Қозоғистон жаҳон ОАВларида: КХШТ сессияси, савдони ошириш ва ёқилғи экспортини тақиқлаш
ASTANA. Kazinform - Ноябрь ойининг сўнгги ҳафтасида дунё мамлакатлари оммавий ахборот воситаларида Қозоғистон ҳақида тез-тез ёзилаётганига эътибор қаратдик. Россия Президенти Владимир Путиннинг давлат ташрифи доирасида бир қанча шартномалар имзоланди, бундан ташқари, мамлакатнинг КХШТга раислиги ҳам якунланди. Бундан ташқари, Қозоғистоннинг мамлакат ҳудудидан ёқилғи экспорти билан боғлиқ чекловлари ҳам тилга олинган. Батафсил Kazinform мухбири шарҳида ўқинг.
РИА: Қозоғистоннинг КХШТга раислиги якунланди
Президент Қасим-Жомарт Тоқаев Қозоғистоннинг КХШТга раислиги даврида барча вазифалар бажарилганини маълум қилди. Бу ҳақда у Астанада бўлиб ўтган КХШТ Коллектив хавфсизлик кенгаши сессиясида маълум қилди. Бу ҳақда Россиянинг РИА ахборот хизмати тарқатган.
«Таъкидлаш жоизки, КХШТ шунчаки ҳарбий шериклик эмас, балки давлатларимиз суверенитети ва ҳудудий яхлитлигини ҳимоя қилиш бўйича саъй-ҳаракатларимиз ва ресурсларимизни бирлаштирган ўзига хос механизмдир. КХШТга раис сифатида Қозоғистон ўз саъй-ҳаракатларини ҳамкорликни мустаҳкамлаш, инқирозли вазиятларда фавқулодда вазиятларда ҳаракат қилиш механизмлари самарадорлигини ошириш, шунингдек, ташкилотнинг таҳдидларга, жумладан, терроризм, трансмиллий жиноятлар ва гиёҳванд моддаларнинг ноқонуний айланишига қарши курашдаги имкониятларини ривожлантиришга қаратди. Қозоғистон Республикасининг раислиги давомида қўйилган барча вазифалар бажарилди», - деди Тоқаев сессия очилишида.
Қозоғистон раҳбари КХШТ низом органларининг йиғилишлари, ҳарбий машғулотлар ва профилактика операциялари режалаштирилганидек ўтказилганини айтди. Коллектив хавфсизликнинг долзарб масалалари ташқи ишлар ва мудофаа вазирлари томонидан ҳар томонлама муҳокама қилинди, 2024 йилда хавфсизлик кенгашлари котиблари ва парламент раҳбарлари даражасида учрашувлар ўтказилди.
Астанадаги сессияда КХШТга аъзо Қозоғистон, Россия, Беларусь, Тожикистон ва Қирғизистон вакиллари иштирок этди. 2025 йилда эса раислик Қирғизистонга ўтади.
ТАCC: Қозоғистон ва Россия терроризмга қарши кучларини бирлаштиради
Икки давлат терроризмга қарши кураш бўйича махсус хизматлар тармоғи бўйича оператив ва бошқа маълумотларни алмашишга келишиб олди. Бу ҳақда Россия Президенти Владимир Путиннинг Қозоғистонга давлат ташрифи чоғида Қасим-Жомарт Тоқаев билан бўлиб ўтган музокаралари ҳақидаги баёнотида айтилади. Бу ҳақда ТАСС хабар берди.
“Томонлар 2024 йилда Россия Федерацияси ҳудудида содир этилган террорчилик ҳаракатларини кескин қоралаб, терроризмнинг олдини олиш ва муросасиз курашиш мақсадида махсус хизматлар тармоғида яқин алоқаларни ўрнатиш, тезкор ва бошқа маълумотларни алмашишга келишиб олдилар”, — дейилади ҳужжатда.
Бундан ташқари, Астана ва Москва коррупцияга қарши курашиш, жумладан, ноқонуний йўл билан олинган активларни қайтариш, ахборот алмашиш бўйича комплекс ишларни давом эттиради.
