Қозоғистон ва Туркманистон инвестицияларни ўзаро ҳимоя қилиш бўйича келишувга эришди
ASTANA. Kazinform – ҚР Парламенти Мажилиси депутатлари Қозоғистон ва Туркманистон ҳукуматлари ўртасида инвестицияларни ўзаро рағбатлантириш ва ҳимоя қилиш тўғрисидаги келишувни маъқуллади.
Қозоғистон Республикаси Ҳукумати ва Туркманистон Ҳукумати ўртасидаги мазкур келишув 2024 йил 10 октябрь куни Ашхобод шаҳрида имзоланган.
Келишувнинг мақсади – инвестицион фаолият учун қулай шароит яратиш, тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқимини рағбатлантириш ва келишувчи томонлар иқтисодий фаровонлигини оширишдан иборат.
Халқаро ишлар, мудофаа ва хавфсизлик қўмитаси хулосасига кўра, келишувнинг 3-моддасига мувофиқ, Қозоғистон ва Туркманистон ҳукуматлари бошқа томон давлатининг инвесторлари учун миллий қонунчилиги асосида қулай шароит яратишни ва уларни қўллаб-қувватлашни ўз зиммасига олади. Ҳар бир томоннинг инвесторлари амалга оширган инвестициялар адолатли, тенг ҳуқуқли режим, тўлиқ ҳимоя ва хавфсизлик билан таъминланади.
Келишувнинг 4-моддасига кўра, ҳар бир томон ўз ҳудудида, ўхшаш ҳолатларда, бошқа томоннинг инвесторларига ва уларнинг инвестицияларига ўз инвесторларига бериладиган режимдан кам бўлмаган шароитларни тақдим этади. Шунингдек, ҳар бир томон ўз миллий қонунчилигига мувофиқ, иқтисодиётнинг айрим сезгир соҳаларини ва (ёки) шу соҳаларга оид фаолият турларини чеклаш ёки истисно қилиш ҳуқуқини сақлаб қолади.
Келишувнинг 6-моддаси, 1-бандига кўра, бирон-бир томон иккинчи томоннинг инвесторларига тегишли инвестицияларни миллийлаштириш ёки экспроприация қилиш, ёки шунга ўхшаш таъсирга эга бўлган бошқа чора-тадбирларни амалга оширмаслиги керак, фақатгина жамоат манфаатлари йўлида, адолатли, номаёқ қилиб ва компенсация тўлаш шарти билан амалга оширилган ҳолда бундан мустасно.
Келишув қоидаларига кўра, бир томоннинг инвестори ва иккинчи келишувчи томон ўртасидаги ҳар қандай можаро, иложи борича, тинч йўл билан ҳал этилиши лозим. Бу жараёнда учинчи томон воситачилиги, ярашув ёки медиация каби ихтиёрий усуллардан фойдаланиш мумкин.
Агар можарони тинч йўл билан ҳал этиш имкони бўлмаса, 13-модданинг 8-бандига мувофиқ, манфаатдор инвестор масалани ўзи хоҳлаган ҳолда инвестициялар амалга оширилган давлатнинг ваколатли судига ёки халқаро арбитраж органларига топшириши мумкин. Арбитраж қарори якуний ва келишувчи томонлар учун мажбурий ҳисобланади.
