Қозоғистонда бу йил қайси мутахассисликлар талабга эга бўлади
«Меҳнат ресурсларини ривожлантириш маркази» АЖ прогнозлаш бўлими маълумотларига кўра, жорий йилда Қозоғистонда ёлланма ишчилар сони 6,8-6,9 миллион кишини ташкил этади. Ёлланма ишчиларга бўлган талаб 188,6 минг кишини ташкил қилади. Уларнинг ярми ишдан кетган ёлланма ишчиларни алмаштириш талабини қондиради. Бундан ташқари, қўриқчилар, бухгалтерлар, сотувчилар ва ҳайдовчилар меҳнат бозорида энг машҳур бўлиб, катта талабга эга.
«Ҳудудларда энг катта ялпи талаб Алматида, шунингдек, ишдан бўшаётган ёлланма ишчиларни алмаштириш талабини ҳисобга олган ҳолда Алмати ва Жамбил вилоятларида кузатилмоқда. Таълим, қишлоқ хўжалиги ва савдо соҳаларида ишчиларга талаб катта», - деди МРРМ прогнозлаш департаменти директори Дмитрий Шумеков.
Мутахассиснинг фикрича, аёлларнинг пенсия ёши ошиши ҳисобга олинса, жорий йилда меҳнатга лаёқатли аҳолининг умумий сони 11,4 миллион кишини ташкил этади (2021 йилга нисбатан 98 минг кишига ўсиш).
«Жорий йилда ишчи кучи сони 9,2-9,3 миллион кишини ташкил этади. Яъни, умуман олганда, ўтган йилги даражада қолади. Бироқ, биз мамлакатнинг учта йирик шаҳридаги иқтисодий фаол аҳолининг умумий сони ушбу шаҳарларда ёшлар улушининг ортиб бораётгани ва миграция сабаблари туфайли 54 минг кишига кўпайишини прогноз қилмоқдамиз», — деди у.
Шунингдек, прогнозларга кўра, ишсизлар сони 461-465 минг киши даражасида бўлади. Ишсизлик даражаси 5% дан ошмайди.
Таълим тизими 261 мингга яқин киши ўрта мактабни тугатиши ёки ўқишни тарк этишини кутмоқда. Улардан 109 минг киши 9-синфдан кейин, 152 минг киши эса 11-синфдан кейин (12-синф) кетиш эҳтимоли бор.
Шундан қарийб 131 минг нафари коллежларга, 103 минг нафари олий ўқув муассасаларидаа таҳсил олади. Қолган собиқ талабалар орасида фуқаролар Қозоғистондан ташқарига (~ 10 минг киши) ёки меҳнат бозорига (~ 17 минг киши) борадилар.
Жорий йилда 145 мингга яқин киши касб-ҳунар таълими муассасаларини муваффақиятли тамомлаши кутилмоқда, шундан 90 минг нафари асосий ўрта таълим негизида ва 49 минг нафари умумий ўрта таълим негизида, жумладан, 16,4 мингга яқин киши олий таълим муассасаларида ўқишни давом эттиради. Шунингдек, 163,5 минг нафар олий маълумотли ва 20 минг нафарга яқин олий ўқув муассасасидан кейинги маълумотга эга бўлган шахс олий ўқув муассасаларини тугатади.
Умуман олганда, таълим босқичлари ўртасидаги мураккаб ўтишни ҳисобга олган ҳолда, меҳнат бозорига 295 мингга яқин ишчи келиши кутилмоқда. Базавий сценарийда ёлланма ишчиларга бўлган эҳтиёж, аввал айтиб ўтилганидек, 188,6 минг кишини ташкил қилади. Шунга кўра, қолган 106 минг киши шахсий ёки объектив сабабларга кўра, шу жумладан якка тартибдаги тадбиркор мақомига кўра якка тартибдаги тадбиркор бўлиши мумкин.
Муаллиф: Марлан Жиембай