Daryo: Қозоғистон ва Россия ўзаро товар айирбошлаш ҳажмини 30 миллиард долларга ошириш ниятида
27 ноябрда Қозоғистон Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев ва Россия етакчиси Владимир Путин музокара ўтказди ва улар ўзаро товар айирбошлаш ҳажмини 30 миллиард долларга етказиш ниятини малум қилди. Бу ҳақда Daryo нашри хабар берди.
Тоқаевнинг сўзларига кўра, Россия Қозоғистоннинг учта йирик сармоядорларидан бири ва мамлакатнинг асосий савдо ҳамкорларидан биридир. Қозоғистон биринчи марта Россиянинг энг йирик савдо шерикларидан бирига айланмоқда. Шу тарзда ҳар икки давлат ҳам ижобий динамикани сақлаб қолишга ҳаракат қилади.
Айни пайтда Россиянинг Қозоғистонга киритган сармоялари ҳажми 24 миллиард доллардан ошди. Унинг 4,5 миллиард доллардан ортиғи кейинги 2 йилда киритилди. Ўз навбатида, Қозоғистоннинг Россия иқтисодиётига киритган сармояси 8,5 миллиард долларга етди. Қозоғистонда Россия иштирокидаги 24 мингга яқин корхона фаолият юритади, бу мамлакатдаги барча хорижий компанияларнинг деярли ярмини ташкил этади.
Томонлар йирик лойиҳалар доирасида ҳамкорликни фаол ривожлантирмоқда. Ҳозирда умумий қиймати 18 миллиард долларлик 93 та лойиҳа амалга оширилди. 30 миллиард долларлик яна 49 та лойиҳа амалга ошириляпти. Унинг доирасида Қозоғистон ҳудудларини газлаштириш, энергетика объектларини қуриш ва транспорт йўлакларини ривожлантиришга алоҳида эътибор қаратилди.
Қасим-Жомарт Тоқаев ушбу ташаббусларни амалга ошириш ҳар икки давлат манфаатларига мос келиши ва стратегик шерикликни янада мустаҳкамлашга хизмат қилишини таъкидлади.
Anadolu: 2025 йилдан бошлаб Қозоғистон ҳудудидан ёқилғи экспорти тақиқланади
Энергетика вазирлиги, Миллий хавсизлик қўмитаси, Ички ишлар ва Молия вазирлиги билан “Қозоғистон Республикаси ҳудудидан нефть маҳсулотларини экспорт қилишнинг айрим масалалари тўғрисида”ги қўшма буйруққа қўшимча лойиҳасини тайёрлади. Бу ерда 2025 йил 1 январдан бошлаб Қозоғистон Республикаси ҳудудидан ЕОИИ божхона ҳудудидан ташқаридаги ҳудудларга енгил дистиллатлар, реактив керосин ва дизель ёқилғиси, газойлар, толуол, ксилен, нефть битумларини олиб чиқиш тақиқлангани айтилган. Бу ҳақда Anadolu агентлиги хабар берди.
Чеклов ярим йил давомида жорий этилади. Яъни 6 ой давомида Қозоғистон бошқа давлатларга ёнилғи ташишга йўл қўймайди, евроосиё иқтисодий иттифоқи таркибига кирувчи давлатлар бундан мустасно.
Айтганча, бу автомобиль заводларида бензин бакларини экспорт қилиш, ер танлаш бўйича илмий тадқиқотлар, лаборатория синовлари учун авиация ёқилғисини экспорт қилиш, шунингдек, ҳукумат қарори билан ёрдам кўрсатиш доирасида экспорт қилинадиган нефть маҳсулотларининг айрим турлари ҳисобга олинмайди.
Энергетика вазирлиги маълумотларига кўра, республикада АИ-92 ва дизель ёқилғиси истеъмоли сезиларли даражада ошган. Шу сабабли, нефть маҳсулотларини ЕОИИ ҳудудидан ташқарига олиб чиқишни тақиқлаш Қозоғистон нефтни қайта ишлаш заводларининг қувватини сақлаб қолиш, мос равишда Қозоғистонда ёқилғи тақчиллигини камайтириш, божсиз етказиб бериш шартларини бажариш ва импорт қилинадиган нефть маҳсулотларини тескари экспорт қилишнинг олдини олиш имконини беради.
Ҳозирча буйруқ иловаси лойиҳаси «Ashyq НҲА» порталида жамоатчилик муҳокамасига тақдим этилган. 2024 йил 10 декабргача эълон қилинади.
