Муҳим ташаббуслар йили – ҚР Президенти маслаҳатчиси билан суҳбат
Бу йил Қозоғистон учун ўзгаришларга бой йил бўлди. Давлат раҳбари ташаббуси билан сиёсий ва иқтисодий ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Унинг биринчи натижалари холис эмас. Шундай экан, 2023 йил тарих саҳифаларида қандай воқеалар билан эсда қолади? Президент қандай муҳим қарорлар қабул қилди ва қандай янги ташаббуслар билан чиқди? Шу ва бошқа саволлар юзасидан Kazinform Қозоғистон Республикаси Президенти маслаҳатчиси – Матбуот котиби Берик Уали билан бўлган суҳбатни эътиборингизга ҳавола этади.
– Берик Уалиули, бу йил Президентимиз халққа Мурожаатида “Адолатли Қозоғистон”нинг иқтисодий йўналишини белгилаб берди. Умуман, Давлат раҳбари қайси масалаларга алоҳида урғу берди?
– Аввало, барчангизни Янги йил билан табриклайман! Йилни сарҳисоб қилиш ва ушбу байрам арафасида биз билан суҳбатлашиш фикрингизни мамнуният билан қабул қиламан. Дарҳақиқат, адолатли Қозоғистонни барпо этиш йўлида муҳим сиёсий ва иқтисодий ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Шу муносабат билан жорий йилда Давлат раҳбари томонидан жамиятда Қонун ва Интизом устуворлигини қарор топтириш, адолатга асосланган янги иқтисодий моделга ўтиш, халқнинг турмуш даражасини юксалтириш, рақобатбардош давлатга айланиш, сифатли миллат шакллантиришга қаратилган кўплаб ташаббуслар илгари сурилди. Масалан, Қасим-Жомарт Кемелули жорий йилдаги Мурожаатида янги иқтисодий сиёсатнинг асосий йўналишларини белгилаб берди ва Ҳукумат ва маҳаллий ижро ҳокимияти органларига мамлакат иқтисодиётининг йиллик ўсишини 6-7 фоизга ошириш, 2029 йилгача миллий иқтисодиёт ҳажмини икки баравар ошириш, юрт бойлиги ва даромадларини халқимиз ўртасида адолатли тақсимлаш мажбуриятларини юклади. Мамлакатни 5-6 йил ичида ривожлантириш йўлини белгилаб берган мазкур Мурожаатномадаги вазифалар муваффақиятли амалга оширилишидан нафақат мутасадди идоралар, балки кенг жамоатчилик, ишбилармонлик муҳити ҳам манфаатдор бўлиши керак. Шу боис Президент яқинда юртимиз тадбиркорлари вакилларини йиғиб, уларнинг таклифларини тинглади. Мамлакатимизда олиб борилаётган макроиқтисодий сиёсат, жумладан, янги ишлаб чиқилган Солиқ кодекси, иқтисодиётнинг нохомашё тармоқларини ривожлантириш бўйича мазмунли ва конструктив фикр алмашилди.
– Бу вазифаларни амалга ошириш учун аввало норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиниши кераклиги маълум. Президентимиз жорий йилда қандай муҳим Қонун ва Фармонларни имзолади?
– Қасим-Жомарт Кемелули кўрсатмаси билан бир қатор муҳим қонунлар ишлаб чиқилиб, кучга кирди. Жорий йилда Давлатимиз раҳбари томонидан жами 98 та Қонун, 344 та Фармон ва 91 та Ҳукм имзоланди. Менга бир қизиқ фактни айтиб бераман. Президент йилнинг биринчи кунидан ишга киришди ва “Агломерацияларни ривожлантириш тўғрисида”ги Қонунни имзолади. Бу қонун Астана, Алмати, Чимкент, Ақтўбе каби 500 мингдан ортиқ аҳоли истиқомат қиладиган шаҳарлар атрофидаги аҳоли пунктларини ривожлантириш учун катта аҳамиятга эга.
