ҚР Президенти Республика куни муносабати билан ўтказилган тантанали йиғилишда нутқ сўзлади
ASTANA. Kazinform – Қасим-Жомарт Тоқаев Қозоғистон халқини энг улуғ байрами билан табриклади. Президент мамлакат мустақиллиги декларацияси қабул қилинган кунни муқаддас мустақилликнинг бошланиши, деб билади.
Давлат раҳбари ўз нутқида эртанги кунга ишонч билан қараган халқгина муваффақиятга эришишига эътибор қаратиб, ҳаётда қийинчиликлар кўплигини таъкидлади.
“Мамлакатимиз танлаган тараққиёт йўлидан ҳеч қачон оғишмайди. Буни бу йилги табиий офатда яна бир бор исботладик. Фалокатли сув тошқини, аслида, мамлакатимиз учун катта синов эди. Қанчадан-қанча аҳоли пунктлари сув остида қолди. Қозоғистоннинг 10 та вилоятида фавқулодда ҳолат эълон қилинди. Минглаб одамлар уй-жойсиз қолди, мулкидан айрилди. Мен Қозоғистон халқига алоҳида мурожаат қилдим. Ҳеч бир инсон эътибордан четда қолмаслигини аниқ айтдим. Давлат бу ваъдани бажарди. Қисқа муддатда 2 минг 700 га яқин уй-жой қурилди. 9 мингдан ортиқ оилага уй-жойини тиклаш учун компенсация берилди. Шунингдек, 6 мингга яқин уй-жой сотиб олинди. Ёздан бери минглаб оилалар янги уйларига кўчиб ўтишди. Давлат қисқа вақт ичида бузилган инфратузилманинг катта қисмини тиклади”, – деди Президент.
Қасим-Жомарт Тоқаев буларнинг барчасини жамиятнинг биргаликдаги фаолияти самараси деб баҳолади ва табиий офат оқибатларини бартараф этишда иштирок этганларга, айниқса, қутқарувчилар, кўнгиллилар, тадбиркорлар ва бошқа ҳамдард фуқароларга миннатдорлик билдирди.
“Ўзаро ғамхўрлик туфайли синовдан бехато ўтдик. Дарҳақиқат, барча муваффақиятларимиз баракали ҳамжиҳатлик ва самарали ҳамкорликдан келиб чиқади. Бу уюшган халқ ва кучли давлат бўлишнинг асосий кафолатидир. Мамлакатда барқарорлик бўлмаса, тараққиёт бўлмаслигини жаҳонда рўй бераётган воқеалардан яққол англаш мумкин. Мамлакатимизда кенг қамровли ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Бу, аввало, халқимизнинг ҳамжиҳатлиги туфайлидир. Чунки биз танлаган йўл фаровонлик ва тараққиёт йўлидир. Бугун унинг самарасини барча фуқароларимиз кўрмоқда”, – деди Давлат раҳбари.
Президент таъкидлаганидек, кенг кўламли сиёсий ислоҳотлар орқали мамлакатни демократик ривожлантиришнинг янги йўналиши белгиланди.
Конституциявий ислоҳотнинг амалга оширилиши натижасида ҳокимиятнинг асосий институтлари қайта тузилиб, барқарор сиёсий тизим шакллантирилди. Бу сиёсий тизимнинг асосини шаффофлик ва адолатлилик, самарадорлик ва рақобатбардошлик ташкил этади. Энг муҳими, халққа хизмат қилиш тамойили киритилган. Давлат раҳбари ижтимоий-сиёсий ҳаётда ана шундай қадриятлар асосида туб ўзгаришлар рўй бераётганини таъкидлади.
“Яқинда атом электр станциясини қуриш бўйича ўтказилган референдум натижаси бунинг ёрқин далилидир. Фуқароларнинг 70 фоиздан ортиғи АЭС қурилишини ёқлаб овоз берди. Бу халқимиз ҳал қилувчи паллаларда юксалиш йўлини танлаётганини кўрсатди. “Турли қарашлар, бир миллат” тамойили давлатимиз сиёсатининг асосини ташкил этади. Умуман олганда, энергия тақчиллигининг ортиши мамлакатимиз учун энг долзарб муаммолардан биридир. Агар бу ўз вақтида ҳал этилмаса, иқтисодиётимиз ривожига тўсқинлик қилади ва фуқароларнинг ҳаёт сифатига салбий таъсир кўрсатади”, — деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Давлат раҳбари “Адолатли Қозоғистон”нинг иқтисодий йўналишидан келиб чиққан ҳолда кенг кўламли ишлар амалга оширилаётганини алоҳида таъкидлади. Мамлакатнинг транспорт, энергетика ва саноат тизими қайта қурилмоқда.
