Кўкшетаудаги тарихий ва маданий мерос ёдгорликларидан бири савдогар Соколовнинг уйидир
KÓKSHETAÝ. Кazinform – Бу йил Кўкшетау шаҳри ташкил этилганига 200 йил тўлди. Вилоят марказида нафақат замонавий ва кўркам бинолар, балки қадимий меъморчилик ёдгорликларини ҳам учратиш мумкин.
Шаҳар тарихидан ҳикоя қилувчи бинолардан бири Қўрғон шаҳридан савдогар Андрей Соколов томонидан қурилган уй ва икки қаватли ғиштли бинодир.
Ақмола вилояти тарихий-маданий меросни муҳофаза қилиш ва улардан фойдаланиш маркази мутахассисларининг маълумотларига кўра, бир қаватли ёғоч бино Қўрғон шаҳридан келган ІІ гильдия савдогари Андрей Соколовнинг уйи бўлган. У ерда 1917 йилгача савдогарнинг оиласи яшаган. Икки қаватли ғиштли бинода черков буюмлари, ишлаб чиқариш, ипак ва бошқа матолар, чой ва шакар сотиладиган дўкон бор эди. Ички макон катта ҳажмли нометалллар билан безатилган, зинапоялар гилам билан қопланган, бинонинг ертўласида омборхоналар жойлашган. Уй ва дўкон биноси тахминан 1891 йилда қурилган.
Дўконнинг ички безаги учун ўша даврнинг энг яхши материаллари ишлатилган. Биринчи қаватдаги пол барон Эдуард Бергенгеймнинг Харьков заводида ишлаб чиқарилган керамик плиткалар билан қопланган.
«Савдогарнинг дўкони икки қаватли, ғиштдан қурилган, тўртбурчак шаклдаги бино бўлиб, ХІХ аср охирида Кўкшетаудаги биринчи ва ягона ғиштдан қурилган икки қаватли бино эди. Унинг хусусияти – ярим устунлар кўринишидаги ўйилган дераза ойналари. Ҳовлига олиб борувчи кўча дарвозалари уч оралиқли ғишт арклардан қурилган бўлиб, ўртасида кенг йўлак, ён томонларида кичик ўтиш жойлари бор. Марказий қисмдан пастда ҳовли томондан алоҳида кириш эшиги бўлган ертўла жойлашган. Уй билан дўкон ўртасида катта ҳовли, атрофда хўжалик бинолари, шунингдек, катта фавворали обод боғ бор эди», – дейди Ақмола вилояти Тарихий-маданий мерос объектларини муҳофаза қилиш ва улардан фойдаланиш маркази бош инспектори Гулим Рақимжанова.
Кўп ўтмай, 1917 йил декабрь ойида Кўкшетау шаҳрида Совет ҳукумати тинч йўл билан ўрнатилди. 1918 йилда А. Соколовнинг дўкони ва уйи янги ҳокимиятнинг мулкига айланди. Ёғоч уйда 1919 йилда Кокшетау округ инқилобий қўмитаси, 1920 йилларда кутубхона, 1930 йиллардан ХХ асрнинг 70-йилларигача НКВД, вилоят касаба уюшмалари иттифоқи, адабиёт ва санъат музейи жойлашган. Дўкон биносида давлат муассасалари, корхоналари жойлашган, яъни 1976 йилгача у Ички ишлар вазирлигига, кейин мусиқа мактаби ходимларига қарашли бўлган, шунингдек, Кўкшетау Рассомлар уюшмасининг бадиий устахоналари жойлашган.
Айни пайтда иккала бино ҳам Ақмола вилояти МХҚД ҳудудида жойлашган.
"Савдогар А.Соколовнинг турар жойи ва дўкони Кокшетаунинг тарихий марказида жойлашган инқилобдан олдинги бинолардан биридир. Бинолар давлат муҳофазасига олинган, тарихий-маданий мерос ёдгорликлари давлат рўйхатига киритилган”, – деди Гулим Рақимжанова.
