Қозоғистон бюджетини қайси вилоятлар кўпроқ тўлдиради

2023 йилнинг саккиз ойи якуни бўйича Қозоғистон Республикаси маҳаллий бюджетига тушумлар 8,6 триллион тенгега етди, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 24,5 фоизга кўпдир. Маҳаллий бюджетга тушумлар йилдан-йилга жадал ўсиб бормоқда. 2022 йил якунига кўра даромадлар рекорд даражадаги 11 триллион тенгега етди, дея хабар беради Kazinform агентлиги Ranking.kz таяниб.

Қозоғистон Республикаси маҳаллий бюджетига тушумлар
Фото: Kazinform

Жорий йилда маҳаллий бюджетлар жами даромадларининг 46,7 фоизи солиқ тушумлари, 50,8 фоизи трансферт тушумлари ҳисобидан ташкил этилди.

Минтақавий миқёсда давлат бюджетининг асосий донори Алмати ҳисобланади: жорий йил январь-август ойларида ушбу мегаполиснинг маҳаллий бюджети даромадлари 1 триллион тенгедан ошди, аниқроғи, 1,054 триллион тенгега етди. Бу мамлакатнинг барча ҳудудлари орасида мутлақ рекорддир. Йил давомида бу миқдор 20,6 фоизга ошди.

Маҳаллий бюджетга тушумлар бўйича иккинчи ўринни Туркистон вилояти (832,6 миллиард тенге), учинчи ўринни - Астана (805,9 миллиард тенге) эгаллади.

Кўп йиллар давомида Алмати бюджет даромадлари бўйича мамлакатнинг барча ҳудудлари орасида етакчи бўлиб келмоқда.

2023 йилда маҳаллий бюджетларнинг барча даромадларининг асосий улушини солиқ тушумлари ташкил этди: 90,9%. Трансфер тушумлари атиги 5,6% ни ташкил этди.

Умуман олганда, беш йил давомида (2018–2022) Алмати маҳаллий бюджетининг даромадлари 4,4 триллион тенгега етди.

Алматининг мамлакат иқтисодиётидаги ўрни анча катта. Шундай қилиб, Қозоғистон ялпи ички маҳсулоти таркибида ушбу мегаполис энг катта улушни эгаллайди: 2023 йил январь-март ойлари учун 20,2%.

Бошқа ҳудудлар учун кўрсаткичлар сезиларли даражада паст.

Ялпи ички маҳсулотдаги улуши бўйича Атирау вилояти иккинчи ўринда: 14,1%. Кучли учликни Астана ёпди: 10,3%.

Алматида бюджет даромадларининг бундай ҳажми, жумладан, солиқ имтиёзлари ҳам тасодифий эмас. Шаҳар бизнеснинг ўсиши ва умуман иқтисодий ривожланиш босқичида.

Жорий йилнинг сентябрь ойи охири ҳолатига кўра, пойтахтда 113,1 мингта корхона фаолият кўрсатган, бу 2022 йилнинг мос даврига нисбатан 14,1 фоизга кўпдир.

Бундан ташқари, Алматида компаниялар сони республиканинг бошқа ҳудудларига қараганда бир неча баробар кўп ва шаҳарда фаолият юритаётган корхоналар сонининг ўсиши Қозоғистон Республикасида энг юқори кўрсаткичлардан биридир.

Бу ўтган йил давомида шаҳарда ишбилармонлик муҳити сезиларли даражада яхшиланганидан далолат беради.

2023 йил сентябрь ойи охирига келиб Алматидаги корхоналар сонининг барча тоифаларида ўсиши кузатилмоқда. Кичик корхоналар 14,3 фоизга ошиб, 111,6 мингтага, ўрта корхоналар 1,8 фоизга ошиб, 1 мингтага етди. Йирик корхоналар сони, ўз навбатида, 4,8 фоизга ошиб, 520 та компанияни ташкил этди.

Сўнгги хабарлар