Қозоғистонда қишлоқ хўжалигини рақамлаштириш қандай кетмоқда
ALMATY. Кazinform — Қишлоқ хўжалигида рақамли трансформация жадал ривожланди. Бу йўналишда дрон ёрдамида дала мониторинги, GPS-навигация, қишлоқ хўжалиги маълумотлари билан ишлаш, автоматлаштирилган суғориш, чорва молларини бошқариш тизимлари муваффақиятли жорий этилмоқда. Бу ҳақда Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг Кazinform сўровига берган жавобида айтилган.
Вазирлик маълумотларига кўра, мамлакатда замонавий технологияларни жорий этиш орқали қишлоқ хўжалигида ҳосилдорлик ва самарадорлик оширилмоқда.
Сунъий интеллектга асосланган фермер хўжаликлари пайдо бўлди.
— Қозоғистонда жами 2243 фермер хўжалиги мавжуд. Улар орасида рақамли фермалар фаол жорий этилмоқда. Ҳозир мамлакатда уларнинг сони 200 дан ошди. Бу фермер хўжаликлари аниқ деҳқончилик, дронлар, датчиклар ва GPS тизимларидан фойдаланган ҳолда реал вақт режимида тупроқ ва экин шароитлари тўғрисида маълумотларни йиғиш, экиш, ўғитларни қўллаш ва суғориш жараёнларини оптималлаштириш имконини беради, — деб ёзади вазирлик мутахассислари.
Масалан, Шимолий Қозоғистон ва Қостанай вилоятларида далаларни сунъий йўлдош орқали кузатиш, агрокимёвий таҳлиллар, ўғитларни аниқ қўллаш тизимлари орқали бошқариш кенг қўлланилмоқда.
Жетису ва Шарқий Қозоғистон вилоятларида чорвачиликка сунъий интеллект, автоматлаштирилган озиқлантириш тизими ва микроиқлимни назорат қилиш ечимлари билан жиҳозланган соғиш роботлари жорий этилди.
Павлодар вилоятида намликни тежовчи технологиялар, автоматлаштирилган суғориш тизимлари ишга туширилди.
Чорвачилик учун дронлар, GPS-трекерлар, электрон хариталар ва маиший бошқарув платформаларидан фойдаланилмоқда. Айрим ҳудудларда учувчисиз учиш аппаратлари ҳам синовдан ўтказилмоқда.
— Сўнгги йилларда фермерлар GPS ва автопилот тизимлари билан жиҳозланган тракторлар, Жондир, Клаас ўзиюрар комбайнлари каби замонавий қишлоқ хўжалиги техникаларидан кенг фойдалана бошлади. Энди фермерлар замонавий, рақамли технологиялардан, масалан, трактор дронларидан фойдаланмоқда. Бундай техникалар қишлоқ хўжалигида аниқ қўлланилади. Бу техникалар экиш ишларининг аниқлигини оширади, харажатларни камайтиради ва ҳосилдорликни оширади. Рақамли технологияларни жорий этиш, айниқса, мамлакатимизнинг шимолий ҳудудларида жадал давом этмоқда. Бундан ташқари, чорвачилик дронлари подаларни реал вақт режимида кузатиш ва яйлов пайтида юзага келиши мумкин бўлган муаммоларга тезкорлик билан жавоб бериш имконини беради. Қозоғистонда улар Манғистау, Ғарбий Қозоғистон ва Жамбил вилоятларида қўлланила бошланди, — дейилади жавобда.
Эслатиб ўтамиз, Жетису вилоятининг Балпиқ қишлоғида рақамли сут фермаси фаолият кўрсатмоқда. Ҳозирча у ҳудуддаги ягона рақамли фермер хўжалиги ҳисобланади.
— Сутчилик фермасида робот соғин подасига ғамхўрлик қилади. Унинг ёрдамида ҳайвонлар жуда қулай шароитларда сақланади. Сигирларнинг соғлом бўлиши ва мўл сут бериши учун уларнинг ҳолати энг сўнгги рақамли технологиялардан фойдаланган ҳолда 24/7 кун давомида назорат қилиб борилади, — дея хабар беради Жетису вилояти ҳокимлиги.
Соғиладиган моллар фермада бемалол юриб, соғиш аппаратига ўзлари келади.
Бу ерда соғиш роботи ҳайвоннинг физиологик ҳолатини аниқлайди ва барча маълумотларни, жумладан, сут миқдори ва сифатини мониторда акс эттиради.
Робот тўлиқ автоматлаштирилган. Қурилманинг ўзи сигирни соғиш кераклигини ёки йўқлигини аниқлайди.
Соғишдан кейин дезинфекция жараёни мажбурийдир. Фермада бундай роботлар сони 10 тани ташкил этади.
2024 йилда қишлоқ хўжалиги соҳасида умумий қиймати 280,3 миллиард тенге бўлган 287 та инвестиция лойиҳаси амалга оширилган бўлса, жорий йилда 614,5 миллиард тенгелик 284 лойиҳа амалга оширилди.
Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг ўзаро савдоси 59 фоизга ошгани ҳақида аввал хабар берган эдик.
Эслатиб ўтамиз, Қозоғистонда қишлоқ хўжалигини рўйхатга олиш бошланишига бир ой вақт қолди.
