Мия саратонининг агрессивлигини аниқлай оладиган модда яратилди
ASTANA. KAZINFORM – Япония ва Германия биокимёгарлари инсон миясидаги ўсмаларни “ёритиш” ва бундай ўсмалар қанчалик тажовузкор эканлигини аниқлаш учун ишлатилиши мумкин бўлган тупроқдаги ноёб металл европийнинг люминесцент бирикмасини яратдилар. Бу ҳақда Kazinform агентлиги TASSга таяниб хабар беради.
- Илгари саратон ҳужайралари нурли ноёб тупроқ металлари комплекслари ёрдамида тасвирланган. Биз улар яратадиган ёруғлик сигналларининг физик хусусиятлари саратон ҳужайралари ичида қандай жараёнлар содир бўлишига боғлиқлигини тахмин қилдик ва исботладик , - дея изоҳ берди Хоккайдо университети профессори Ясутика Хасегаванинг сўзларидан иқтибос келтирган университет матбуот хизмати.
Кўпгина ноёб тупроқ металлари ионлари, жумладан, итербий, европий ва гадолиний, рентген ва ультрабинафша фотонларни ўзлаштириш ва уларни электромагнит тўлқинларнинг юмшоқ ўзгаришларига, шу жумладан кўринадиган ёруғликка айлантириш қобилиятига эга. Моддаларнинг бу хусусияти тиббиёт ва биологияда фаол қўлланилади.
Олимлар европиумнинг бу хусусиятидан фойдаланиб, мия саратонининг кенг тарқалган шакли бўлган глиома ҳужайраларига кириб, ёритадиган сувда эрийдиган органик бирикма ҳосил қилишди. Дастлаб тахмин қилинганидек, улар яратган модда асаб тўқималарида ўсмаларни ривожланишининг дастлабки босқичларида аниқлаш учун ишлатилиши мумкин.
Глиоманинг ҳар хил турлари маданиятлари бўйича кейинги тажрибалар давомида тадқиқотчилар ўзлари ишлаб чиққан молекуланинг яна бир фойдали хусусиятини аниқладилар. У ишлаб чиқарган порлашнинг кўпгина жисмоний хусусиятлари саратон ҳужайраларига кирганида аста-секин ўзгариб борди ва бу ўзгаришларнинг табиати ва тезлиги ўсимта қанчалик тажовузкор бўлганига боғлиқ эди. Қоида тариқасида, глиома қанчалик хавфли бўлса, европиум комплексларининг флоресанси тезроқ ўзгаради.
Люминесцент материалнинг бу хусусияти уни нафақат миядаги ўсмаларни локализация қилиш, балки саратон ҳужайралари намуналарини олишдан олдин ҳам уларнинг агрессивлигини баҳолаш учун фойдаланиш имконини беради. Бу шифокорларга глиома ва мия саратонининг бошқа шаклларини йўқ қилиш учун терапияни аниқроқ танлашга, шунингдек, беморнинг ҳаётига таҳдид соладиган асоратлар эҳтимолини баҳолашга имкон беради.
Глиома мия саратонининг энг агрессив шаклларидан бири бўлиб, ҳар йили тахминан 250 минг беморда ташхис қўйилади. Қоидага кўра, беморларнинг кўпчилиги ўсимта аниқлангандан кейин бир-икки йил ичида вафот этади, уларнинг терапияси мияга кириши мумкин бўлган оз миқдордаги дори-дармонлар, шунингдек, глиома ҳужайралари иммунотерапиясининг турли шаклларига юқори қаршилиги билан тўсқинлик қилади.