Бундан ташқари, у “Миллий жамғарма – болаларга” ташаббусини амалга ошириш бўйича тегишли Қонунни имзолади. Келгуси йилдан бошлаб Миллий жамғарманинг йиллик инвестиция даромадининг 50 фоизи мамлакатимизнинг барча вояга етмаган фуқароларига тенг тақсимланади. Президентимизнинг бевосита ташаббуси билан ишлаб чиқилиб, кучга кирган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлардан бири “Ноқонуний йўл билан орттирилган мулкни давлатга қайтариш тўғрисида”ги Қонундир. Айтиш мумкинки, буларнинг барчаси юрт бойликларини халқ ўртасида адолатли тақсимлаш асосидаги муҳим қадамлардир. Чунки қайтарилган маблағлар ҳисобидан мамлакатимиз ҳудудларида ижтимоий ва инфратузилма объектлари барпо этилмоқда, яъни маблағлар халқ эҳтиёжига сарфланмоқда. Шу билан бирга, ҳуқуқни муҳофаза қилиш соҳасини, жумладан, прокуратура ва суд-ҳуқуқ тизимини мустаҳкамлашга, Конституциявий судни ташкил этишга қаратилган қатор қонунлар қабул қилинди.
Бундан ташқари, Президент Фармони билан Сув ресурслари ва ирригация вазирлиги, Саноат ва қурилиш вазирлиги, Транспорт вазирлиги, Маданият ва ахборот вазирлиги, Туризм ва спорт вазирлиги каби янги вазирликлар ташкил этилгани маълум. Давлат бошқаруви тизимини янада такомиллаштиришга қаратилган ушбу қарорлар, шубҳасиз, ҳақиқий эҳтиёждан келиб чиққан. Зеро, ҳар бир ҳужжат мазмун-моҳиятида давлат манфаатларига қаратилган муҳим қарорлар, бутун соҳани тартибга солувчи қонунчиликдаги ўзгаришлар мавжуд.
– Бу йил Президентимиз бир қатор ҳудудларда бўлди. Албатта, вилоят ҳокимлари Давлат раҳбарига ҳудудларни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш борасидаги ишларни ижобий томондан кўрсатишга ҳаракат қиладилар. Бироқ, ҳудудларда муаммолар мавжуд. Масалан, иситиш мавсумида содир бўлган бахтсиз ҳодисалар коммунал инфратузилманинг бутунлай эскирганини кўрсатди. Умуман, вилоятдаги ҳақиқий вазият Президентга ўзгаришсиз етказиладими?
– Тўғри айтдингиз, маълумки, ҳар бир ҳоким ўзи бошқараётган ҳудудда юқори натижаларга эришишга ҳаракат қилади. Ваҳоланки, Президент мамлакат ҳаётини доимий назорат қилиб боради. У мамлакатдаги ҳақиқий вазиятдан яхши хабардор. Бундан ташқари, Президент Администрациясининг таркибий бўлинмалари томонидан ҳар куни зарур маълумотлар етказилмоқда. Давлатимиз раҳбарининг ўзи ижтимоий тармоқлар, оммавий ахборот воситаларини кўздан кечириб, тегишли топшириқлар бермоқда.
Қасим-Жомарт Кемелули жорий йилда мамлакатимизнинг 14 вилоятига хизмат сафари билан борган. Ташриф давомида у нафақат ҳудудлардаги ишлаб чиқариш ва ижтимоий соҳа объектларида бўлди, балки маҳаллий аҳоли, тадбиркорлар, зиёлилар вакиллари билан ҳам учрашди.
Хабарингиз бор, Экибастуз, Рудний, Риддер, Ақтау шаҳарларида коммунал тармоқлар ишдан чиққан, аҳоли оғир аҳволда қолган эди. Президентимиз бу ҳолатларнинг барчасини диққат билан кузатиб, ҳукуматга тезкор топшириқ берди. Август ойида Экибастуз иссиқлик электр марказида бўлиб, амалга оширилаётган таъмирлаш ишлари билан танишди. Умуман олганда, фавқулодда вазиятлар вақтида Давлат раҳбари иш тартибини дарҳол ўзгартиради ва воқеа жойига шошилади. Масалан, Абай вилоятидаги ёнғин туфайли Қасим-Жомарт Кемелули Вьетнамга расмий ташрифини қолдирди. Қарағанди вилоятидаги кўмир конида юз берган авария вақтида воқеа жойида фавқулодда штаб йиғилиши бўлиб ўтди. Яқинларини йўқотган оилалар билан учрашиб, уларнинг дардини, муҳтожликларини тинглади. Фуқароларга зарур ёрдам кўрсатишни буюрди.
