Қозоғистонда фосфорли ўғитлар ишлаб чиқариш кўпайди

NUR-SULTAN. Кazinform - Қозоғистонда 2022 йилнинг январ-июл ойларида 252,2 минг тонна азотли ўғитлар ишлаб чиқарилди, бу ўтган йилга нисбатан бир оз (1,2 фоизга) камдир. Шу билан бирга, фосфорли ўғитлар ишлаб чиқариш эса 7,2 фоизга ошиб, 126,4 минг тоннани ташкил этди, дея хабар беради Кazinform Energiprom.kz га таяниб.

Азотли ўғитлар ишлаб чиқаришнинг асосий ҳажми анъанавий тарзда Манғистау вилоятига тўғри келди: 222,6 минг тонна ёки Қозоғистон Республикасининг 88,3 фоизини ташкил этади. Эслатиб ўтамиз, бу ерда соҳанинг энг йирик компанияси «ҚазАзот» АЖ фаолият юритади.

Фосфатли ўғитлар ишлаб чиқариш бўйича кутилганидек, Жамбил вилояти етакчи бўлди: Қозоғистон Республикасида тармоқда ишлаб чиқарилган умумий маҳсулотнинг 95,8 фоизи ёки 121,2 минг тонна. Вилоятда гигант «Қазфосфат» МЧЖ ишлаб турибди.

2021 йилнинг тўлиқ йилида азотли ўғитлар ишлаб чиқариш 15,1 фоизга ошиб, 447,3 минг тоннага, фосфорли ўғитлар ишлаб чиқариш 1,2 фоизга ошиб, 198,2 минг тоннага етди.

Январ-май ойлари натижаларига кўра, маҳаллий корхоналар томонидан азотли ўғитларга бўлган талаб (ички бозорда сотиш ва экспорт) ўтган йилги 46 фоизга нисбатан 53,6 фоизга таъминланган. Импорт ресурсларнинг мос равишда 46,4 фоизини ташкил этди. Мамлакатга 155,8 минг тонна ўғит келтирилди, бу ўтган йилга нисбатан 28,1 фоизга камдир. Ички бозорда 307,8 минг тонна ўғит сотилди, бу ўтган йилга нисбатан 9,2 фоизга кам.

Маҳаллий корхоналар мамлакат бозорини фосфорли ўғитлар билан деярли тўлиқ – 99,9 фоизга таъминлади. Деярли бутун ҳажм ички бозорда сотилган: 85,4 минг тонна - ўтган йилга нисбатан 2 фоизга кўп. Экспорт ресурсларнинг 2,5 фоизини ташкил этди: Қозоғистон ташқи бозорларга 2,2 минг тонна ўғит жўнатди, бу эса йилига 31,3 фоизни ташкил этди.

Умуман олганда, Қозоғистон Республикасидан барча турдаги кимёвий ва минерал ўғитлар (ҳам азотли, ҳам фосфорли ва бошқалар) 2022 йилнинг биринчи ярмида 119,1 минг тонна 78,5 миллион АҚШ доллари миқдорида экспорт қилинди. Йил давомида реал кўринишда таъминотнинг 31,7 фоизга қисқариши кузатилди, пул ифодасида эса, аксинча, сезиларли ўсиш кузатилди – 75,9 фоиз.

Экспортнинг асосий қисми МДҲ мамлакатларига тўғри келди: 81,5 фоиз. Бу ерда Ўзбекистон (50,2 минг тонна), Украина (24 минг тонна) ва Россия (10,1 минг тонна) Қозоғистон ўғитларининг асосий харидорига айланди.