“Бундан беш йил аввал Буқтирма тўғони устидан кўприк қуриш бўйича топшириқ бергандим. Одамлар ёзда паромда, қишда эса музда юришган. Бу жуда ноқулай ва хавфли эди. Энди муаммо бутунлай ҳал қилинди. Кўприк қурилиши ниҳоясига етди ва бир неча кун аввал расман очилиб, фойдаланишга топширилди. Бу Қозоғистондаги энг узун кўприк. Шундай қилиб, чегарага яқин ҳудудлар транзит ҳудудга айланди, яъни Хитой ва Россияни Қозоғистон орқали боғлайдиган яна бир йўл пайдо бўлди. Ушбу муҳим лойиҳа Шарқий Қозоғистоннинг бир қанча туманларида транспорт қатновини сезиларли даражада яхшилайди. Умуман олганда, сифатли йўл одамлар ҳаётига ижобий таъсир кўрсатувчи омилдир. Бу масалага алоҳида эътибор қаратаман”, – деди Президент.
Шу билан бирга, Қасим-Жомарт Тоқаев жорий йилнинг ўзидаёқ 12 минг километр йўл қурилиб, таъмирланаётганини айтди. Ҳудудларда йўлларни ободонлаштиришга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Унинг сўзларига кўра, Ғарбий Қозоғистонда совет давридан бери қаровсиз қолган йўллар бор. Казталовка – Жанибек – Россия чегараси йўналишидаги йўл жорий йилда тўлиқ фойдаланишга топширилади. Айни пайтда ҳаво қатновини ривожлантириш йўналишида ҳам реал ишлар амалга оширилмоқда. Тез орада Қизилўрда ва Чимкент аэропортларида янги терминаллар очилади.
Президент иқтисодиётни диверсификация қилиш бўйича кўрилаётган комплекс чора-тадбирлар ҳақида маълумот берди. Хусусан, жорий йилнинг 8 ойида ишлаб чиқариш саноати экспорти 17,8 миллиард доллардан ошди. Уларнинг учдан бир қисми мураккаб технология асосида қайта ишланган маҳсулотлардир. Айни пайтда 17 та динамик, яъни илғор инвестиция лойиҳаси амалга оширилмоқда.
Давлат раҳбари қишлоқ хўжалигини ривожлантириш суръатларига эътибор қаратди.
“Бу, айниқса, озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш нуқтаи назаридан муҳим йўналишдир. Қозоғистон жаҳон озиқ-овқат бозоридаги ролини мустаҳкамлашда давом этмоқда. Энди кузги йиғинлар кампанияси тугади. Фермерлар жамоасига самимий миннатдорчилигимни билдираман. Баҳорги тошқинларга қарамай, 26 миллион тоннадан ортиқ ғалла йиғиб олинди. Буни рекорд деб аташ мумкин. Бунга давлат томонидан кўрсатилаётган реал ёрдамлар ҳисса қўшгани аниқ. Жорий йилда баҳорги экиш кампаниясига ажратилган арзон кредитлар ҳажми 3 баробар ошди. Қишлоқ хўжалиги техникаларини лизингга олиш учун қўшимча маблағлар ажратилди. Агросаноат мажмуасида жами 865 та лойиҳа амалга оширилади. Унинг қиймати 2,6 триллион тенге”, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Президент мамлакатда тадбиркорлик соҳаси фаровонлик йўлидан бораётгани, кичик ва ўрта бизнес аҳолининг фаол қисми иқтисодиётда бандлигини таъкидлади. Давлат раҳбари мамлакатнинг ишбилармонлик муҳити ва сармоявий жозибадорлигини янада яхшилаш мақсадида май ойида Иқтисодиётни эркинлаштириш тўғрисидаги фармонни имзолаганини айтди.
“Мамлакатимизда амалга оширилаётган муҳим лойиҳаларни амалга оширишда маҳаллий тадбиркорлар фаол иштирок этмоқда. Улар мактаблар, шифохоналар ва бошқа ижтимоий объектлар қурмоқда. Шунингдек, у саноат ва инфратузилмани ривожлантиришга сармоя киритади ва хайрия ташаббусларини қўллаб-қувватлайди. Бу давлат ва бизнес ўртасидаги ижодий шериклик, бизнес вакилларининг ижтимоий масъулиятининг ёрқин кўрсаткичидир”, – деди Президент.