Давлат раҳбарининг ҳудудларга амалий ташрифи якунлари бўйича ҳудудларда тўпланиб қолган муаммолар таҳлил қилиниб, шундан келиб чиқиб, минтақани ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришга хизмат қилувчи тегишли қарорлар қабул қилинмоқда.
– Давлат раҳбари халқ турмуш даражасини ошириш масаласини доимо эътиборда тутади, дедингиз. Бу борада қандай чора-тадбирлар амалга оширилди? Ҳақиқий натижалар борми?
– Президентнинг бу йилги Мурожаатномаси “Адолатли Қозоғистоннинг иқтисодий йўналиши” деб номланиши бежиз эмас. Ушбу ғоят муҳим ҳужжатда ўрта муддатли иқтисодий сиёсатимиз белгилаб берилди, жумладан, аҳоли турмуш даражасини оширишга алоҳида эътибор қаратилган. Қасим-Жомарт Кемелули фармойиши билан “2029 йилгача аҳоли даромадларини ошириш дастури” тасдиқланди. Мазкур дастурнинг йўналишларидан бири бюджетдан таъминланадиган ташкилот ходимларининг иш ҳақини тизимли равишда оширишдан иборат. Масалан, давлат таълим муассасаларида ишловчи ўқитувчиларнинг иш ҳақи 2020 йил 1 январдан бошлаб ҳар йили 25 фоизга оширилади. Шундай қилиб, жорий йилда ўқитувчиларнинг расмий маоши 100 фоизга ошди. 2023 йил 1 сентябрдан бошлаб мактабгача таълим муассасалари ўқитувчиларининг иш ҳақи ҳам 30 фоизга ошди. Олий таълим муассасалари профессор-ўқитувчилари иш ҳақи 2023 йилда 26 фоизга ошди. 2023 йил 1 сентябрдан бошлаб талабалар стипендиялари 20 фоизга, магистратура ва докторантларнинг стипендиялари 15 фоизга ошди.
Тиббиёт ходимларининг маошлари ҳам йилдан йилга ошиб бормоқда. Хусусан, шифокорларнинг иш ҳақи 30 фоизга, ўрта тиббиёт ходимларининг иш ҳақи 20 фоизга ошди. Бундан ташқари, маданият ва архив ташкилотлари ходимларининг иш ҳақини 2025 йилгача ошириш кўзда тутилган. Умуман олганда, бу жуда кенг қамровли дастур. Мазкур мажмуа доирасида қишлоқ аҳолисига 2,5 фоизлик чегирма билан кредит олиб, тадбиркорлик фаолиятини йўлга қўйиш, шунингдек, иқтисодиётнинг муайян тармоқларида иш ўринларини кўпайтириш имконини берувчи “Қишлоқ жамғармаси” дастури ҳамда давлат томонидан ижтимоий қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари амалга оширилмоқда.
– Сармоя киритиш мамлакатни ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришда муҳим аҳамиятга эга. Шу билан бирга, Қозоғистон иқтисодиётига киритилган сармоя ҳажми қанча?
– Президентимиз иқтисодиётимизга, айниқса, ишлаб чиқариш саноати ва нохомашё тармоқларига сармоядорларни жалб этишга алоҳида эътибор қаратмоқда. Хорижга сафари чоғида у ўша давлатнинг йирик бизнес вакиллари билан учрашиб, Қозоғистоннинг сармоявий салоҳияти ва афзалликлари билан таништиради. Мамлакатимизда инвесторлар учун энг яхши шароитлар яратилмоқда. Яқинда Президент Қарори билан Инвестицион штаб ташкил этилди. Эндиликда марказий ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари, шунингдек, квазидавлат сектори субъектлари мазкур Штаб томонидан қабул қилинган қарорларни бажариши шарт. Шу боис олий мансабдор шахсларнинг иш самарадорлиги қанчалик сармоя жалб этгани, инвестиция лойиҳаларини қанчалик самарали амалга оширганига қараб баҳоланади. Умуман, жорий йилнинг биринчи ярми якунларига кўра, 13,3 миллиард доллар миқдорида тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар жалб этилди. Жумладан, Нидерландия – 3 миллиард доллар, АҚШ – 1,9 миллиард доллар, Швейцария – 1,7 миллиард доллар, Россия – 1,1 миллиард доллар; Хитой – 748,3 миллион доллар; Жанубий Корея – 717 миллион доллар; Бельгия – 585,3 миллион доллар; Франция – 458,4 миллион доллар; БАА – 408,7 миллион доллар; Люксембург – 238,5 миллион доллар сармоя киритди.
