Қозоғистон ESG индекси рейтингида барча МДҲ ва Марказий Осиё давлатларидан олдинда
ASTANA. Kazinform - Мамлакатнинг ESG рейтинглари атроф-муҳит, инсон ҳуқуқлари, соғлиқни сақлаш ва хавфсизликни қамраб олади. Ушбу рейтингда Қозоғистон 36,3 индекс билан 183 та мамлакат орасида 52-ўринни эгаллади. Бу ҳақда Kazinform агентлиги Energyprom.kzга таяниб хабар беради.
Мамлакат баллари 0 дан 100 гача бўлган шкала бўйича тақдим этилади, 0 - энг паст хавф ва 100 - энг юқори. Шундай қилиб, Қозоғистон Республикасининг рискларини ўртача даражадан паст деб баҳолаш мумкин.
Бу бошқа барча МДҲ ва Марказий Осиё мамлакатларига қараганда яхшироқ. Шундай қилиб, Қирғизистон ушбу рейтингда 54-ўринда (индекс – 37,11), Молдова – 55-ўринда (37,19), Арманистон – 57-ўринда (37,52). Аммо Ўзбекистон ва Беларусь анча ёмонроқ ўринларни эгаллаган (86 ва 88-ўринлар), Озарбайжон, Россия ва Тожикистонни ҳисобга олмаганда (мос равишда 102, 106 ва 114-ўринлар).
ESG индекси 183 мамлакат ва ҳудудларни қамраб олади ва ESG хавфига таъсир қилишни ўлчаш учун 65 ўзгарувчига асосланган учта кичик индексни (атроф-муҳит, инсон ҳуқуқлари, соғлиқ ва хавфсизлик) ўз ичига олади.
Қозоғистон учун ES секторидаги йирик барқарор ривожланиш институтларининг иқтисодиётига фойдали таъсири муҳим рол ўйнайди. Мисол учун, Bloomberg Intelligence глобал активлари 2030 йилга бориб 40 триллион долларга ёки бошқарилаётган прогноз қилинаётган глобал активларнинг (AUM) 25 фоизига етишини прогноз қилмоқда. Бундан ташқари, инвесторларнинг иштаҳаси кучли бўлиб қолмоқда, актив менежерларининг 85% дан ортиғи ESG AUMни оширишни режалаштирмоқда.
Яна бир муҳим жиҳат: Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Барқарор Ривожланиш Мақсадлари (БРМ) ESGнинг барқарор ривожланиш тамойиллари билан боғлиқ. Шу билан бирга, ушбу соҳада глобал таҳлилчиларнинг прогнозлари ESG ривожланишига қараганда кўпроқ пессимистикдир. Шундай қилиб, Sustainable Development Reportга кўра, глобал миқёсда БРМга эришиш йўлидаги тараққиёт 2020 йилдан бери тўхтаб қолган. Бу тараққиёт COVID-19 пандемияси ва бошқа инқирозлар бошланишидан олдин ҳам жуда секин эди. Ривожланиш суръатларига қараганда, 2015 йилда жаҳон ҳамжамияти томонидан қабул қилинган 17 БРМнинг бирортасига 2030 йилгача эришилмайди. Вазифаларнинг аксарияти (84%) чекланган тараққиёт, турғунлик ёки ҳатто регрессияни намойиш этади. Шу сабабли, навбатдаги мос назорат нуқтаси - 2050 белгиланди ва БРМнинг ўзи ҳам мослаштирилади.
Қозоғистоннинг 2023 йилдаги БРМ индекси бўйича мамлакатлар рейтингидаги ўрни 167 мамлакат ичида атиги 66-ўринни эгаллайди. Бу ESGни ривожлантириш ҳолатига қараганда сезиларли даражада заифроқ позициядир, шунинг учун ушбу сегментда мамлакат компаниялари ва ривожланиш институтлари, шунга қарамай, БРМга эришиш йўлига риоя қилиш жуда муҳим бўлиб бормоқда.
