Қозоғистонда Абайнинг 180 йиллиги нишонланмоқда

ASTANA. Kazinform – 10 август – буюк қозоқ шоири Абай Қўнонбойевнинг таваллуд топган куни. Бу кун 2020 йилдан буён расман “Абай куни” сифатида нишонланиб келинмоқда. Буюк мутафаккирнинг маънавий мероси миллат ўзлигини тан олишнинг юксак намунасидир.

Абай Қўнонбоев (1845–1904) — қозоқ ёзма адабиётининг асосчиси, файласуф, педагог, бастакор, таржимон, маънавият ислоҳотчиси. У ҳозирги Абай вилояти Қораул қишлоғида туғилган. Унинг отаси Қўнонбой мамлакатни бошқаришда қатнашган, зиёрат қилган тарихий шахсдир.

Абай бошланғич таълимни қишлоқ мулласидан олган, кейин Семейдаги Ахмет Ризо мадрасасида ўқиган. Араб, форс, туркий ва рус тилларини пухта эгаллаган, Шарқ ва Ғарб адабиётини чуқур ўрганган.

Шоир жаҳон адабиётининг Пушкин, Лермонтов, Крилов, Гёте, Байрон каби классиклари асарларини қозоқ тилига таржима қилиб, миллий шеъриятни янги босқичга кўтарди. Унинг таржималари ва қўшиқлари бутун республика бўйлаб кенг тарқалиб, қозоқ халқининг маънавий бойлигига айланди.

Абайнинг 45 та “Қора сўзлари” халқимизнинг ахлоқий, диний, фалсафий онгини ривожлантирган ноёб асардир. Улар таълим, тарбия, инсонпарварлик, адолат, меҳнат, дин, жамият ҳақида чуқур фикрлар уйғотди.

Бугунги кунда Абай номи билан аталган вилоятлар, университетлар, театрлар, мактаблар, кўчалар бор.

Унинг 150 ва 175 йиллик юбилейлари ЮНЕСКО доирасида халқаро миқёсда нишонланди. Қозоғистон, Россия, Туркия, Германия, Франция, Эронда Абай ҳайкаллари ўрнатилган.

Абай мероси бутун инсоният учун умумий маънавий бойликдир. У қозоқларни “бойлик учун эмас, номус учун яшашга” чақирди.