– Маҳаллий тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш борасида қандай ишлар амалга оширилмоқда?
– Мамлакатимизда тадбиркорликни ривожлантириш масаласи Президентимизнинг алоҳида эътиборида. Чунки кичик ва ўрта бизнес мамлакат иқтисодиётининг асосий таянчидир. Қасим-Жомарт Кемелули ҳамиша давлат тадбиркорларга максимал даражада ёрдам кўрсатиши кераклигини таъкидлаб келади. Тадбиркорликни ривожлантириш мақсадида тадбиркорликни қатъий тартибга солишдан фаол рағбатлантиришга қаратилган янги меъёрий-ҳуқуқий база шакллантирилди. Натижада тадбиркорлик фаолияти улуши 10 фоизга ошди; маъмурий жавобгарликка тортилган тадбиркорлик субъектлари сони 50 фоизга камайди; давлатнинг бизнес жараёнларига аралашуви даражаси камайди.
– Давлат раҳбари бўлажак йиғинларда ҳамиша муҳим ташаббуслар билан чиқади. Улар орасида жорий йилда амалга оширилган ташаббусларни ҳам айтиб ўтсангиз?
- Албатта, қайд этиш мумкин. Қасим-Жомарт Кемелули ташаббуслари ҳаётга изчил татбиқ этилаётганига ўзингиз гувоҳ бўлдингиз, деб ўйлайман. Масалан, яқинда Қозоғистон Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев ташаббуси билан Бирлашган Миллатлар Ташкилоти 2026 йилни Халқаро волонтёрлар йили деб эълон қилди. Давлатимиз раҳбарининг топшириғига кўра, “Миллий жамғарма – болаларга” лойиҳаси билан уйғунлаштириш мақсадида беш ёшдан ошган ўсмирлар учун “Келешек” деб номланган ягона ихтиёрий жамғарма тизимини жорий этиш масаласи кўриб чиқилди. Бола парвариши учун нафақа муддати 1 йилдан 1,5 йилгача узайтирилди. “Қишлоқ соғлиқни сақлаш тизимини модернизация қилиш” лойиҳаси амалга оширилмоқда. 2023-2027 йилларда қишлоқ ҳудудларини ривожлантириш концепцияси қабул қилинди.
Президент халқаро анжуманларда ҳам мамлакатимиз учун фойдали ташаббуслар билан чиқмоқда. Эътибор берган бўлсангиз, Давлатимиз раҳбари Марказий Осиё минтақасида мамлакат етакчилигини сақлаб қолиш, Қозоғистонни ишончли транзит хаб сифатида ривожлантириш масаласига алоҳида эътибор қаратмоқда. “Бир макон, бир йўл” ташаббуси доирасида Ляньюньган портида Қозоғистон-Хитой логистика маркази ташкил этилди; “Қорғас” қуруқ порти ишга туширилди; “Ғарбий Европа – Ғарбий Хитой” транзит автомобиль йўли ишга туширилди; Хитойдан Эронга янги темир йўл коридори қурилди. Бундан ташқари, Достиқ – Мойинти, Бақти – Аягўз, Мақтаарал – Дарбаза темир йўл лойиҳаларини амалга ошириш қўлга олинди. Бундан ташқари, Хитой томони билан “Аягўз-Тачэн” темир йўли қурилиши бўйича меморандум имзоланди. Давлат раҳбари томонидан илгари сурилаётган барча ташаббуслар юрт фаровонлигига хизмат қилади.
– Энди халқаро муносабатлар соҳасига тўхталсак. Бу борадаги амалга оширилган ишлар сарҳисоби...
– Жорий йилда мамлакатимиз ташқи сиёсатига оид ишлар қизғин кечди. Президент иштирокида кўп томонлама ва икки томонлама муносабатлар доирасида жами 268 та тадбир ўтказилди. Улар орасида Қасим-Жомарт Кемелули 19 марта хорижга саёҳат қилган. 27 та халқаро форум ва саммитларда иштирок этган. Хусусан, хорижий давлатлар президентлари билан 30 та, хорижий ҳукуматлар раҳбарлари, халқаро ташкилотлар раҳбарлари, ишбилармон доиралар вакиллари билан 106 та учрашув ўтказилди. Давлат раҳбарининг ташрифлари доирасида 18 та икки томонлама ҳужжат имзоланди. Бундан ташқари, у 27 давлат элчиларидан ишонч ёрлиқларини қабул қилди. У 41 давлат раҳбарлари билан телефон орқали гаплашган.
