Хомашёни газ сифатида сотиш ўрнига полиэтилен ишлаб чиқарамиз, бу эса қўшимча қийматни 20 баробар оширади – ҚР Бош вазири

ASTANA. Kazinform - ҚР Бош вазири Олжас Бектенов дунёнинг йирик нефть-кимё компаниялари раҳбарлари – Хитой нефть-кимё корпорацияси (SINOPEC) президенти Джао Донг ва “СИБУР” масъулияти чекланган жамияти бошқаруви раиси Михаил Карисалов билан учрашди.

Асосий масала – қуввати йилига 1,25 миллион тонна, умумий қиймати қарийб 7,7 миллиард доллар бўлган, жаҳон қувватининг 1 фоизига тенг бўлган полиэтилен ишлаб чиқариш бўйича биринчи яхлит газ-кимё мажмуасини биргаликда қуриш.

Учрашув давомида Sinopec компаниясининг лойиҳа иштирокчиларига киришини расман якунловчи уч томонлама протокол имзоланди. Шундай қилиб, завод эгаларининг таркиби қуйидагича: ҚазМунайГаз - 40%, SINOPEC – 30%, СИБУР – 30%.

Ҳукумат раҳбари маҳсулотни юқори даражада қайта ишлашга қаратилган лойиҳа муҳимлигини таъкидлади.

Америка лицензиясига эга Chevron Phillips ва Univation технологияларидан фойдаланган ҳолда 22 га яқин полиэтилен маркаларини ишлаб чиқариш режалаштирилган, уларнинг 40 фоизи премиум синфдир. Саноат ва маиший иловаларнинг кенг доираси полиэтиленни дунёдаги энг кўп терилган полимерга айлантиради.

Бугунги кунда полиэтилен тиббиёт, протезлаш, мудофаа, озиқ-овқат саноати, қурилиш, космик саноати ва бошқа соҳаларда қўлланилади. Полимер кенг турдаги маҳсулотларни ишлаб чиқаришда қўлланилади: пластик емирилишга бардошли қувурлар, қурилиш материаллари, дори-дармонлар, шприцлар, протезлар, космонавтлар учун зирҳ ва кийим-кечак, автомобилт қисмлари. Мақсадли бозорларга Қозоғистон, МДҲ давлатлари, Хитой, Туркия ва Европа давлатлари киради. Шу билан бирга, ички истеъмол учун сотиш нархи импорт нархидан паст бўлади.

“Давлат раҳбари углеводородларни чуқур қайта ишлашни нефть-газ саноатини ривожлантиришнинг асосий йўналишларидан бири сифатида белгилаб берди. Иқтисодиётимиз учун устувор йўналиш юқори даражадаги қайта ишлаш маҳсулоти – экспортга йўналтирилган технологик занжирда қўшимча қийматнинг жадал ўсиши билан ишлаб чиқаришдир.Бирламчи хомашё – этан ва учинчи даражали қайта ишланган маҳсулот – полиэтилен ўртасидаги қўшилган қиймат 20 баробарга ошиб, бир тоннаси 80-90 доллардан 1600-1800 долларгача ошади. “Полиэтилен” лойиҳаси ишлаб чиқариш саноати ва бутун мамлакат иқтисодиётини ривожлантиришга сезиларли туртки бериши шубҳасиз. Мутахассисларнинг ҳисоб-китобларига кўра, лойиҳани амалга оширишдан 2030 йилгача бўлган даврда мамлакат ялпи ички маҳсулотига қўшиладиган ҳисса тахминан 1,2 фоизни ташкил этади”, - деди Олжас Бектенов.

Завод қурилишини 2029 йилгача якунлаш режалаштирилган. Қурилиш даврида 8 мингдан ортиқ, фойдаланиш даврида эса 850 га яқин иш ўрни яратилади.

Қайд этилишича, мазкур лойиҳа Ҳукумат кўмагида амалга оширилмоқда. Завод тегишли инфратузилма ва махсус солиқ режими билан таъминланган махсус иқтисодий зона ҳудудида қурилади. Шу муносабат билан Бош вазир лойиҳа иштирокчилари эътиборини маҳаллий имкониятлардан максимал даражада фойдаланиш зарурлигига қаратди.

“Мамлакат иқтисодиёти учун муҳим лойиҳаларни амалга оширишда давлат томонидан ҳар томонлама қўллаб-қувватлаймиз. Шунингдек, маҳаллий қамров улушини оширишингизни кутамиз. Бунинг учун маҳаллий ишлаб чиқарувчилардан харид қилиниши шарт бўлган товар ва жиҳозлар рўйхатини белгилаш зарур. Биз қозоғистонлик мутахассисларни тайёрлаш ва уларга малака оширишга алоҳида эътибор қаратишимиз керак. Биз учун иложи борича маҳаллий кадрларни, жумладан, лойиҳада бошқарув лавозимларига жалб қилиш муҳим. Бошқа қўшма лойиҳаларни амалга оширишда ҳам шундай ёндашувларни кутамиз”, — деди Бош вазир.

Хуллас, “Полиэтилен” заводидан алоҳида газ тақсимлаш мажмуаси ва магистрал қувурни қуриш режалаштирилган.