Қозоғистонда ижтимоий тадбиркорларга қандай ёрдам кўрсатилмоқда
Астанада Марказий Осиёдаги ижтимоий тадбиркорларнинг биринчи конференцияси бошланди. Форумда Қирғизистон, Тожикистон, Ўзбекистон ва Туркманистондан меҳмонлар ва ижтимоий тадбиркорлар иштирок этмоқда. Айни пайтда Қозоғистон Марказий Осиёда ижтимоий тадбиркорлик тўғрисидаги қонунни қабул қилган биринчи давлатдир. Бугунги анжуманда мазкур йўналиш тафсилотлари тўлиқ муҳокама қилинди, деб хабар беради Каzinform мухбири.
Ижтимоий тадбиркорлик тўғрисида махсус қонун мавжуд
Форумнинг очилишида Қозоғистон Республикаси Парламенти Сенати раиси Маулен Ашимбаев қўшни давлатлардан махсус ташриф буюрган депутатларга ўз миннатдорчилигини билдирди.
“Умид қиламизки, ушбу форум Марказий Осиё ижтимоий тадбиркорларининг самарали ҳамкорлиги учун доимий платформа бўлади. Парламент Сенати мазкур ташаббусни қўллаб-қувватлашга, ҳудудий ижтимоий ташаббусларни амалга оширишни қўллаб-қувватлашга тайёр. Қозоғистонда ижтимоий тадбиркорликни ривожлантиришга катта эътибор қаратилмоқда. Ижтимоий тадбиркорлар давлат органларининг муҳим ҳамкасбларидир. Улар иқтисодиётни ривожлантириш, долзарб ижтимоий муаммоларни ҳал этишга салмоқли ҳисса қўшмоқда. “Ижтимоий тадбиркорлик тўғрисида”ги қонун 2021 йилда мамлакат Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев топшириғи билан ишлаб чиқилган ва қабул қилинган. Унда ижтимоий соҳани давлат томонидан қўллаб-қувватлашнинг ҳуқуқий асослари ва механизмлари белгилаб берилган. Мамлакатимизда ижтимоий тадбиркорлар солиқ имтиёзлари, имтиёзли кредитлар, бинолар ижараси ва бошқа қўллаб-қувватлаш чораларини фойдаланиш ҳуқуқига эга. Жорий йилда ижтимоий кодексни қабул қилишда ушбу муҳим соҳани ривожлантириш вазифаларини ҳам ҳисобга олдик”, — деди Сенат раиси.
Сенат раиси депутатлар ногиронлиги бўлган шахсларни иш билан таъминлаш, уларнинг имкониятларини кенгайтириш масалаларига алоҳида эътибор қаратганини таъкидлади.
“Ҳозирда Қозоғистонда 200 дан ортиқ корхона ижтимоий тадбиркорлар реестрига киритилган ва бугунги анжуманга Қозоғистоннинг кўплаб ижтимоий тадбиркорлари ташриф буюришди. Мамлакатимизда ижтимоий тадбиркорлик салоҳияти анча юқори эканлигига ҳам ишонаман. Албатта, бунинг учун ҳали қилинадиган ишлар, жумладан, қонунларни такомиллаштириш зарур”, – дейди М.Ашимбаев.
Ижтимоий тадбиркорлик иқтисодий ҳодиса сифатида ривожлана бошлаганига 50 йил бўлди. Хусусан, АҚШ, Жанубий Корея, Буюк Британия, Исроил ижтимоий тадбиркорлик соҳасида етакчи ҳисобланади. Бу ижтимоий муаммоларни бартараф этиш орқали одамларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга қаратилган.
Ижтимоий тадбиркорлик субъекти бўлишнинг 4 тоифаси мавжуд. Биринчиси, аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламлари (ногиронлар, ногирон болаларнинг ота-оналари, пенсионерлар, болалар уйлари тарбияланувчилари, яшаш жойидан маҳрум бўлганлар, маҳкумлар, тўлиқ эмас ва кўп болали оилалардан бўлган аёллар, ватандошлар) бандлигини таъминлаш. Иккинчиси, аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатлами томонидан маҳсулот ишлаб чиқариш ва хизматлар кўрсатиш, учинчиси, ногиронлиги бўлган шахсларнинг чекловларини олиб ташлаш мақсадида аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатлами учун маҳсулот ишлаб чиқариш ёки хизматлар кўрсатиш. Охирги, тўртинчи тоифа - бу бутун жамият учун фойдали мақсадларга эришиш учун хизмат қилиш.
Ижтимоий тадбиркорликка қандай ёрдам кўрсатилмоқда?
Қозоғистон Республикаси Миллий иқтисодиёт вазири ўринбосари Бауржан Қудайбергеновнинг таъкидлашича, Ҳукумат ижтимоий тадбиркорликни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш бўйича зарур кенг кўламли чора-тадбирларни амалга оширмоқда. Ижтимоий тадбиркорликнинг иқтисодий фаолиятини қўллаб-қувватлаш мақсадида молиявий ва бошқа қўллаб-қувватлаш чоралари таклиф этилмоқда.
“Ижтимоий тадбиркорлик субъектлари реестрига киритилган тадбиркорлар имтиёзли кредит олиш учун ариза топширишлари мумкин. Бу ерда инвестиция мақсадларида 1,5 миллиард тенгегача, айланма маблағларни тўлдириш учун эса 7 фоиз ставкада 500 миллион тенгегача ажратилган. Шунингдек, микрокредитлар ижтимоий тадбиркорларга 7 фоиз ставкада берилади, бунда инвестиция мақсадида 20 миллион тенгегача, айланма маблағларни тўлдириш учун эса 5 миллион тенгегача олиш мумкин”, — деди вазир ўринбосари.
2021-2025 йилларда тадбиркорликни ривожлантириш миллий лойиҳаси доирасида ижтимоий тадбиркорларга 5 миллион тенгегача бўлган давлат грантларини беришда устувор аҳамият берилмоқда. Шунингдек, маблағсиз қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари доирасида ижтимоий тадбиркорлик субъектларига тадбиркорлик фаолиятида сервис ёрдами кўрсатилади, ахборот ва таҳлиллар олиб борилади, тадбиркорликни самарали бошқариш бўйича дарслар ўтилади.
Шундай қилиб, Ҳукумат томонидан қисқа муддатда ижтимоий тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш бўйича давлат чора-тадбирларининг минимал комплекси шакллантирилди. Объектив равишда, ижтимоий тадбиркорликни ривожлантиришга туртки бериш учун нафақат давлат тузилмаларининг саъй-ҳаракатлари, балки фуқаролик секторининг ҳам фаол иштироки талаб этилади.
Шу билан бирга, ижтимоий тадбиркорликни ривожлантиришни қўллаб-қувватлаш учун янги корхона очиш шарт эмас.
“Мавжуд тадбиркорлик турларига ёрдам кўрсатилса яхши бўлади. Сиз ўз ҳудудингизда ижтимоий бизнес маҳсулотларини танлашингиз ва ижтимоий тармоқлар ва дўстлар орасида ахборот ёрдамини кўрсатишингиз мумкин. Кўнгилли сифатида ўз соҳангиз бўйича ижтимоий корхоналарга ёрдам ва маслаҳат беришингиз мумкин”, — дейилади форум ташкилотчиларининг эслатмасида.