Шу муносабат билан Қасим-Жомарт Тоқаев Ҳукумат ва ҳокимларнинг бевосита вазифаси ишбилармон доираларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш, тадбиркорлар билан яқин алоқаларни ўрнатишдан иборат эканини таъкидлади.
Президент мамлакатдаги устувор ижтимоий соҳаларга эътибор қаратди.
“Жорий йилда “Қишлоқда соғлиқни сақлаш тизимини модернизация қилиш” миллий лойиҳаси доирасида 115 янги тиббиёт муассасаси барпо этилди. Маҳаллий тиббиётга даволашнинг инновацион усуллари жорий этилиб, онкологик хизматни комплекс модернизация қилиш бошланди. Соҳа ходимларини ҳуқуқий ва молиявий ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун қабул қилинди. Бу ушбу касбнинг мавқеини оширишга қаратилган қадамдир. Ушбу ва бошқа тизимли чора-тадбирлар натижасида асосий тиббий-демографик кўрсаткичлар яхшиланди. Мустақиллик йилларида ўртача умр кўриш биринчи марта 75 ёшдан ошди. Авлодга сифатли таълим-тарбия бериш муҳим вазифадир. Мамлакатда “Қулай мактаб” миллий лойиҳаси бошланди. Бунинг шарофати билан янги таълим муассасасида 500 мингга яқин бола таълим олади”, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Давлат раҳбари илм-фан ва техникаси ривожланган давлатлар дунёда етакчилик қилаётганига тўхталиб, бу жараёндан ортда қолмаслик учун технократ давлат бўлиш кераклигини таъкидлади.
“Бу замон талаби. Келгуси йилни “Ишчи касблари йили” деб эълон қилдик. Биз техник ва касб-ҳунар таълимига эътибор қаратамиз. Жорий йилда ушбу соҳага давлат буюртмасини сезиларли даражада оширдик. Грантлар сонини 10 мингга оширдик. Давлат буюртмасининг 65 фоизи техник йўналишларга ажратилди. Мамлакатимизда нуфузли хорижий олий таълим муассасаларининг филиаллари очилмоқда. Таълим сифатини ошириш бўйича бошқа чора-тадбирлар ҳам амалга оширилди. Яқинда “Фан-техника сиёсати тўғрисида”ги қонун қабул қилинди. Буларнинг барчаси рақобатбардош давлат бўлишимиз учун жуда муҳим, деб ўйлайман”, – деди Президент.
Қасим-Жомарт Тоқаев жорий йилда унинг шахсий ташаббуси билан “Тоза Қозоғистон” акцияси бошланганини, бу халқнинг экологик маданиятини юксалтиришга қаратилган умуммиллий лойиҳа эканлигини таъкидлади.
Давлатнинг ташқи сиёсати мамлакатнинг ички аҳволи ва фуқаролар фаровонлигига бевосита таъсир қилади. Шу боис Давлат раҳбари ўз маърузасида бу соҳага алоҳида эътибор қаратди.
“Қозоғистон миллий манфаатларга асосланган мувозанатли, конструктив ташқи сиёсат юритади. Бу йил биз учун муҳим халқаро воқеаларга бой бўлди. Қозоғистон бир қанча кўп томонлама ташкилотларга раислик қилди ва қатор йирик тадбирларни ташкил этди. Шанхай ҳамкорлик ташкилоти саммити ва Бутунжаҳон кўчманчи ўйинларини алоҳида қайд этиш мумкин. Мамлакатимиз жаҳон миқёсида ўз мавқеини изчил мустаҳкамлаб, барқарор ривожланиш мақсадларига эришиш ва глобал таҳдидларни енгиб ўтишга салмоқли ҳисса қўшмоқда. Қозоғистоннинг жаҳон миқёсида обрўсини мустаҳкамлаш миллий дипломатия олдида турган муҳим вазифадир. Энди жаҳон ҳамжамияти мамлакатимизни "ўрта кучлар" қаторида кўрмоқда. Аммо, ҳали ҳам жуда фаол ишлаш керак. Дунёда турли можаролар кучайиб бораётганини, қуролланиш пойгаси авж олаётганини ва савдо уруши авж олаётганини кўряпсиз. Лекин энг хавфлиси – онгнинг милитаризацияси, бир-бирининг позициясини тан олмаслик ва ишончсизликнинг кучайиши, мулоқот ва консенсус имкониятларининг камайиши. Буларнинг барчаси жаҳон тартиби тубдан ўзгариб бораётганидан далолат беради. Бундай вазиятда ҳам барқарорлик ва ҳамжиҳатлик маскани бўлиб қолиш учун қўлимиздан келган барча ишни қиламиз. Тинчлик ва осойишталик энг қимматли бойлигимиздир, уни кўз қорачиғидек асраб-авайлашимиз керак”, – деди Президент.
