Муваффақиятли экспорт стратегияси: МДҲдан маҳсулотларни Америка бозорига қандай олиб чиқиш
Қозоғистон ва Ўзбекистон - гиламчиликнинг бой тарихи ва анъаналарига эга бўлиб, ушбу соҳани жаҳон миқёсида ривожлантиришга салмоқли ҳисса қўшмоқда. Ўз мамлакати ва қўшни мамлакатлар бозорини эгаллаб олган корхоналар янги бозорларни қидира бошлайдилар. Кўп одамлар АҚШга етказиб беришни ўйлаяпти. Лекин буни қандай қилиш керак? Келинг, ушбу муҳим масалани тушунишга ҳаракат қилайлик.
Америка бозори гилам маҳсулотларини экспорт қилиш учун энг катта ва истиқболли бозорлардан биридир. АҚШ - инсоният фаровонлиги юқори бўлган дунёдаги энг ривожланган давлатлардан биридир. Қулайлик ва бетакрор интерьер яратишга ёрдам берувчи гиламларга талаб юқори даражалигича қоляпти. Бу бозорга муваффақият ва фаровонликка эришишга интилаётган бошқа мамлакатлар ишлаб чиқарувчиларини жалб этади. Янги бозорларга кириш пухта тайёргарликни талаб қилади. Кейинчалик, муваффақиятли экспорт қилиш учун амалга оширилиши керак бўлган асосий қадамлар ҳақида айтиб бераман. Ўйлайманки, бу тажриба хориждан етказиб беришни ташкил этишни ўйлаётган бошқа турдаги маҳсулотлар ишлаб чиқарувчилар учун ҳам фойдали бўлади.
Экспорт қилишга тайёр эканлигингизга ишонч ҳосил қилинг
Аввало, бозорни ўрганишингиз ва етказиб бериш қандай ташкил этилишини ҳисобга олган ҳолда ушбу бозорда рақобатлаша оласизми ёки йўқлигини тушунишингиз керак. Масалан, жаҳон океанига чиқиш имкони бўлмаса, товарларни етказиб бериш қимматга тушади ва маҳсулот нархига таъсир қилади. Таърифларга кўра, сизнинг маҳсулотларингиз халқаро сифат стандартларига жавоб бериши керак ва ишлаб чиқариш ва логистика оқилона паст нархларни таъминлаш учун тузилган бўлиши керак. Ва, албатта, маҳсулотингиз сифати ва дизайни бўйича рақобатчилардан ажралиб туриши керак. Акс ҳолда, ташқи бозорга кириш мантиқий эмас.
Яна бир кўриб чиқилиши керак бўлган нуқта – бу ресурслар. Янги бозор учун ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ҳажмини зудлик билан ошириш учун ишлаб чиқариш муаммосиз ишлаши ва ривожланиши керак. Молиявий ресурсларингиз эса - маркетинг, етказиб бериш, суғурта, филиаллар очиш ва янги бозорга киришда муқаррар равишда кутаётган солиқ қонунчилиги билан боғлиқ барча харажатларга сармоя киритиш учун етарли бўлиши керак. Агар сиз илгари янги бозорларга чиқиш устида ишламаган бўлсангиз, ҳал қилиш керак бўлган яна бир муаммо бор - ходимлар. Сиз ушбу вазифани топширган ходимларингиз нафақат инглиз тилини мукаммал билишлари, балки соҳангиздаги халқаро бизнес ва техник билимлар бўйича зарур билим ва тажрибага эга бўлишлари керак. Истеъмолчилар маданияти ва хоҳиш-истакларини яхши биладиган, шунингдек, сиз танлаган мамлакатнинг қонунчилиги, сифат стандартлари ва божхона тартиб-қоидаларидан тушунчага эга бўлган мутахассислар ўз қадр-қимматига сазовордир. Ҳамма компаниялар бундай кадрлар билан мақтана олмайди.
Шунинг учун тажрибали маслаҳатчиларни жалб этиш имкониятини кўриб чиқиш мантиқан тўғри.
