Миграция ва икки томонлама муносабатлар: Шольц Туркияга нима мақсадда боради
Германия ва Туркия ўнлаб йиллар давомида сиёсий ва иқтисодий соҳаларда яқин муносабатларни сақлаб келган икки давлатдир. Бироқ сўнгги йилларда бу муносабатлар глобал муаммолар, хусусан, миграция инқирози ва Европа Иттифоқи сиёсатидаги ўзгаришлар нуқтаи назаридан синовдан ўтказилди. Германия федерал канцлери Олаф Шольц Туркияга нима мақсадда кетмоқда, Кazinform агентлиги мухбири материалида ўқинг.
Таклиф этилган кун тартиби мавзулари
Эртага Шольцнинг Истанбулга ташрифи чоғида томонлар ўртасидаги музокараларнинг асосий мавзулари миграция масалалари, икки томонлама муносабатлар ва Туркия ва Европа Иттифоқи ўртасидаги ҳамкорлик истиқболлари бўлади. Бу мавзулар нафақат ҳар икки давлат кун тартибида, балки умуман халқаро сиёсатда ҳам марказий ўрин тутади.
Миграция: муаммолар ва имкониятлар
Туркия, айниқса, 2016 йилда Европа Иттифоқи билан шартнома имзолаганидан сўнг Европага миграция оқимини бошқаришда муҳим рол ўйнайди. Бу келишув Туркияни молиявий ёрдам эвазига Сурия ва бошқа давлатлардан миллионлаб қочқинларни ўз ҳудудида сақлаш мажбуриятини юклади ва Европа Иттифоқи билан ҳамкорликни янада ривожлантиришга ваъда берди. Шольцнинг Туркияга ташрифини бу соҳада координацияни кучайтиришга уриниш сифатида баҳолаш мумкин.
Германия учун, Европа Иттифоқининг бошқа мамлакатлари каби, миграция муаммоси асосий муаммолардан бири бўлиб қолмоқда. Сўнгги йилларда миграция оқимининг кўпайиши кузатилмоқда ва бу нафақат гуманитар, балки сиёсий ечимларни ҳам талаб қилади. Шу муносабат билан Берлин миграция сиёсатида асосий ҳамкор сифатида Анқара билан яхши муносабатларни сақлаб қолишдан манфаатдор.
Европа Иттифоқи ва Туркия
Туркиянинг Европа Иттифоқи билан алоқалари яна бир муҳим муҳокама мавзусидир. Туркия узоқ вақтдан бери Европа Иттифоқига аъзо бўлишга интилган бўлса-да, унинг бу мақомга эришиш йўли ҳали ҳам қийин. Бир томондан, Европа Иттифоқи Туркиянинг стратегик ҳамкор сифатидаги аҳамиятини тан олади, бошқа томондан, Туркиянинг ички сиёсати, жумладан, инсон ҳуқуқлари ва демократик стандартлар масалалари Европа лидерлари томонидан танқид қилинади.
Европа Иттифоқининг етакчи давлатларидан бири бўлган Олаф Шольц, эҳтимол, туркиялик ҳамкасби билан Европа билан интеграция ва ҳамкорлик жараёнидаги кейинги қадамларни муҳокама қилишга ҳаракат қилади. Бу нафақат икки томонлама муносабатлар, балки бутун минтақада барқарорликни мустаҳкамлаш учун ҳам муҳимдир.
Иқтисодий ҳамкорлик
Германия Туркиянинг энг йирик савдо шерикларидан биридир. Мамлакатлар ўртасидаги иқтисодий алоқалар чуқур ва автомобилсозлик, машинасозлик ва тўқимачилик каби соҳаларни қамраб олган. Ташриф давомида сармоявий имкониятларни мустаҳкамлаш, ўзаро савдо ва қўшма лойиҳаларни ишлаб чиқиш масалалари ҳам муҳокама қилиниши мумкин.
Туркиядаги ҳозирги иқтисодий вазият, юқори инфляция ва валюта тебранишлари Туркия томони учун бундай ҳамкорликни айниқса муҳим қилади. Германия, ўз навбатида, глобал ўзгаришлар шароитида барқарор иқтисодий ҳамкорлардан манфаатдор.
Келгуси муносабатлар учун ташрифнинг аҳамияти
Олаф Шольцнинг Туркияга ташрифини икки томонлама алоқаларни мустаҳкамлаш ва глобал муаммоларни ҳал қилиш йўлидаги муҳим қадам сифатида баҳолаш мумкин. Миграция масалалари бўйича ўзаро ҳамкорлик, иқтисодий алоқаларни мустаҳкамлаш ва Туркиянинг Европа Иттифоқидаги ролини муҳокама қилиш узоқ муддатли ҳамкорлик учун замин яратади.
Ҳар икки давлат учун глобал ноаниқлик шароитида мулоқотни давом эттириш ва ҳаракатларни мувофиқлаштириш муҳимдир. Шу маънода Шольцнинг Туркияга ташрифи ҳар икки томоннинг ўз халқлари ва бутун минтақа манфаатлари йўлида муштарак ечим топишга интилишини кўрсатади.
Муаллиф: Ақжигит Чукубаев
