Қозоғистонда Осиё савдо ва маданиятни ривожлантириш уюшмаси ташкил этилди
ASTANA. Kazinform - Астанада “Қозоғистон-Осиё савдо ва маданиятни ривожлантириш ассоциацияси” ЮШБ ташкил этилди ва унинг ҳайъатининг биринчи йиғилиши бўлиб ўтди, деб хабар беради Kazinform мухбири.
Ҳайъат таркибига таниқли давлат ва жамоат арбоблари, сиёсат ва маданият арбоблари киритилган. Жумладан, Қозоғистоннинг Фавқулодда ва Мухтор элчиси, профессор Дуйсен Қасеинов, Қозоғистон Республикаси Бош вазири маслаҳатчиси, Қозоғистон давлат ва жамоат арбоби Ерали Тоғжанов, Қозоғистон Республикаси Парламенти Мажилиси депутати, Мажилиснинг Иқтисодий ислоҳотлар ва ҳудудий ривожланиш қўмитаси раиси, Қозоғистон давлат ва жамоат арбоби Нуртай Сабилянов, Қозоғистон Республикаси Парламенти Мажилиси депутати, Халқаро ишлар, мудофаа ва хавфсизлик қўмитаси раиси, Қозоғистон давлат арбоби, дипломат Айгул Қуспан, ҚР Парламенти Сенати депутати, Халқаро муносабатлар, мудофаа ва хавфсизлик қўмитаси котиби, Қозоғистон давлат ва жамоат арбоби Дархан Қидирали, сиёсат ва жамоат арбоби, ҚР Парламенти Сенатининг собиқ аъзоси Жандарбек Какишев, ҚР Савдо ва интеграция вазири ўринбосари Қайрат Тўребаев, ҚР Қишлоқ хўжалиги вазири ўринбосари Ербол Тасжуреков, “Қозоғистон-Осиё савдо ва маданиятни ривожлантириш ассоциацияси” бошқаруви раиси Қанат Бейсек кирди.
Йиғилишда кун тартибига киритилган масалалар бўйича ҳайъат раиси ва котиби сайланди. Уюшма Низомига мувофиқ, раис маслаҳат органи фаолиятига раҳбарлик қилади ва ҳайъат аъзолари орасидан сайланади. Раис котиби эса ҳайъат аъзоси бўлмаган ва маслаҳат органи фаолиятини ташкилий, ахборот ва техник жиҳатдан таъминлашни амалга оширадиган мансабдор шахс ҳисобланади.
"Ҳайъат аъзоси Ерали Тоғжанов тавсиясига кўра Дуйсен Қасеинов раис этиб сайланди. Раиснинг иши катта масъулият талаб қилади. Дуйсен Қорабайули барчамизга таниш, у мамлакат ва халқаро миқёсда жуда машҳур шахс. Нуфузли халқаро ташкилот раҳбари бўлган, маданият соҳасидаги халқаро эксперт. Фавқулодда ва Мухтор элчи лавозимига эга. Шунинг учун раис лавозимига Дуйсен Қорабаулининг номзодини кўрсатаман", - деди Ерали Тоғжанов.
Шунингдек, раис тавсиясига кўра, ҳайъат котиби этиб Қанат Тоқабаев сайланди.
Кун тартибига кўра, ҳайъат йиғилишида “Қозоғистон-Осиё савдо ва маданиятни ривожлантириш уюшмасиси”нинг мақсад ва вазифаларини белгилаб берувчи Стратегик концепция муҳокама қилинди ва қўллаб-қувватланди.
Мазкур масала юзасидан маъруза қилган бошқарув раиси Қанат Бейсекнинг таъкидлашича, уюшма “Қозоғистон-Хитой Савдони ривожлантириш уюшмаси”нинг аввалги тажрибаларини инобатга олган ҳолда ўз кўламини кенгайтириш йўналишида ташкил этилган.