Мувозанатли ва конструктив ташқи сиёсат мамлакатнинг асосий йўналиши ҳисобланади. Бу борада миллий манфаатларни ҳимоя қилиш, минтақавий ва халқаро хавфсизликни сақлашга асосий эътибор қаратилди. Жорий йилда Давлатимиз раҳбари Қозоғистоннинг халқаро нуфузини янада ошириш мақсадида муҳим қарорлар қабул қилди. Масалан, Шимолий Македонияда Қозоғистон Республикасининг элчихонаси, шунингдек, Хитойнинг Сиань, Россиянинг Екатеринбург ва Германиянинг Гамбург шаҳарларида Қозоғистоннинг Бош консуллигини очишга қарор қилинди.
– Давлат раҳбари бу йил кўп мамлакатларда бўлди. Келинг, ўша ташрифларнинг аҳамиятига тўхталиб ўтсак.
– Жорий йилда Қасим-Жомарт Кемелули давлат ташрифи билан Хитой, Бирлашган Араб Амирликлари, Вьетнам, Германия, Хитой, Бирлашган Араб Амирликлари, Россия, Қирғизистон, Туркия, Саудия Арабистони, Тожикистон, АҚШ, Беларусь, Озарбайжон ва бошқа давлатларга расмий ташриф билан борди. Қасим-Жомарт Кемелули Хитойга давлат ташрифи доирасида раис Си Цзиньпин билан учрашиб, муҳим музокаралар олиб борди. Учрашувда икки мамлакатнинг савдо-иқтисодиёт, нефть-газ, нефть-кимё, энергетика, таълим ва фан, молия, транспорт-транзит салоҳиятини ошириш соҳаларида ҳар томонлама ҳамкорликни ривожлантириш масалалари муҳокама қилинди. Бундан ташқари, Давлат раҳбари JD.com электрон тижорат сайтида Қозоғистон миллий павильонининг тантанали очилиш маросимида ва Сиань шаҳридаги қуруқ портда Қозоғистон логистика марказининг пойдеворини қўйиш маросимида иштирок этди.
Шу билан бирга, Қасим-Жомарт Кемелули 17-18 октябрь кунлари Си Цзиньпин таклифига биноан “Бир макон, бир йўл” III халқаро ҳамкорлик форумида иштирок этди. Мазкур йиғилишга дунёнинг 20 дан ортиқ давлати президентлари, 130 дан ортиқ давлат вакиллари ташриф буюрди. Ушбу форумда Қозоғистон Президенти Си Цзиньпин ва Россия Президенти Владимир Путиндан кейин учинчи бўлиб сўзга чиқди.
Сўнг Президентимиз ўзи таҳсил олган Пекин Тил ва маданият университети ҳудудида ўрта аср файласуфи ва олими Абу Носир Ал-Форобийга бағишланган бюстни тантанали равишда очди. Бу Қасим-Жомарт Кемелулининг Хитойга ташрифининг энг ҳаяжонли қисми бўлди. Давлат раҳбарининг Шинжон-Уйғур мухтор вилоятига ташрифини эса тарихий ташриф сифатида баҳолаш мумкин.
Давлатимиз раҳбари Бирлашган Араб Амирликларига расмий ташрифи чоғида БАА Президенти Шайх Муҳаммад бин Зоид Ол Наҳаён билан музокаралар ўтказди, икки давлат ўртасидаги савдо-иқтисодий ва сармоявий ҳамкорликни ривожлантиришнинг устувор йўналишларини муҳокама қилди. Шунингдек, у Амирликларнинг ишбилармон гуруҳлари вакиллари билан бир қатор учрашувлар ўтказди. Президент Қасим-Жомарт Тоқаев Вьетнамга расмий ташрифи доирасида Вьетнам Президенти Во Ван Тхионг билан музокаралар ўтказди. Томонлар икки мамлакат ўртасидаги савдо-иқтисодий, сармоявий, энергетика, транспорт-логистика, агросаноат ва маданий-гуманитар соҳалардаги ҳамкорликни ривожлантириш истиқболларини муҳокама қилдилар. Шунингдек, Давлатимиз раҳбари жорий йилнинг 28-29 сентябр кунлари расмий ташриф билан Германия Федератив Республикасида бўлди. Қасим-Жомарт Тоқаев Берлинда Федерал Канцлер Олаф Шолц ва Федерал Президент Франк-Вальтер Штайнмайер билан музокаралар ўтказди. Бундан ташқари, ҚР Президенти Марказий Осиё давлатлари ва Германия давлат раҳбарларининг учрашувида иштирок этди. Германия ишбилармон доиралари вакиллари билан қатор учрашувлар ўтказди.
