Қозоғистон ва Қирғизистон ўртасидаги товар айирбошлаш ҳажми 5 миллиард долларга етиши мумкин - эксперт
BISHKEK. Kazinform - Қозоғистон ва Қирғизистон ўртасидаги товар айирбошлаш катта салоҳиятга эга ва сезиларли даражада ошиши мумкин. Ҳамкорликнинг ушбу соҳасини ривожлантиришга мамлакатлар ўртасидаги иттифоқчилик муносабатларини чуқурлаштириш ва кенгайтириш тўғрисидаги битимни имзолаш ёрдам бериши мумкин, бундан ташқари, трансчегаравий таҳдидларга қарши курашни кучайтиради. Бу фикрни Қирғизистон Республикаси Миллий фанлар академияси академиги Жамин Акималиев билдирди, дея хабар беради Kazinform мухбири.
- Қирғизистон ва Қозоғистон энг яқин қўшнилардир, бизни умумий ўтмиш ва маданий анъаналар бирлаштиради. Энг қисқа вақт ичида қўшни давлатлар билан дўстона алоқаларни ўрнатишга муваффақ бўлдик, бу минтақамиз барқарорлигига ижобий таъсир кўрсатди.
Бироқ, маърузачининг фикрича, ижтимоий-иқтисодий алоқаларнинг бугунги даражаси бизнинг имкониятларимиздан жуда йироқ.
Агар 2023 йилда Қирғизистоннинг умумий ташқи савдо айланмаси 15,6 миллиард долларни ташкил этган бўлса, Қирғизистоннинг Қозоғистон билан товар айирбошлаш ҳажми атиги 1,3 миллиард долларни ёки 8,3 фоизни ташкил этган. Шу билан бирга, Россия, Беларусь, Қозоғистон, Қирғизистон ва Арманистонни ўз ичига олган ЕОИИ давлатларининг умумий товар айланмаси 2023 йилда 100 миллиард доллардан ортиқ бўлиши кутилмоқда.
– Менимча, бизда яқин келажакда Қирғизистон ва Қозоғистон ўртасидаги товар айирбошлаш ҳажмини 5 миллиард долларга етказиш учун барча имкониятлар мавжуд. Бизда савдо қиладиган нарсалар бор - қишлоқ хўжалиги, саноат ва қурилиш маҳсулотлари, қимматбаҳо металл концентратлари ва бошқалар. Бу улкан мақсадларга эришиш учун икки қардош давлатимиз чегаралари ҳамиша очиқ ва ошкора бўлиши учун қўлимиздан келган барча ишни қилишимиз керак. Бу инсон ва молиявий ресурслар, товарлар ва хизматларнинг эркин ҳаракатланишини таъминлаш учун зарурдир. Дарҳақиқат, кўпинча асоссиз текширишлар ва бюрократик тўсиқлар туфайли чегарада юклари, баъзида тез бузиладиган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ортилган оғир автомашиналарнинг кўп километрлик навбати пайдо бўлади, - дейди у.
Жамин Акималиев Қозоғистон ва Қирғизистон ўртасида яқин орада иттифоқчилик муносабатларини чуқурлаштириш ва кенгайтириш тўғрисидаги битим имзоланса, чегара сиёсати масалалари трансчегаравий таҳдидлар, хавф ва хатарларга самарали қарши туриш мумкин, Қозоғистон-Қирғизистон чегараси мустаҳкамланади. Мутахассис, шунингдек, Иттифоқ давлатини яратиш ортиқча бўлмайди, - деб ҳисоблайди.
- Иттифоқчилик муносабатларини чуқурлаштириш ва кенгайтириш тўғрисида шартнома тузган Қозоғистон ва Қирғизистон ушбу шартноманинг тўлиқ иштирокчи давлатлари бўлиб, унинг мақсади ягона иқтисодий макон яратишдир. Шу билан бирга, Қирғизистон ва Қозоғистон ўртасидаги шериклик давлат суверенитети ва ҳудудий яхлитлигини сўзсиз сақлаш, томонларнинг халқаро мажбуриятларини масъулият билан бажариш тамойиллари асосида қурилган. Айнан шундай келишув қардош халқларимизнинг туб манфаатларига жавоб беради, — дея хулоса қилди Жамин Акималиев.
