Қозоғистонга меҳнат муҳожирлари қайси давлатлардан кўпроқ келади
ALMATY. Kazinform — Меҳнат ва аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш вазирлиги ҳар йили иш берувчиларнинг эҳтиёжларидан келиб чиққан ҳолда Қозоғистонга хорижий ишчи кучини жалб этиш учун квоталарни тасдиқлайди ва ажратади.
Қозоғистонда ишлаб рўзғорини тебратаётганлардан бири - Максет Кулимбетов. 60 ёшлардаги ўзбекистонлик Қонаевдаги жамоат ошхоналаридан бирида қўриқчи бўлиб ишлайди.
Унинг сўзларига кўра, Қозоғистонда бир ойда топган даромадни ўз мамлакатида ярим йилда ишлаб топиш мумкин.
“Қозоғистонга илк бор беш йил аввал келганман. Атирау ва Ақтауда ишлаганман. Кейинроқ Қонаевга келдим. Пулсиз яшаш осон эмас. Шунинг учун ишга келяпман. Албатта, оддий қўриқчи ишини Ўзбекистонда ҳам топиш мумкин. Лекин у ерда маош паст. Қозоғистонда бир ойда топганимни ўз юртимда олти ойда ҳам топишим мумкин. Масалан, ҳозир маошим 300 минг тенге”, - дейди у.
Муҳожир қонуний ишлаётганини ҳам айтди.
“Қозоғистонда ишлаш учун тегишли рухсатнома олиш керак. Ушбу қоидаларга риоя қилиш муҳим, акс ҳолда жарима тўлайсиз ва депортация бўласиз. Шунинг учун, биринчи навбатда, ҳужжатларни тайёрлаймиз. Менга ва икки қўлига белкурак излаб келган юртдошларимга бу ердаги Жазира опам ёрдам беради. 10 ойдан ошди Қонаевда ишлайман. Кейинги ой мамлакатга қайтаман. Кейин қайтиб келаман. Тартиб шундай. Унга итоат қилишимиз керак”, - дейди Максет Кулимбетов.
Хорижлик муҳожирларга ҳужжатлар билан ёрдам бераётган Жазира исмли аёлни суҳбатга тортдик.
Унинг сўзлари кўра, Жазира уларга иш топиб, ҳужжатларини тайёрлаб беради.
“Ҳозир ҳамма нарса электрон тарзда амалга ошириляпти. Юртимизга иш излаб келганларнинг аксарияти эса ундан фойдалана олмайди. Шунинг учун мен ўз хизматимни таклиф қиламан. Яъни, мен ҳужжатлар билан ишлайман. EGov.kz порталига жойлаштиришга ёрдам бераман. Баъзида иш берувчиларни топаман. Менга асосан Ўзбекистон фуқаролари мурожаат қилади”, – тушунтирди Жазира Алипова.
Қозоғистонга кўпроқ меҳнат муҳожирлари қайси давлатлардан келади
ҚР Меҳнат ва аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш вазирлиги маълумотларига кўра, мамлакатимизга меҳнат мигрантлари асосан Хитой, Туркия, Ўзбекистон, Ҳиндистон, Буюк Британия, Венгрия, Сербия, Украина ва Италиядан келади.
Таъкидлаш жоизки, ички меҳнат бозорини ҳимоя қилиш мақсадида вазирлик томонидан ҳар йили хорижий мутахассисларни жалб этиш учун квота белгиланади ва ажратилади.
Хорижий ишчи кучини жалб этишга рухсатнома қуйидаги тоифаларда берилади:
- биринчи тоифа — раҳбарлар ва уларнинг ўринбосарлари;
- иккинчи тоифа — таркибий бўлинмалар раҳбарлари;
- учинчи тоифа - мутахассислар;
- тўртинчи тоифа - малакали ишчилар.
“Жорий йилда биринчи тоифага (раҳбар ва уларнинг ўринбосарларига) 649 та, иккинчи тоифага (таркибий бўлинмалар раҳбарларига) 3254 та рухсатномалар берилди. Рухсатномаларнинг асосий қисми учинчи (мутахассислар) ва тўртинчи (малакали ишчилар) тоифаларига тегишли — мос равишда 5718 ва 1161 бирлик. Шунингдек, 4097 нафаргача киши мавсумий ишларга жалб этилиши мумкин. 2025 йилда Қозоғистонда хорижий ишчиларни ёллаш квотаси ишчи кучининг 0,2 фоизини ташкил этади”, - дейилади вазирлик хабаридан.
Ҳозирда Қозоғистон ҳудудида маҳаллий ижро ҳокимияти органлари рухсати билан 13 233 нафар чет эл фуқароси меҳнат қилмоқда.
Қозоғистоннинг миграция қонунчилигини бузган хорижликлар
Ички ишлар вазирлиги маълумотларига кўра, ўтган йили Қозоғистоннинг миграция қонунчилигини бузган 14 124 нафар хорижлик мамлакатдан чиқариб юборилган.
Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 517-моддаси 3-4 бандларига кўра, агар чет эллик ёки фуқаролиги бўлмаган шахс Қозоғистон қонунчилигида белгиланган муддат ўтганидан кейин мамлакат ҳудудини тарк этмаса. Яъни, 10-25 ойлик ҳисоб-китоб кўрсаткичи миқдорида жарима солинади ҳамда мамлакатдан чиқариб юборилади.
Муаллиф: Алма Муқанова