Яна бир нарсани айтиб ўтиш жоизки, бу йил C5+ форматида кўплаб учрашувлар ўтказилди. Қасим-Жомарт Тоқаев Америка президенти Жо Байден билан учрашгани барчага маълум. Бундан ташқари, Давлатимиз раҳбари 14 марта хорижга хизмат сафарига чиққан.
Жорий йилда хорижий давлатлар раҳбарлари мамлакатимизга турли даражадаги 19 марта ташриф буюрди. Икки томонлама учрашувларда сиёсий, савдо-иқтисодий, транспорт-транзит, маданий-гуманитар соҳаларда ҳамкорликни мустаҳкамлаш масалалари муҳокама қилинди.
Бир сўз билан айтганда, Давлат раҳбари жорий йилнинг 33 кунини хорижий сафарларга, 17 кунини эса мамлакатимиз ҳудудларига бағишлади. Қасим-Жомарт Кемелули хориж ва республика вилоятларига қилган сафарларида 152 921 километр йўл босиб, самолёт ва вертолётларда 243 соат 46 дақиқа вақт сарфлаган. Бу Ер атрофини тахминан 4 марта айланишга тенг.
– Хабарингиз бор, юртимиз фуқаролари ўзларини қийнаётган масалалар жойларда ҳал этилмаса, Президентга шикоят қилади. Умуман, Давлат раҳбари фикр-мулоҳазага қанчалик аҳамият беради?
– Президент маъмуриятида мурожаатларни назорат қилиш бўлими мавжуд. Умуман олганда, турли масалалар бўйича жуда кўп аризалар келади. Жорий йилда жисмоний ва юридик шахсларнинг 53 минг 237 мурожаати кўриб чиқилди. Уларнинг барчасига ўз вақтида ва муносиб жавоб қайтарилди. Хусусан, Қозоғистон Ёзувчилар уюшмаси раиси Мереке Қулкенов Президентга “Қозоғистон халқ ёзувчиси” унвонини қайтаришни таклиф қилди. Натижада бу йил Республика байрами арафасида 24 йилдан сўнг 6 нафар адиб “Қозоғистон халқ ёзувчиси” унвонига сазовор бўлди.
Туркистонда 5 ёшли қизалоқнинг ўлими, Астанада Салтанат Нукенованинг ўлими билан боғлиқ резонанс яратган ишларни шахсан назоратга олди ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга аниқ вазифа юклади. У ички ишлар вазири Ержан Саденов, Бош прокурор Берик Асилов, Олий суд раиси Асламбек Мерғалиевни аёллар ва болаларга нисбатан зўравонликнинг олдини олиш зарурлиги ҳақида қаттиқ огоҳлантирди. Шу ўринда таъкидлаш жоизки, Президентимиз 8 декабрь куни “Инсон ҳуқуқлари ва қонун устуворлигини таъминлаш соҳасидаги чора-тадбирлар режаси тўғрисида”ги Қарорни имзолаган эди. Ушбу режа гендер тенглигини мустаҳкамлаш, оиладаги зўравонликка қарши курашиш, жиноий судлов соҳасида фуқароларни ҳимоя қилиш, қийноқлар ва шафқатсизликнинг олдини олишга қаратилган комплекс чора-тадбирларни ўз ичига олади. Президентимиз “Адолатли Қозоғистон” пойдевори сўзда эмас, амалда, яъни аниқ қадамлар орқали мустаҳкамланишини истайди ва бунинг учун аниқ шарт-шароит яратмоқда.
