2014 йилда шарқий кўл бутунлай буғланиб, ғойиб бўлди.