Давлат раҳбари тинчлик ва тараққиёт пойдевори оиладаги тарбия, кўча тозалиги, жамиятдаги ҳамжиҳатликдан бошланишига эътибор қаратиб, нега доимо қонун устуворлиги ҳақида гапиришини тушунтирди.
“Бу биз жиддий танлаган ўзгармас тамойилимиз. Қонун фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш, жамиятда тартибни таъминлаш учун зарурдир. Албатта, қонуннинг қатъийлигига эътироз билдираётганлар ҳам бўлади. Лекин жазодан қочганлар, аслида, халқ ва юртга қарши одамлардир. Давлат жиноятчиликка “нол бардошлик” тамойилини ҳаётга татбиқ этиш чора-тадбирларини давом эттиради. Безорилик ва уюшган жиноятчиликка муросасиз кураш олиб боради”, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Бир-биримизни қўллаб-қувватловчи, юксак марралар сари интилувчи бир давлат бўлсак, кўк паспортимиз ҳам мустаҳкам ва қудратли бўлади, деди Президент.
“Бир-биримизга ҳурмат билан муносабатда бўлайлик, қадрлайлик. Ҳар қандай қийинчиликни енгиб, юрт, ер учун ҳамжиҳатликда ҳаракат қилайлик. Халқи бирдам, келажаги порлоқ Адолатли Қозоғистонни биргаликда барпо этайлик. Фуқароларимиз ҳамиша барча соҳаларда адолат бўлишини истайди. Бунинг учун ҳар ким адолатни, энг аввало, ўзидан бошлаши керак. Шунда жамият ва бутун давлат тизими адолатли бўлади. Мамлакатимизнинг энг муҳим байрами – Республика кунида Қозоғистоннинг биринчи Президенти Нурсултон Абишули Назарбоевнинг машаққатли меҳнатини айтиб ўтишимиз керак. У замонавий Қозоқ давлатини барпо этишда ҳал қилувчи тарихий рол ўйнаган. Юрт учун қилинган хизмат ҳеч қачон унутилмаслиги, юрт хотирасида сақланиб қолиши керак. Бу мамлакатимиз келажаги учун жуда муҳим. Бугунги тарихга адолатли баҳо берилиши учун кечаги тарихга адолатли баҳо бериш керак”, – деди Давлат раҳбари.
Қасим-Жомарт Тоқаев ўз нутқини якунлар экан, Қозоғистон эришаётган ютуқлар бутун халқнинг умумий муваффақияти эканини таъкидлаб, Республика куни муносабати билан мамлакат тараққиётига улкан ҳисса қўшган бир гуруҳ фуқароларга Давлат мукофотларини тантанали равишда топширди.
Йиғилишда «Қазақстанның Еңбек Ері» унвонига сазовор бўлган шахслар: Қозоғистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Миллий фанлар академиясининг вице-президенти, академик Асқар Жумадилдаев, Қарағанди вилоятидаги «Шахтерское» масъулияти чекланган жамияти директори Георгий Прокоп, шунингдек, адабиёт ва санъат соҳасида Абай номидаги давлат мукофоти совриндори, ёзувчи Қулбек Ергўбек, “Қозоғистонда хизмат кўрсатган шифокор”, “Миллий илмий тиббиёт маркази” акциядорлик жамияти бош директори Абай Байгенжин, «Шапағат» медали совриндори, «Haileybury Astana» мактабининг қозоқ тили ўқитувчиси Озода Манноповалар маъруза қилди.
Шунингдек, Президент мамлакат ижтимоий-иқтисодий тараққиётига салмоқли ҳисса қўшган бир гуруҳ давлат хизматчилари ва миллий компаниялар раҳбарларига давлат мукофотларини топширди.
