Миллий банкда рақамли тенгенинг асосий афзалликлари маълум қилинди
«Ушбу лойиҳа синов босқичида, у бизнинг режамиз бўйича кетмоқда. Жорий йил охиригача биз рақамли тенгени жорий этиш зарурлиги ҳақида қарор ишлаб чиқишимиз керак. Ушбу ечимни ишлаб чиқиш учун иқтисодий ва технологик жиҳатларни ҳар томонлама ўрганиш керак. Биз ҳозир технологик синов босқичидамиз. Пилот жорий йилнинг октябр ойида бўлиб ўтади. Унинг натижаларига кўра, тахминан декабр ойида ўз қароримизни кенг жамоатчиликка эълон қиламиз. Яъни, иқтисодиётга рақамли тенге принципиал жиҳатдан керакми ёки йўқми, деган кенг қамровли қарорни ишлаб чиқамиз. Танитиш учун уни жорий этиш вазифаси йўқ. Биз биринчи навбатда истеъмолчиларга эътибор қаратамиз», - дейди у.
Унинг сўзларига кўра, синов маълумотларини баҳолаш ва рақамли тенге тақдири бўйича қарор қабул қилиш методологияси Халқаро ҳисоб-китоблар банки ва жаҳон экспертлари билан ҳамкорликда ишлаб чиқилган.
Бинур Жаленовнинг қўшимча қилишича, рақамли тенге жорий этилган тақдирда нақд ва нақдсиз пуллар қаторида Қозоғистон миллий валютасининг учинчи шаклига айланади. Унинг таъкидлашича, бунинг учун рақамли тенге таърифини белгилаш учун қонунчиликка ўзгартиришлар киритиш керак: унинг ҳолати, иш модели, ахборот хавфсизлиги талаблари.
«Бизнинг фикримизча, рақамли тенге бутун мамлакат бўйлаб нақд пулсиз тўловлар имкониятини сезиларли даражада ошириши мумкин, бу биринчи навбатда интернетга уланмасдан офлайн режимда тўланиши мумкинлиги билан боғлиқ. Шунингдек, у бозорда инновацияларни ривожлантириш учун катта салоҳиятга эга. Рақамли тенге, токен сифатида (крипто валюта бўлмаган ҳисоб бирлиги, баъзи активлардаги рақамли балансни ифодалаш учун мўлжалланган, рақамли дунёда «қимматли қоғозлар ўрнини босувчи» ролини ўйнайди) маълум сценарийлар учун дастурлаштирилиши, янгисини яратиши мумкин, молиявий хизматлар кўрсатади. Ва, албатта, давлат тўловлари самарадорлигини ошириш учун катта имкониятлар мавжуд. Гап рақамли тенге шаффофлик, мақсадлилик ва ҳоказоларни таъминлаши ҳақида бормоқда. Шуни таъкидлашни истардимки, рақамли тенге фуқароларнинг барча транзакцияларини кузатиш учун яратилмаган, биз шаффофлик ва талабни фақат маълум бир нуқтага қадар таъминлайдиган архитектура ечимларини тақдим этамиз ... Умид қиламизки, у коррупциянинг олдини олиш бўйича вазифалар комплексида энг муҳимларидан бирига айланади», — дея қўшимча қилди спикер.
Бинур Жаленовнинг қайд этишича, рақамли тенге иккинчи даражали банклар ва тўлов ташкилотлари аризалари орқали мавжуд бўлади.
«Миллий банк бевосита истеъмолчилар билан ишлаш ниятида эмас. Биз фақат инфратузилмани таъминлаймиз ва «сўнгги мил» деб аталадиган барча ишларни ваколатли иштирокчилар амалга оширадилар «, - деди у.
Шунингдек, у аҳоли рақамли тенгега ўтишга тайёрми ёки йўқми, деб жавоб берди.
«Бизнинг вазифамиз - бу ўтишни истеъмолчи учун муаммосиз қилишдир. Биринчидан, биз ҳар доим истеъмолчининг нақд, нақдсиз ёки рақамли пулдан фойдаланиш ҳуқуқини ҳеч кимни мажбурламасдан сақлаб қоламиз. Иккинчидан, истеъмолчилар рақамли тенге ёки нақдсиз пул ишлатадими, фарқни сезмасликлари керак... Бу вазифани бозор иштирокчилари билан ҳамкорликда ҳал қилиш керак. Ўз мижозлари билан ишлаш уларнинг ваколатидир. Бизнинг вазифамиз қулай, тўғри, хавфсиз инфратузилмани таъминлашдир», — дея қўшимча қилди Жаленов.
Аввалроқ эксперт рақамли тенгенинг жорий этилиши қозоғистонликлар учун нимани англатишини тушунтирган эди.
Муаллиф: Еламан Турисбеков
