Олжас Бектенов: Сармоя жалб қилиш ҳокимлар ва вазирларнинг асосий вазифаси
ASTANA. Kazinform – ҚР Бош вазири Давлат раҳбарининг мамлакат иқтисодиётига инвестицияларни жалб этиш бўйича топшириқларининг бажарилишига бағишланган йиғилиш ўтказди.
Бундан кўзланган асосий мақсад йирик инвестиция лойиҳаларини амалга оширишни жадаллаштириш ва мамлакатда инвестиция муҳитини яхшилашга тўсқинлик қилаётган тизимли муаммоларни ҳал этиш, шунингдек, инвестиция сиёсати самарадорлигини ошириш, инвесторлар учун қулай шарт-шароитлар яратиш, капитал жалб этиш фаолиятини фаоллаштириш бўйича мумкин бўлган чора-тадбирларни кўриб чиқишдан иборат.
Ташқи ишлар вазирлиги, Kazakh Invest компанияси раҳбариятининг инвестиция фаоллиги ва иш суръатларига таъсир этувчи омиллар таҳлили бўйича ахбороти тингланди. 2024 йилда Қозоғистонда умумий қиймати 1,85 триллион тенгега тенг 230 та инвестиция лойиҳаси фойдаланишга топширилди. Инвестицион штаб фаолияти натижасида бир йил ичида умумий қиймати 50 миллиард доллардан ортиқ бўлган лойиҳалар бўйича инвесторларнинг 115 та муаммосини ҳал этиш имконини берди.
Қозоғистон юқори қайта ишлаш ва экспорт имкониятларига эга бўлган рақобатбардош бўшлиқларга инвесторларни жалб қилишнинг мақсадли ёндашувини жорий қилмоқда. Ҳамкорликнинг аниқ истиқболлари ва фаол инвестиция босқичига ўтиш бўйича музокаралар олиб бориш учун 10 та етакчи соҳа етакчилари аниқланди. Шундай қилиб, иш иқтисодиёт эҳтиёжлари, ҳудудларнинг рақобатдош устунликлари ва бошқа омилларни ҳисобга олган ҳолда “инвестицияларга буюртма бериш” тамойили асосида қайта ташкил этилади.
Масалан, Хитойнинг йирик агросаноат компаниялари билан самарали ишлар олиб борилди. Fufeng Group компанияси Жамбил вилоятида маккажўхорини чуқур қайта ишлаш йўли билан натрий глутамат мононатрий ишлаб чиқарувчи завод қурилишини 350 миллион долларга бошлашни режалаштирмоқда. Жорий йилнинг ёзида Dalian Hesheng Holding Group Ақмола вилоятидаги буғдойни чуқур қайта ишлаш мажмуаси доирасида 650 миллион долларлик қурилиш-монтаж ишларини бошлайди. Барча компаниялар билан лойиҳаларни “жойлаштириш”, яъни қулай шароитлар яратиш, жумладан, инфратузилмага кириш ва маъмурий масалаларни тезкор ҳал этиш бўйича фаол иш давом этмоқда.
Бундан ташқари, иқтисодиётнинг асосий тармоқлари, жумладан, агросаноат мажмуаси, энергетика, саноат, қурилиш материаллари ишлаб чиқариш ва бошқа соҳаларни қамраб олган жами 12 миллиард долларлик инвестицион 20 та стратегик лойиҳа белгиланди. Таклиф этилаётган лойиҳалардан жорий йилда 14 та лойиҳа бўйича инвестиция шартномалари кўриб чиқилмоқда, 13 таси бўйича қурилиш-монтаж ишларини бошлаш, яна 16 таси бўйича лойиҳа-смета ҳужжатларини ишлаб чиқишни бошлаш режалаштирилган.
Шунингдек, хизмат сафарлари, учрашувлар ва бошқа тадбирлар доирасида амалга оширилиши келишилган лойиҳаларга ҳам эътибор қаратилди. Бош вазир амалга ошириш муддати кечиктирилган инвестиция лойиҳаларига батафсил тўхталиб ўтди. Алмати, Ақтўбе, Атирау, Жамбил вилоятлари ҳамда Астана, Чимкент шаҳарлари ҳокимлари, соғлиқни сақлаш ва савдо вазирлари маъруза қилди.
“Бугунги кунда инвестицияларни жалб этиш бўйича ҳокимликлар томонидан кўрилаётган чора-тадбирлар ҳудудлар салоҳиятини очиб бера олмаяпти, иқтисодий салоҳиятдан етарлича фойдаланилмаяпти. Бу борадаги ишлар маҳаллий ўзини ўзи бошқариш вертикалининг барча бўғинларида, жумладан, туманлар ҳокимлари даражасида ҳам амалга оширилиши керак”, – дея топшириқ берди Бош вазир.
Вилоят ҳокимликлари, вазирликларнинг режали иш кўрсаткичларини амалга оширишга ёндашувлар тасдиқланди.
Шу билан бирга, йиғилишда давлат органлари фаолияти самарадорлигига дахлдор бўлган ва чора кўришни талаб этувчи бир қатор долзарб масалалар қайд этилди.
“Президент Ҳукуматнинг кенгайтирилган йиғилишида сармоя жалб этиш зудлик билан идоралараро мувофиқлаштиришни, ортиқча бюрократиядан халос бўлишни талаб қилувчи ўта муҳим вазифа эканини таъкидлади. Давлат органлари, айниқса, ҳокимликлар лойиҳаларни амалга ошириш жараёнини “бевосита” назорат қилиши керак. Ҳокимлар ва вазирлар ҳар куни сармоя жалб қилиш билан шуғулланиши керак, бугунги куннинг асосий вазифаси эса инвесторлар муаммоларини зудлик билан ҳал этишдан иборат”, — деди Олжас Бектенов.
Бу борадаги ишлар Бош вазирнинг алоҳида назоратида.
