Кузги аллергияга қарши қандай курашиш керак
ASTANА. Кazinform - Бу йилги куз олдинги йилларга қараганда салқинроқ. Ёзнинг сўнгги кунлари кузнинг эрта келишини сездираётгандек. Иссиқ кийим ололмаган баъзи одамлар касал бўлиб қолди. Бунга кузги аллергияни қўшинг. Шу муносабат билан Миллий госпитал қошидаги Аллергия маркази шифокори Ақерке Бекболатқизи аллергия ҳақида маслаҳатлар берди.
Ҳа, мавсумий аллергия вақтида аллергистларга мурожаат қиладиган беморлар сони кескин ортади. Одатда баҳор ва ёзда кучайиб борувчи аллергия энди айрим одамларда кузга ўтиб кетган.
“Аллергия энг кенг тарқалган касалликлардан биридир. Эпидемиянинг уч босқичи мавжуд. Биринчи давр апрель ойининг ўрталаридан май ойининг охиригача давом этади. Бу вақтда қайин, эман, терак каби дарахтлар чангланади. Иккинчи даврда, яъни июнь-июль ойларида ўтлоқ ўтлари гуллайди. Учинчи босқичда эса аллергияга чалинганлар шувоқнинг ҳидидан безовталанади. Барча беморлар аксиради, йўталади, танаси қизаради, бурни оқади ва безовталанади. Бир қарашда, бу гриппга чалинган одамнинг аломатларига ўхшайди. Аммо гриппга чалинган одамлар ўзларини заиф ҳис қилишади. Аллергия пайтида бундай заифлик йўқ. Мавсумий аллергияни даволашнинг ягона усули - аллергенга хос иммунотерапия", - дейди Ақерке Бекболатқизи.
Маълумки, бу усулга кўра, аввало, тест ўтказилади ва айнан қайси ўтларга аллергияси борлиги аниқланади. Шундан сўнг ўша ўтлардан дори тайёрланади. Дастлаб, аллергенларнинг паст дозаси танага юборилади, кейин эса миқдори аста-секин оширилади. Тана шундай машқ қилади. Аллергенга хос иммунотерапия туфайли одамнинг янги реакцияларга таъсири йўқ қилинади ва аллергенларга сезувчанлик камаяди ёки ҳатто бутунлай йўқ қилинади.
“Ушбу иммунотерапиядан олдин текширувдан ўтиш, махсус таҳлиллар учун қон топшириш ва аллергист-иммунологга мурожаат қилиш зарур. Натижалар асосида қарор қабул қилинади. Ёшга қараб, "аллергияга қарши эмлаш" олти ёшдан бошлаб олинади”, - дейди мутахассис.
Агар патогенлар билан алоқа бузилган бўлса, аллергия ҳам пасаяди. Шунинг учун аллергенлардан ҳимоя қилиш мутахассислар томонидан берилган биринчи маслаҳатдир. Бундан ташқари, иссиқ ёки шамолли кунларда кўчага чиқмаслик керак. Кўчага чиқиш учун энг яхши вақт ёмғирдан кейин, ёмғир ҳавони чанг-тўзонлардан тозалайди. Уйга кирган пайтда дарҳол ташқарида кийган кийимларни ечиб, чўмилиш керак. Шундай қилиб, танага ва сочларга жойлашадиган гулчангларни йўқ қилиш мумкин. Сочиқ ва чойшаблар ташқарига ёйилмаслиги керак. Кечаси эшик ва деразалар ёпиқ ҳолда ухлаш яхшироқдир. Эрталаб ҳавода гулчанглар кўп бўлганда далада ишламаслик зарур. Хонадаги ҳаво тоза бўлиши даркор, полларни тез-тез ювиш ва тозалаш лозим. Автомобилда ва уйда вақти-вақти билан кондиционерни ёқиш мумкин. Кўп суюқлик ичиш керак. Сув, шарбат ёки бошқа ичимликлар бурун тиқилишидан халос бўлишга ёрдам беради. Чой, шўрва ёки илиқ суюқликлар яхшироқ.
“Уйдаги аллергенларни йўқотиш учун кимёвий тозалаш воситалари ўрнига сирка ёки сода ишлатган маъқул. Кимёвий моддалар нафас йўлларини безовта қилиши ва симптомларни кучайтириши мумкин. Сигарет тутунидан ҳам қочиш керак. Аэрозолли спрей, ёғоч тутуни ҳам вазиятни оғирлаштиради. Полизда ишламаслик керак. Ишлаш зарур бўлса, махсус ниқоб таққан маъқул. Бундан ташқари, ўрмонли жойларда юрмаслик яхшироқдир. Бу ҳам мавсумий аллергияни енгиллаштиришга ёрдам беради”, - дейди Ақерке Бекболатқизи.
Касаллик жуда безовта қилганда, энг осон уй воситаси буғ ингалацияси ҳисобланади. Бу ҳаракат бурун ва ҳаво йўлларини очади ва аллергияни йўқотади.
Дунёнинг ҳеч бир давлатида аллергия билан оғриган одамларнинг аниқ статистикаси мавжуд эмас. Чунки беморлар турли мутахассислар, педиатрлар, терапевтлар, ЛОР шифокорлари, пульмонологларга мурожаат қилишади. Улардан фақат баъзилари аллергистга боради. Қозоғистон мутахассислари мониторингига кўра, юртдошларнинг учдан бир қисми аллергия билан оғрийди. Алмати аҳолисининг 15-20 фоизи мавсумий аллергиядан азият чекади.