Потенциал бозорни баҳоланг
Биринчи босқичда саноат тадқиқотлари ёрдамида вазиятни таҳлил қилишингиз мумкин. Мисол учун, Exactitude Consultancy аналитик компанияси - Шимолий Америка гилам ва гилам қопламалари жаҳон бозорининг асосий минтақаларидан бири эканлигини таъкидлайди. У умумий бозорнинг қарийб 33 фоизини ташкил этадива бу улуш кейинги йилларда ҳам сақланиб қолади ёки ортади.Таҳлилчилар ушбу минтақадаги гилам ва гилам қопламалари бозори ҳажмини турлича баҳолаяпти. Лекин бозор ҳозир йилига ўртача 4-6% га ўсиб боряпти. Масалан, CMI Market Research маълумотларига кўра, Шимолий Америка гилам бозори 2023 йилда 54,37 миллиард долларга баҳоланган. Йиллик ўртача 4,2% ўсиш билан 2032 йилга келиб бозор ҳажми 77,39 миллиард долларни ташкил этади.
Шимолий Американинг тўловга қобилиятли аҳолисининг асосий қисми Қўшма Штатларда тўпланган. Бу ерда дунёнинг етакчи компанияларининг офислари жойлашган бўлиб, мамлакатнинг шаҳар аҳолиси энг тўловга қодир бўлганлардан бири ҳисобланади. АҚШ аҳолиси ўсиб боряпти: CDC WONDER маълумотларига кўра, ҳозирда мамлакатда 333,4 миллион киши истиқомат қилади. Прогнозларга кўра, 2032 йилга келиб у 359,1 миллион кишига кўпаяди, 2050 йилларда эса 400 миллион кишидан ошади.
Уй-жой қурилиши ҳажми аста-секин ўсиб боряпти. National Association of Home Builders маълумотларига кўра, қурилиш ҳажми 2024 йилда 4,7 фоизга ва 2025 йилда яна 4,2 фоизга ошиб, йилига 1,3 миллионта уйга етади.
Бозор ўсишининг асосий омилларидан бири ички дизайнни ривожлантиришдир. Сўнгги йилларда унга коронавирус пандемияси катта таъсир кўрсатди - карантиндан сўнг, одамлар ўз уйларида кўп вақт ўтказишга мажбур бўлганда, жамият истеъмолчиларнинг иккита асосий турига бўлинган: Иш ва дам олиш учун қулай ва замонавий жойлар яратмоқчи бўлган одамлар. Юқори турмуш даражаси ва қулайлик истаги индивидуал ички дизайнга, шунингдек уни яратиш учун зарур бўлган нарсаларга бўлган талабни рағбатлантира бошлади.
Қимматбаҳо нарсадан фойдаланишни истамайдиган ва бугун учун яшашга интиладиган одамлар эртанги кунни ўйламайдилар. Бундай одамлар қимматбаҳо кийим ва пойабзал брендларини сотиб олишни хоҳламайдилар ва бу истак атрофидаги ҳамма нарсага тегишли. Бундай мижозлар бир неча баробар кўп, шунинг учун биз уларга мослашиб, арзонроқ, лекин айни пайтда юқори сифатли гилам ишлаб чиқаришимиз керак.
Талаб ва рақобатни таҳлил қилинг
Америка бозорида рақобат кучли. Бу гилам ва гиламларнинг кўплаб сегментларига тегишли. Дунёнинг етакчи ишлаб чиқарувчилари гиламларини бу ерга – Туркия, Ҳиндистон, Хитой ва бошқа мамлакатлардан олиб келади.
