Қозоғистонда ишлаш: қаерда кўпроқ маош тўлайди ва иш изловчилар нима қилишлари керак

2025 йилда Қозоғистон меҳнат бозори ўзгаришда давом этмоқда. Баъзи касблар талаб ортиб бормоқда, бошқалари эса ўз аҳамиятини йўқотмоқда. Қаерда иш топиш осонроқ, одамлар турли соҳаларда қанча маош олишади ва давлат ишга жойлашишда қандай ёрдам беради.

Миллий статистика бюроси маълумотларига кўра, Қозоғистон иқтисодиётининг турли тармоқларида 9,2 миллион киши банд. Шу билан бирга, ишсизлик даражаси (Халқаро меҳнат ташкилоти методологияси бўйича) атиги 4,6% ни ташкил этди.

Кимни қучоқ очиб кутмоқда

IT-мутахассислари - бугунги кунда рақамлаштириш ҳамма жойда, дастурчилар, таҳлилчилар ва киберхавфсизлик бўйича мутахассислар жуда муҳтож.

Ўқитувчилар - айниқса математика, шунингдек, ижтимоий ишчилар ва мактаб психологлари.

Тиббиёт мутахассислари - шифокорлар, ҳамширалар, фармацевтлар ва ҳатто телемедицина мутахассислари.

Умуман олганда, бир томондан, мутахассисларга бўлган талаб ортиб, мутахассислар учун бўш иш ўринлари ўтган йилга нисбатан 70 фоизга ошди. Бошқа томондан, "оддий" ишчилар аввалгидек керак эмас ва малакасиз ишчилар учун таклифлар сони камайди.

Ўтган йилга қараганда камроқ ишчилар қидирилмоқда: пайвандчилар, юк кўтарувчилар ва қурувчилар. Малакасиз ишчилар учун бўш иш ўринлари сони 2,4 баробар камайди.

Энг кўп бўш иш ўринлари қаерда

Минтақаларда вазият ҳар хил. Кўпроқ бўш иш ўринлари мавжуд:

• Чимкентда – 86 фоизга ўсди;
• Ақмола вилоятида – 50 фоизга;
• Ғарбий Қозоғистон вилоятида – 46 фоизга.
• Аксинча, иш камроқ бўлган ҳудудлар:
• Туркистон вилояти – 63 фоизга;
• Ақтўбе вилояти – 36 фоизга;
• Жамбил вилояти – 30 фоизга.

Ҳозир Қозоғистонда қанча пул ишлаб топишингиз мумкин

Маошлар ўсиб бормоқда, лекин биз хоҳлаганча тез эмас. Мамлакатда ўртача иш ҳақи 434 982 тенгени ташкил этади (бир йил аввалгига нисбатан 10,5 фоизга кўп).

Ўртача иш ҳақи 308 717 тенге (ишчиларнинг ярми бу миқдордан камроқ, ярми - кўпроқ).

• Иш ҳақи қаерда энг яхши тўлайдилар:
• IT-соҳасида: йиллик иш ҳақига +32,8%;
• Қишлоқ хўжалигида: +22,7%;
• Кўчмас мулк соҳасида: +20,3% қўшилади.

Бироқ шифокорлар ва ўқитувчилар бироз ўсишди: мос равишда +7,6% ва +5%.

Кимга энг юқори маош таклиф қилинади

Enbek.kz электрон меҳнат биржасида иш берувчилар қуйидаги лавозимлар учун юқори маош таклиф қиладилар:

• бош қурувчи – тахминан 725 минг тенге;
• тоғ-кон саноатида хизмат кўрсатиш бошлиғи - тахминан 650 минг тенге;
• тегирмончи - тахминан 580 минг тенге.

Ариза берувчилар орасида энг юқори иш ҳақи талаблари қуйидаги лавозимларга номзодлар орасида кузатилмоқда:

• лойиҳани ишлаб чиқиш бўйича менежер - тахминан 1,3 миллион тенге;
• таҳлил хизмати раҳбари – тахминан 1,2 миллион тенге;
• учувчи - тахминан 1,1 миллион тенге.

Шундай қилиб, таклиф қилинган маошлар ва иш изловчиларнинг умидлари ўртасидаги тафовут, айниқса, таҳлил, лойиҳаларни ишлаб чиқиш ва авиация соҳаларида сезиларли. Кўпгина мутахассислар ўз ишини иш берувчилар тўлашга тайёр бўлганидан юқори баҳолайдилар.

Мамлакатда мутахассислар қандай қўллаб-қувватланади

2025 йил Қозоғистонда Ишчи касблар йили деб эълон қилинди. Бу дегани, нафақат малакали ишчилар фаол изланмоқда, балки улар ўз таълими ва ривожланишига сармоя киритишга ҳам тайёр.

Бундай касблар нуфузини ошириш учун Ҳукумат томонидан бир қанча ташаббуслар бошланган. Битирувчилар дарҳол зарур кўникмаларга эга бўлиши учун коллежлар корхоналар билан ўзаро алоқаларини кучайтиради. 2025 йилга бориб дуал таълимнинг барча жараёнлари рақамлаштирилиши кутилмоқда, бу эса корхоналар ва таълим муассасалари ўртасида иш режаларини тезроқ мувофиқлаштириш имконини беради.

Бундан ташқари, Астанада Миллий компетенция маркази ташкил этилмоқда, бу эса бўлажак ишчи касблар мутахассисларга меҳнат бозорининг замонавий талабларига яхшироқ мослашишга ёрдам беради.

Шунингдек, халқаро дастурлар ишлаб чиқилади – Қозоғистоннинг ўнта коллежи хорижий таълим муассасалари билан ҳамкорликни бошлади. Бу талабаларга хорижда ўқиш, ўқитувчиларга эса ўз малакаларини ошириш имкониятини беради.