“Биз янги уюшманинг кенгайиши нафақат географик, балки саноатимиз йўналишидан ҳам бўлиши керак, деган қарорга келдик. Ўтмиш тарихимиздан маълумки, Осиё савдо анъанаси бошқа минтақалар ва бошқа цивилизациялардан фарқ қилади. Савдо бор жойда маданият ҳам борлиги аниқ, мамлакатларнинг интеграциялашуви ва ривожланишига савдонинг таъсири катта бўлган. Ҳозирги вақтда халқаро савдо тизими жиддий ўзгаришларни бошдан кечирмоқда, геоиқтисодий вазият, минтақалардаги ишонч инқирози давлатлар тараққиётига турли тўсиқларни келтириб чиқармоқда. Анъанавий савдо тизимининг замонавий модели ҳам ўзгариб, мамлакатлар ва ҳудудлар ўртасидаги иқтисодий ва технологик тафовут ортди. Шу билан бирга, кўплаб мутахассислар жорий асрни “Осиё асри” деб атай бошладилар”, - деди Қанат Бейсек.
Унинг сўзларига кўра, янги уюшма, авваламбор, тадбиркорлик ва бизнес ва маданият йўналишидаги давлат дастурларидан бошлаб, Осиё мамлакатларида тадбиркорлик ва маданият соҳасида индивидуал жамоавий ташаббуслар, қизиқиш ва сўровларни амалга ошириш учун платформа бўлади. Шунингдек, у Қозоғистон ва Осиё давлатлари ўртасидаги бизнес битимларини оширувчи, ишбилармонлик алоқалари ва қўшма маданий халқаро лойиҳаларни амалга оширувчи “ОЛТИН КЎПРИК”га айланишни мақсад қилган.
“Олтин кўпригимиз учта йўналишни ўз ичига олади. Улар: “Савдо кўприги”, “Маданият кўприги”, “Ақлли кўприк”; Бу ердаги “савдо кўприги” Қозоғистон ва Осиё ўртасидаги савдо-иқтисодий алоқаларни мустаҳкамловчи кўприкдир. Уни “ишбилармонлар кўприги” деб аташ мумкин. Иккинчи кўприк эса Қозоғистон ва Осиё мамлакатлари ўртасидаги маданий ҳамкорликнинг халқаро даражасини оширувчи “маданият кўприги”дир. Режалаштирилган тадбирлар бутун Осиё давлатларининг маданий-маънавий фаолияти ва ташаббусларига бағишланган. Учинчи “ақлли кўприк” Қозоғистон ва Осиё ўртасидаги бизнес ва маданий ҳамкорлик манфаати учун янги технологиялардан фойдаланишга мўлжалланган. У Сунъий интеллект (Чат GPТ-4) орқали бизнес ҳамжамиятига кўрсатиладиган хизматлар, Осиё мамлакатлари ижодий индустрияси, бизнес ва бизнес ҳамжамиятлари, ягона базалар хизмати ва уюшма платформасида "ягона дарча" тамойили бўйича ҳақиқий маслаҳатларни ўз ичига олади, онлайн бизнес миссиялар ҳам мавжуд", - дейди Қанат Бейсек.
“Қозоғистон-Осиё савдо ва маданиятни ривожлантириш уюшмаси” халқаро миқёсда Қозоғистон имиджини яхшилашда иштирок этиб, йирик тадбирларни (кўргазмалар, форумлар, конференциялар, фестиваллар) қўллаб-қувватлайди.
Улардан бири ҳар йили Астана шаҳрида “Бир макон, бир йўл” халқаро форуми ўтказилса, иккинчиси “Осиё халқларининг анъанавий мусиқа фестивали”дир. Осиё халқларининг анъанавий мусиқаси дунёдаги энг қадимий бадиий анъаналардан бири бўлиб, бошқа қитъаларнинг анъанавий мусиқасидан тубдан фарқ қилади. Осиё халқлари мусиқаси алоҳида чолғу асбоблари ва оғзаки ориентацияга эътибор қаратиш, шунингдек, мавҳум мусиқадан кам фойдаланиш билан ажралиб туради. Янги ташкил этилган уюшма қадимдан дунёга илдиз отиб келаётган халқларнинг анъанавий мусиқа санъатини тараннум этишда етакчилик қилади.
Муҳокама чоғида ҳайъат аъзоси Дархан Қидирали уюшманинг стратегик концепцияси юзасидан ўз фикрларини билдирди.
