Қаниш Сатбаев ва Кемел Ақишевнинг биргаликдаги суратлари топилди
PAVLODAR. Kazinform – Олтин одамни кашф этган таниқли археолог Кемел Ақишевнинг академик Қаниш Сатбаев билан бирга сурати Баянаулдаги музейга топширилди. Бу йил атоқли олим таваллудининг 100 йиллиги нишонланади.
Кемел Ақишевнинг набираси Мая Алишерқизи яқинда Қаниш Сатбаев таваллудининг 125 йиллиги ва таниқли археолог Кемел Ақишев таваллудининг 100 йиллиги муносабати билан академик Қ. И. Сатбаевнинг Баянаул мемориал музейига ташриф буюрди. У ота-боболари туғилиб ўсган муқаддас Баянаул заминига илк бор ташриф буюрмоқда. Мая Ақишева ҳозирда Туркияда яшайди. Касби журналист-мухбир.
Бу ҳақда Академик Қ. И. Сатбаевнинг Баянаул мемориал музейи оммавий ишлар бўйича мутахассиси Сансизбай Сапарғалиев маълум қилди.
Истеъдодли авлод етиштирган Шорман ва Сатбай оиласи машҳур оила. Кемел Ақишули ана шундай зодагонлар авлоди, отаси Ақиш Шорман оиласидан. Аниқроқ айтадиган бўлсак, Шормандан Алашга машҳур Муса Шорманули жаноблари, Мустафа Шорманули, Сатбай бобомиз билан муқаддас Маккага зиёратга бориб, у ердан тупроқ буюрган Иса ҳожи Шорманули ва Аужан Шорманули туғилган. Кемел Ақишев шу Аужандан келиб чиқади. Онаси Ғазиза Имантайқизи Қаниш Имантайулининг опаси. Ақиш ота ва Ғазиза оиласида саккиз фарзанд бўлди. Қозоқ халқининг изтироблари – очарчилик бу оилани ҳам четлаб ўтмади. Афсуски, очарчилик йилларида Ришат, Қамар ва Кемелдан бошқа болалари ҳалок бўлди. Ўтган асрнинг 30-йилларида Ақиш Аужанули ва Ғазиза Имантайқизи ҳам очликдан вафот этган.
“Маълумки, онаси вафотидан сўнг Кемел Ақишули акаси Қаниш Имантайулининг тарбиясида бўлган. 1942 йилда Алмати шаҳридаги мактабни тугатгач, ихтиёрий равишда фронтга кетади. 1944 йилда фронтда оғир яраланиб, юртга қайтди. Ана шундай оғир даврларни бошидан кечирган буюк археолог қозоқ илм-фанида ўчмас из қолдирган олим бўлди. Умуман олганда, Шорман ва Сатбай оилалари мамлакатда содир бўлган барча муҳим воқеаларда иштирок этган. Улуғ Ватан урушида Кемел билан бирга унинг укаси Қамар Ақишев ва Ғалимтай Сатбаевлар ватанни ҳимоя қилдилар. Абикей Зейнули, Ғазиз (Бўкеш) Имантайули, Абдикарим Жаминули Сатбаевлар ҳам барчаси мамлакатда жуда қадрли ва машҳур инсонлар эди. Мамлакатга қилган хизматларига қарамай, у ҳибсга олинди ва 1937 йилда вафот этди. Қаерга кўмилгани ҳам номаълум”, – дейди Академик Қ. И. Сатбаевнинг Баянаул мемориал музейи оммавий иш бўйича мутахассиси Сансизбай Сапарғалиев.
Ушбу ташриф давомида Мая Алишерқизи Ақиш авлодлари ҳақида бир қанча маълумотларни тақдим этди. Шунингдек, музей фондига махсус олиб келинган 43 та фотосурат, 2 та мақола ва 16 та тарихий ҳужжатлар папкасини топширди. Ҳужжатлар орасида нодир фотосуратлар бор. Улар орасида Кемел Ақишев ва Қаниш Сатбаевнинг бирга тушган сурати бор.