Давлатимиз раҳбарининг Экибастуз шаҳрига амалий ташрифи чоғида шаҳар фахрийлар кенгаши раиси Самат Рамазанов Давлатимиз раҳбаридан “Шахтёр” боғини таъмирлашни сўради. Қасим-Жомарт Кемелули шаҳарни ободонлаштириш ва бошқа муаммоларни ҳал этиш бўйича маҳаллий ҳокимликка топшириқ беришини айтди. Бундай мисолларни кўп келтириш мумкин. Буларнинг барчаси Президентимиз таъкидлаган “Халқ овозига қулоқ солувчи давлат” концепцияси ҳаётга татбиқ этилаётганидан далолатдир.
– Илгари фақат www.akorda.kz сайти Давлат раҳбари фаолияти ҳақида маълумот бериб келарди. Айни пайтда Aqorda Телеграмдаги расмий канали жуда фаол. Маълумотларнинг аксарияти шу канал орқали тарқалади. Маълумотлар Матбуот хизматининг Facebook, Х (Twitter), Instagram ва TikTok саҳифалари орқали ҳам тақдим этилади. Бундан ташқари, Президентнинг Х (Twitter), Instagram ижтимоий тармоқларида саҳифалари мавжуд. Умуман бу йўналишдаги ишлар ҳақида гапириб берсангиз.
– Албатта, Давлатимиз раҳбарининг www.akorda.kz расмий сайти асосий ахборот манбаи ҳисобланади. Президентимиз фаолиятини ёритувчи мазкур ахборот ресурсида жорий йилда 977 та материал, жумладан, Президентнинг турли тадбирлардаги нутқлари матни ҳамда Қозоғистон халқига Мурожаатномаси эълон қилинди.
Aqorda Телеграм каналига келсак, замон талаблари ва замонавий аудиториянинг ижтимоий тармоққа оммавий равишда бурилишини инобатга олиб, 2022 йил 1 мартдан бошлаб шундай канал очишга қарор қилдик. Ўшандан буён Aqorda Телеграм-каналида 13 931 та хабар эълон қилинган, шу жумладан, жорий йилда 8 022 та хабар. Телеграм каналига 44 428 нафар ўқувчи обуна бўлди.
Давлат раҳбарининг Х (Twitter)даги саҳифаси 2011 йилдан бери фаолият кўрсатмоқда. Бугунги кунда Президентнинг Х саҳифасида 391 786 нафар ўқувчи бор. Instagram саҳифасига 2,6 миллион обуначи бор.
Президент Х (Twitter) мамлакатдаги жамоат, ижтимоий-иқтисодий, сиёсий муаммолар ёки воқеалар ҳақида шошилинч баёнот беради. Бундай иш услуби вақтни тежаш нуқтаи назаридан самарали. Умуман олганда, Қасим-Жомарт Кемелули жорий йилда мамлакатдаги долзарб муаммолар, жамиятда содир бўлаётган турли воқеалар билан боғлиқ 56 та твит ёзди. Инстаграмда эса 63 та пост чоп этилди.
– “Президент матбуотга кам интервью беради”, деган фикр бор. Буни ҳамкасбларимиз ҳам танқид қилади. Давлат раҳбари маслаҳатчиси ва матбуот котиби сифатида бунга қандай жавоб берган бўлардингиз?
– Ростини айтсам, бундай фикрга қўшила олмайман. Суҳбатимиз чоғида келтирилган маълумотлардан Президентнинг иш тартиби нақадар банд эканини аниқ тушунишингиз мумкин. Қасим-Жомарт Кемелули хорижий давлатлар раҳбарлари билан музокаралар якунларига бағишланган 8 та брифинг ўтказди.
Бундан ташқари, йил бошидан буён у 4 марта хорижий ва маҳаллий оммавий ахборот воситаларига, жумладан, охирги икки ойда “Известия” нашри ва Еuronews телеканалига интервью берди. Давлат раҳбарининг 3 та мақоласи чоп этилди. Фурсатдан фойдаланиб, шуни айтишни истардимки, Қозоғистон Президенти келаси йилнинг январь ойи бошида республика нашрларидан бирига мамлакатнинг ички ва ташқи сиёсатини ёритувчи кенг қамровли интервью беришни режалаштирган.
– Президент Янги йилни қаерда ва қандай кутиб олади?
– Биласизми, Давлат раҳбари ҳатто туғилган кунини ҳам нишонламайди. Бу йил юбилей йили бўлса-да, Хитойга давлат ташрифи билан борди. Қасим-Жомарт Кемелули ҳам барчамиз каби янги йилни ўз уйида, оиласи билан дастурхон атрофида кутиб олади.
