Қозоғистонда 34 та кичик саноат зонаси жорий этилмоқда, яна 54 таси дастур босқичида
ASTANA. Kazinform - Қозоғистон кичик саноат зоналарини (КСЗ) ташкил этиш бўйича кенг кўламли дастурни амалга оширишни давом эттиряпти. 2024 йилдан буён республиканинг саккизта вилоятида ҳудудий ижтимоий тадбиркорлик корпорациялари (ИТК) иштирокида 34 та КСЗ амалга оширилди, дея хабар беради Kazinform агентлиги мухбири.
ҚР Саноат ва қурилиш вазирлиги маълумотларига кўра, объектларнинг умумий майдони 272 минг квадрат метр бўлиб, уларнинг умумий қиймати 66,8 миллиард тенгега етган. Шундан 46,6 миллиард тенге Саноатни ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан имтиёзли кредитлар шаклида берилган. 2025 йилда аввал ажратилган маблағлар ҳисобидан молиялаштириш давом этяпти.
Кичик саноат зоналари - ишлаб чиқариш саноатидаги кичик ва ўрта бизнес учун мўлжалланган тайёр ишлаб чиқариш объектлари. Бундан кўзланган асосий мақсад – тадбиркорларни инфратузилмани қўллаб-қувватлаш, рақобатбардош ишлаб чиқаришни ривожлантириш, иш ўринлари яратиш ва солиқ солинадиган базани кенгайтиришдан иборат.
Тадбиркорларга имтиёзли ижара шартларида бинолар ажратиляпти, бу эса қурилиш учун ортиқча ресурс ёки инфратузилмани улаш учун маблағ сарфламай, ишлаб чиқаришни йўлга қўйишдаги тўсиқларни камайтириш ва диққатни бизнесга қаратиш имконини беради.
Кенгайтириш режалари ва бизнес қизиқишлари
Саноат ва савдо вазирлигининг қайд этишича, дастур 2024 йилда ишга туширилгандан сўнг тадбиркорлик субъектларининг қизиқиши барқарор ўсиб боряпти. 2025 йил учун жами 100 миллиард тенгедан ортиқ 54 та янги ариза топширилди. Умумий сўралган майдон 714 минг квадрат метрни ташкил этади. Жорий лойиҳалар доирасида жами 170 миллиард тенге сармояга эга 94 та тадбиркорлик ташаббусини амалга ошириш режалаштирилган. 3 мингдан ортиқ янги иш ўрни яратилиши кутиляпти. Кичик саноат зоналари самарадорлигини баҳолаш ишлаб чиқаришнинг асосий қисми 2025 йилнинг иккинчи ярмида ишга туширилгандан сўнг амалга оширилади.
Вазирлик тушунтиришича, КСЗни яратиш тадбиркорларнинг ўзларининг ташаббуси билан амалга ошириляпти. Ариза ва концепция ИТКга юборилади. Таҳлилдан сўнг ҳужжатлар ҳокимиятга юборилади. Агар қарор ижобий бўлса, ИТК Саноатни ривожлантириш жамғармасига мурожаат қилади ва тасдиқлангандан сўнг, кредит шартномаси ва ишлаб чиқарувчи билан шартнома тузилади.
«Лойиҳалар ҳудудлар ва молия институтларининг фаол иштирокида амалга ошириляпти. Танлашнинг асосий мезони - ишлаб чиқариш саноатига мувофиқлиги кичик ва ўрта бизнесга тегишлилиги. Шунингдек, экспорт салоҳияти, қайта ишлашга эътибор қаратилаётгани, яратилаётган иш ўринлари ва вилоят иқтисодиётига қўшаётган ҳиссаси ҳам баҳоланади», — дейилади Саноат вазирлиги хабарида.
Лойиҳалар географияси
Энг кўп кичик саноат зоналари Туркистон вилоятида – 17 та объект ташкил этилмоқда, шундан 9 таси фойдаланишга топширилган. Жамбил вилоятида битта лойиҳа амалга оширилди. Қолган ҳудудларда қурилиш-монтаж ишлари олиб бориляпти, 2025 йилда уларнинг якунланиши кутилмоқда. 34 та зонанинг 10 таси жорий йил май-июнь ойларида фойдаланишга топширилган бўлиб, аҳолини жалб этиш бўйича фаол ишлар олиб бориляпти. Лойиҳалар машинасозлик, мебель ишлаб чиқариш, тўқимачилик, қурилиш материаллари, металлга ишлов бериш ва бошқа соҳаларни қамраб олади.
Шуни таъкидлаш керакки, КСЗ ва бошқа қўллаб-қувватлаш механизмлари ўртасидаги фарқ таъминлашнинг ўзига хос шартларидадир.
Масалан, махсус иқтисодий зоналар (МИЗ) - бу устувор тармоқлар учун солиқ ва божхона имтиёзлари берилган ҳудудлар, саноат зоналари (СЗ) - қурилиш учун мўлжалланган муҳандислик инфратузилмаси бўлган ерлар, кичик саноат зоналари (КСЗ) - бу қурилган ёки реконструкция қилинган бинолар, улар тадбиркорларга имтиёзли ижара ставкалари бўйича берилган.
Ишлаб чиқариш фаолияти, ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми ва экспорт улушини таҳлил қилиш барча ишлаб чиқаришлар ишга туширилгандан сўнг мумкин бўлади.
Ҳозирча дастур фаол амалга ошириш босқичида ва якуний хулосалар чиқаришга ҳали эрта. Шунга қарамай, талабномалар фаоллигининг юқори даражаси, жалб этилган инвестициялар кўлами ва географиянинг кенгайиши ишлаб чиқариш корхоналарини давлат томонидан қўллаб-қувватлашнинг танланган воситаси самарадорлигини тасдиқлайди, дея қайд этади Саноат ва савдо вазирлиги.
Муаллиф: Марал Кужубаева