“Савдо ва маданиятни бирга олиб бориш қарори жуда тўғри. Чунки Улуғ Улус даврида Олтин Ўрда ва Ўрта Осиёнинг бошқа йирик давлатларининг емирилишининг асосий сабабларидан бири Ипак йўлининг тўхтаб қолиши билан боғлиқ. Шарқдан Ғарбга карвон йўлларининг тўхтаб қолиши, савдо-сотиқ ва алоқа ўрнатиши улкан давлатларнинг маданий тараққиёти, иқтисодиёти, сиёсий ҳаракатларининг тўхтаб қолишига сабаб бўлди. Бугунги даврга келсак, Давлат раҳбари томонидан халқаро миқёсдаги савдо интеграцияси, минтақа давлатлари ва Осиё давлатлари билан яқин муносабатларга катта эътибор қаратилмоқда. Парламент Сенатида мазкур Осиё йўналиши бўйича бир қанча қонун ҳужжатлари муҳокама қилинди, маъқулланди ва Президент имзолаши учун киритилди”, — деди Дархан Қидирали.
Бундан ташқари, келгусида уюшманинг ҳаракат режаси кўлами янада кенгайиши кераклигини таъкидлади. Ҳайъат аъзоси концепция лойиҳасида маданий соҳага нисбатан креатив саноатга алоҳида эътибор қаратилаётганини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, келажакда бир қатор Осиё давлатлари билан Қозоғистоннинг маданий марказлари очилади. Бу қонун билан тасдиқланган. Дархан Қидирали бу каби барча ишларни мувофиқлаштиришда уюшма катализатор бўла олади, деган фикрни билдирди.
Ҳайъат аъзоси Ерали Тоғжанов Уюшманинг вазифаси ва мақсади катта, деб ҳисоблайди.
“Биз янги технологиялар асридамиз. Улардан бири сунъий интеллектдир. Бунинг фойдасидан тадбиркорлик, маданият учун фойдалана олмасак, кўрсата олмасак, ютқазишимиз ҳам мумкин. Креатив саноат ҳам унинг ўзига хослигидир, креатив саноат ҳам маданиятга, ҳам иқтисодиёт тармоқларидан бирига тегишли. Осиё давлатлари бу соҳадан катта даромад олиб, ўз бюджетларини тўлдираётганидан хабарингиз бор. Шуни инобатга олсак”, - деди Ерали Тоғжанов.
Ҳайъатнинг яна бир аъзоси Ербол Тасжуреков бу ташаббус муваффақиятли бўлишига ишонч билдирди. – Жамият томонидан кўтарилган “савдо кўприги” биз учун муҳим кўприкдир. Улар орасида иқтисодиётимизнинг драйверии бўлган қишлоқ хўжалиги Қозоғистоннинг Осиё давлатлари билан савдосининг асосий устувор йўналишига айланиши керак”, — деди Ербол Тасжуреков.
Ҳайъат йиғилишида уюшманинг стратегик концепцияси қўллаб-қувватланди. Йиғилиш тавсияларига кўра, уюшма раислигида хорижий давлатлардан аъзоларнинг иштироки кўриб чиқилади.
Йиғилишда ҳайъат раиси томонидан “Қозоғистон-Осиё савдо ва маданиятни ривожлантириш” уюшмаси раисига “Ишонч ёрлиғи” топширилди.
“Менимча, бугунги стратегик концепция жуда катта ва муҳим ҳужжатдир. Уюшманинг мақсади ҳам катта. Албатта, юрт қиёфаси, давлат манфаати ҳамма нарсадан устун, буни барчангиз яхши биласиз. Ҳайъатнинг “Ишонч ёрлиғи”ни “Қозоғистон-Осиё савдо ва маданиятни ривожлантириш уюшмаси” бошқаруви раиси Қанат Бейсекга биздан тилак ва баракали ишнинг ибтидоси бўлсин деган ниятда топширмоқчиман. “Ишонч ёрлиғи” аслида элчиларга янги давлатга келганларида ва ўз вазифаларини бажаришга киришганларида берилади. Шунинг учун ҳам ёрлиғимиз рамзий ёрлиқдир”, - деди ҳайъат раиси Дуйсен Қасеинов.
Яқин кунларда уюшманинг тантанали тақдимотини ўтказиш режалаштирилган.