Шунинг учун, АҚШ бозорига муваффақиятли кириш учун сиз ривожланишни режалаштирган сегментни тўғри аниқлашингиз керак. Ушбу сегментда ўсиш учун етарли салоҳият бор ёки йўқлигини, одамлар бундай маҳсулотларни сотиб олишга пул сарфлашга тайёрми ёки йўқми ва қандай муаммоларга дуч келишингиз мумкинлигини билиб олинг. Тўғридан-тўғри рақобатлашадиган компанияларни топинг - маҳсулотингиз сифати, нархлари, мижозларга хизмат кўрсатишдаги ёндашувлардаги фарқларни солиштиринг. Маҳаллий ёки халқаро йирик саноат тадбирларида қатнашиб, рақобатчиларингиз таклифларини таҳлил қилишингиз мумкин. Мисол учун, ҳар йили гилам ва гилам қопламаларининг етакчи экспортчилари DOMOTEX кўргазмасида тўпланади. У бутун дунё бўйлаб турли жойларда бўлиб ўтади.
Истеъмолчиларнинг афзалликларини тажриба орқали, шунингдек, потенциал мижозлар билан мулоқот қилиш орқали аниқлаш мумкин. Шуни таъкидлашим мумкинки, америкаликлар ўзларининг таъбижиҳатидан анча консерватив: кўпчилик ҳали ҳам бир неча ўн йиллар олдин машҳур бўлган дизайнларни ёқтиради. Мисол учун, қуюқ рангдаги гиламлар машҳур. Консерватив табиати туфайли улар учун янги етказиб берувчилар ва ҳамкорлар билан ҳамкорлик қилишни бошлаш ҳам қийин. Ҳозирда АҚШда кучайиб бораётган яна бир тенденция кир ювиш машинасида ювилиши мумкин бўлган юпқа гиламларга бўлган талаб. Истеъмолчилар ифлосланган гиламларни ташлаб юборишлари керак, чунки бу мамлакатда уларни тозалаш қиммат. Бир томондан, одамлар янги гилам сотиб олишга мажбур бўлади ва бу маҳсулотга бўлган талабни рағбатлантиради. Бироқ бошқа томондан, кўпроқ одамлар ўзлари тушуниб етган истеъмол ҳақида ўйлайди ва узоқ вақт давом этадиган нарсаларни сотиб олишга ҳаракат қилади.
Истеъмолчиларнинг бундай талабларига жавоб бериш орқали ишлаб чиқарувчилар нафақат ўз мижозларининг эҳтиёжларини қондиради, балки ўзларининг муваффақиятлари ва барқарор бизнес ривожланишига ҳисса қўшади.
Янги бозорга кириш стратегиянгизни аниқланг
Янги бозорда маҳсулотларни сотиш учун турли хил вариантлар мавжуд. Энг яхши вариант сизнинг ресурсларингиз ва стратегик мақсадларингизга қараб танланиши мумкин. Бозорга энг тез киришни дилерлар билан ҳамкорлик қилиш орқали олиш мумкин. Улар тажрибага, маҳаллий бозор ва ўз савдо тармоғига эга. Улар одатда баъзи харажатлар ва масъулиятни ўз зиммаларига оладилар. Бироқ бу ҳолда сиз савдо жараёни ва брендинг устидан камроқ назоратга эгасиз. Шунингдек, ишлаб чиқарувчилар ва дилерлар ўртасидаги ҳамкорлик шартлари, маълум бир мамлакатдаги сифат ва дизайнлар бўйича низоларни истисно қилиш мумкин эмас. Онлайн-ритейл савдо ёрдамида бозорга киришга ҳаракат қилишингиз мумкин. Ўз дўконларингизни очиш билан солиштирганда, бу сизга кенг аудиторияга кириш ва уларнинг афзалликлари ҳақида маълумот тўплаш имконини берувчи арзонроқ форматдир. Бироқ ҳозирда онлайн-ритейл савдо платформаларида жуда юқори даражадаги рақобат мавжуд. Бундан ташқари, сиз онлайн платформаларнинг алгоритмлари ва қоидаларига боғлиқ бўласиз.
