Қозоғистонликларнинг биометрик маълумотлари қаерда сақланади ва қандай ҳимояланган
ASTANA. Kazinform – Биометрик маълумотлар давлат назоратида, бироқ ушбу соҳада ҳуқуқий тартибга солиш ҳали тўлиқ якунланмаган. Бу ҳақда Kazinform сўровига жавобан масъул вазирлик маълум қилди.
Электрон ҳукуматнинг ахборот-коммуникация инфратузилмаси оператори сифатида «Миллий ахборот технологиялари» АЖ (МАТ) фаолият юритади. Компания «Жисмоний шахслар» давлат маълумотлар базасига масъул бўлиб, фуқароларга оид идентификация учун зарур маълумотларни марказлаштирилган ҳолда сақлайди.
Ҳозирги кунда биометрик маълумотларни йиғиш, сақлаш ва фойдаланиш бўйича алоҳида қонун нормалари мавжуд эмас. Тегишли қонун лойиҳаси ҳозир ишлаб чиқиш босқичида.
У қабул қилингунига қадар, биометрик маълумотлар шахсий маълумотлар қаторида қаралади. Бу эса уларни йиғиш ва қайта ишлаш фақат шахснинг розилиги билан амалга оширилиши мумкинлигини англатади — Қозоғистон Республикасининг «Шахсий маълумотлар ва уларни ҳимоя қилиш тўғрисида»ги Қонунининг 8-моддасига мувофиқ.
Қонун ҳужжатларида шахсий маълумотларнинг очиқ ва чекланган турлари белгиланган. Масалан, ФИО, Шахсий идентификация рақами (ШИР) ёки электрон почта манзили алоҳида ҳолда очиқ маълумот деб ҳисобланиши мумкин. Бироқ уларни банк ёки тиббий маълумотлар билан қўшиб ишлатиш чекланган шахсий маълумотлар деб қаралади ва қонун билан ҳимоя қилинади.
Шахсий маълумотларни ҳимоя қилиш талабларини бузганлик учун маъмурий ва жиноий жавобгарлик белгиланган. Маъмурий жавобгарлик Маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги кодекснинг 79-моддаси ва 641-моддасининг 1-қисмига мувофиқ, жиноий жавобгарлик эса Жиноят кодексининг 147-моддаси асосида юзага келади.
Ҳозирда биометрик идентификация технологиялари бир қатор хизматларда қўлланилмоқда — масалан, Миллий тасдиқлов маркази орқали электрон рақамли имзо олишда ёки eGov мобиль иловасида рўйхатдан ўтишда. Шунингдек, ушбу технологиялар Молия вазирлиги ва «Фуқаролар учун ҳукумат» тизимларига ҳам жорий қилинган.
Қозоғистонликларнинг ягона биометрик маълумотлар базасини яратиш ҳозирча лойиҳа даражасида. Мутасадди идоралар ҳозирда зарур норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни ишлаб чиқмоқда ва амалдаги қонунчиликка ўзгартиришлар киритмоқда.
Вазирлик таъкидлаганидек, биометрик маълумотлар фақат давлат органларининг сервер марказидаги ҳимояланган муҳитда сақланади. Уларнинг фақатгина «МАТ» АЖ ходимлари томонидан кириб кўрилиши мумкин. Шунингдек, тизим Ахборот хавфсизлиги бўйича «Давлат техник хизмати» АЖ томонидан беш йўналишдаги комплекс текширувдан ўтказилган.
