Қозоғистон ва Қирғизистон ҳамкорликда қуёш электр станциясини қурмоқда
Қирғизистон Республикаси қайта тикланадиган энергия манбаларининг юқори салоҳиятига эга, уларнинг асосий турлари гидроэнергетика, қуёш энергияси, шамол ва биомасса энергиясидир.
Қайта тикланувчи энергия манбаларидан, хусусан, қуёш энергиясидан фойдаланиш лойиҳаларидан бири Қозоғистон инвесторларининг Иссиқкўл вилояти Тору-Айғир қишлоғидаги қуёш электр станциясидир.
2022 йил декабр ойи охирида Қозоғистоннинг «ТехноГрупСервиc» компаниялар гуруҳининг шўъба корхонаси бўлган TGS-Energy Limited хусусий компанияси ва «TazaEnergy» МЧЖ шўъба корхонаси Қирғизистон Республикасининг миллий энергетика холдинги TGS-Energy Limited хусусий корхонаси қурилиши бўйича Тору-Айғир қуёш электр станцияси, «Куёш булоғи» МЧЖ – Қирғизистон-Қозоғистон қўшма корхонасини ташкил этиш тўғрисида низом ҳужжати имзоланди.
TGS-Energy маълумотларига кўра, лойиҳанинг мақсади Қирғизистонда электр энергияси истеъмоли ўсиши шароитида унинг тақчиллигини камайтириш учун электр энергияси ишлаб чиқаришни кўпайтириш, шунингдек, қайта тикланувчи энергиядан электр энергияси ишлаб чиқаришни кўпайтиришдан иборат.
Қуёш электр станцияси қурилишининг бош пудратчиси «TGS-Construction» МЧЖ ҳисобланади.
Айни пайтда лойиҳани амалга оширишнинг дастлабки босқичида, қуёш электр станциясини қуриш учун ер участкалари ажратилиб, умумий фойдаланишдаги электр тармоқларига уланиш учун техник шартлар ишлаб чиқилиб, лойиҳа-тадқиқот ишлари олиб борилмоқда.
Қирғизистоннинг «TazaEnergy» компанияси директори Искендер Бейшеналиев қуёш электр станциясини қуриш лойиҳаси стратегик аҳамиятга эга, шунингдек, Қирғизистон тарихидаги биринчи ва энг йирик лойиҳа эканлигини таъкидлади.
«Ушбу лойиҳа Қирғизистон ИЭС салоҳиятини рўёбга чиқариш ва Иссиқкўл вилоятини юқори технологик жараёнларни талаб қилмайдиган экологик тоза энергия манбаи билан таъминлаш имконини беради. Бугунги кунда тегишли ҳужжатларни йиғишнинг катта қисми амалга оширилди, ерларни трансформация қилиш жараёни давом этмоқда ва жорий йилнинг феврал ойи охирига қадар якунланиши кутилмоқда», - дея қўшимча қилди у.
Лойиҳанинг умумий қуввати 300 МВт, қиймати қарийб 200 миллион долларни ташкил этади. 50 МВт қувватга эга қурилишнинг биринчи босқичи 34,3 миллион АҚШ долларига баҳоланмоқда.
Улар орасида лойиҳа қийматининг 20 фоизи «TGS-Energy» ҳиссасига тўғри келади, қолган молиялаштириш банк кредитини жалб қилиш орқали амалга оширилади.
Қуёш электр станциясига тўғри техник хизмат кўрсатилса, унинг ишлаш муддати 20 йилдан ошади. Биринчи босқич қурилиши 2023 йил охиригача якунланиши кутилмоқда.
Анъанавий энергия манбаларига нисбатан Қирғизистонда ИЭС нинг жорий этилиши ва қўлланилиши энергия тақчиллигини камайтириш ва мамлакатнинг чекка ҳудудларини ривожлантириш, шунингдек, атроф-муҳитга етказиладиган зарар даражасини сезиларли даражада камайтириш имконини беради.
Ушбу кенг кўламли лойиҳа Қозоғистон ва Қирғизистон ўртасида «яшил» энергия соҳасида икки томонлама ҳамкорлик учун янги имкониятлар очади ва икки давлатга юқори экологик стандартларни ҳисобга олган ҳолда энергия таъминоти муаммоларини биргаликда ҳал қилиш имконини беради.
Муаллиф: Гулмира Абдрахманова
Фото: Getty Images