Яна бир вариант - ўз дўконларингизни очиш. Бу сизга истеъмолчилар билан бевосита мулоқот қилиш, бренд хабардорлигини ошириш устида ишлаш, савдо жараёни ва маҳсулот тақдимотини тўлиқ назорат қилиш имконини беради. Бироқ, бу катта бошланғич сармояни талаб қилади ва сизни хорижий давлатда ритейл бизнес билан шуғулланиш билан боғлиқ маълум хавфларга дучор қилади – сиз биноларни ижарага олиш, ходимларни бошқариш ва дўкон фаолияти маҳаллий қонунларга мувофиқлигини таъминлаш учун жавобгар бўласиз.
Қонунчиликни ўрганинг ва етказиб беришни режалаштиринг
Келгуси ишингизни маҳаллий қонунчилик талабларига риоя қиладиган ва юзага келиши мумкин бўлган муаммоларни олдини оладиган тарзда ташкил этинг. Аввало, экспорт чекловлари, экспортни назорат қилиш қоидалари, тарифлар ҳақидаги маълумотларни ўрганинг. Бунинг учун АҚШ Савдо вазирлиги веб-сайтига ташриф буюриб, савдо ҳуқуқига ихтисослашган адвокатлар ва божхона органлари билан маслаҳатлашингиз мумкин. Керакли ҳужжатлар тўпламини тўпланг. Шунингдек, маслаҳат учун мамлакатингизнинг АҚШдаги элчихонасига мурожаат қилишингиз мумкин.
Логистиканинг ўзи ҳақида ўйлаб кўринг. Ўзбекистондан гилам экспортини ташкил этишда биз маълум қийинчиликларга дуч келдик – мамлакатнинг денгиз портларидан географик жойлашуви олисда жойлашганлиги сабабли бошқа давлатлар орқали юборишни режалаштиришга тўғри келди.
Мамлакатингиздаги корхоналар ҳам мультимодал транспортни режалаштиришлари керак бўлиши мумкин. Муқобил вариант юкни ҳаво орқали ташиш бўлади, бироқ бу анча қимматга тушади ва аэропортларда юкларни ташиш учун қўшимча харажатларга олиб келади.
Бренд хабардорлигини ошириш
Самарали маркетинг стратегияси янги бозордаги ҳаракатларингизнинг ажралмас қисми бўлиши керак. Бозор ва рақобатчиларингиз ҳақида тушунчага эга бўлган ҳолда, сиз ўзингизнинг маҳсулотингизнинг Америка аудиториясига ноёб таклифини ва мижозларни жалб этиш учун зарур бўлган маркетинг ҳаракатларини аниқлашингиз мумкин. Контентингиз турли каналлар орқали тарғиб қилиниши мумкин. Сиз онлайн-реклама, ижтимоий тармоқларни ривожлантириш ва email-маркетингга сармоя киритишингиз мумкин. Агар гиламларни илгари суришнинг аниқ вариантлари ҳақида гапирадиган бўлсак, сиз дизайнерлар ва меъморлар билан ҳамкорлик қилиш имкониятини кўриб чиқишингиз мумкин, бу сизга мижозлар доирасини кенгайтириш имконини беради. Ярмаркалар, байрам аукционлари ва кўргазмалар каби ихтисослаштирилган тадбирларда иштирок этиш ҳам потенциал мижозларни жалб этишга ёрдам беради.
Умуман олганда, америкалик аудиторияга етиб бориш гилам ва гилам қопламалари экспорт қилувчилар учун яхши имкониятлар очади. Агар сиз ривожланишни режалаштирган сегментни оқилона танласангиз, аудиториянгиз томонидан талаб қилинадиган маҳсулотларни етказиб беришни ташкил қилсангиз ва самарали маркетинг стратегиясини амалга оширсангиз, муваффақиятга эришишингиз ва глобал гилам маҳсулотлари бозоридаги ўз ўрнингизни мустаҳкамлашингиз мумкин.
АҚШ бозорига кириш жуда қийин, лекин агар буни уддаласангиз, бу ерда узоқ йиллар самарали ишлашингиз мумкин.
Муаллиф: Саид Ҳакимов
