Хитойнинг энг яхши ўнта сайёҳлик шаҳарлари ҳақида нималарни биламиз
Статистик маълумотлар шуни кўрсатадики, Хитойда дунёни қамраб олган пандемиядан кейин туризм саноати, айниқса, ички саёҳатлар тез ўсмоқда. Kazinform мухбири Хитойнинг туризм соҳасида етакчи бўлган шаҳарлари ҳақидаги маълумотлар билан бўлишди.
Хитой Халқ Республикаси Раиси Си Цзиньпиннинг жорий йил июль ойида Қозоғистонга давлат ташрифи чоғида 2025 йил Қозоғистонда Хитой туризми йили деб эълон қилинган эди. Бутунжаҳон саёҳат ва туризм кенгаши (WТТC) ва Oxford Economics ҳисоботида Хитойнинг ички туризм даромади 2024 йилда рекорд даражадаги 938 миллиард долларга етиши тахмин қилинмоқда.
Жорий йилнинг август ойида эълон қилинган “2024 йил ёзида ички маданий туризм бозорининг оммабоплиги тўғрисида”ги ҳисобот Хитойнинг Луйбан маданий туризм академияси томонидан тармоқдаги ўн мингга яқин корхона ўртасида онлайн сўровнома асосида ишлаб чиқилган. Ҳисоботга кўра, Хитойда жорий йилнинг ёзида энг машҳур сайёҳлик йўналишлари ўнталигига Пекин, Шанхай, Нанкин, Чэнду, Ханчжоу, Лоян, Вэйхай, Сиань, Гуанчжоу ва Чунцин киради.
Мамлакат пойтахти Пекин кучли ўнталикдан жой олди. Пекин нафақат Хитойнинг сиёсий маркази, балки энг йирик сайёҳлик марказларидан биридир. 2024 йилнинг дастлабки саккиз ойида Пекин 250 миллионга яқин сайёҳни қабул қилди ва 450 миллиард юандан (тахминан 62 миллиард АҚШ доллари) ортиқ даромад келтирди. Шаҳарда туризмнинг маданий, тиббий, технологик ва бошқа йўналишлари ривожланган. Шаҳар ҳудудида кўплаб диққатга сазовор жойлар ва машҳур сайёҳлик объектлари мавжуд, хусусан, оддий хитойликлар учун орзу бўлган Тяньаньмэнь майдони (Пекиннинг юраги ҳисобланади), Гугун музейи (Хитойда энг катта ва энг тўлиқ сақланиб қолган сарой мажмуаси), Ихэюань, Бэйхай, Тяньтань, Юаньминъюань, Олимпия боғлари, Бадалин тизмасидаги Хитой қалъаси ва анъаналар ва инновацияларнинг нозик уйғунлигини намойиш қилувчи хутонглар ва сехэюань деб номланувчи турар-жой бинолари сайёҳлар ўртасида машҳур.
Кучли ўнликни, албатта, Шанхайсиз тасаввур этиб бўлмайди. Бу Хитойдаги энг йирик мегаполис, шаҳар аҳолиси сони 25 миллионга яқин. Хитойнинг асосий иқтисодий, молиявий ва бизнес марказларидан бири сифатида 2024 йилнинг биринчи ярмида Шанхайга 3 миллиондан ортиқ хорижий сайёҳлар ташриф буюришади. Хитой иқтисодиётининг асосий драйверига айланган мегаполис оддий балиқчилар қишлоғидан туриб, бугунги кунда нафақат "Шарқ дурдонаси" каби осмонўпар бинолари, балки Юйюань боғи ва Вайтань (Соҳил) ҳудудидаги меъморий мажмуалар шаҳарнинг бой тарихий ва маданий анъаналари ва меросини, Шарқ ва Ғарб цивилизацияларининг уйғунлигини кўрсатади. Диснейленд, Чэнхуанмяо ибодатхонаси маҳаллий этно-анъаналар кўзгуси сифатида ҳеч бир сайёҳни бефарқ қолдирмайди.
Нанкин ёки Наньцзинь – Шарқий Хитойнинг асосий шаҳарларидан бири бўлиб, узоқ тарих ва бой маданиятга эга, Нанкин 6 сулоланинг пойтахти бўлган. Чжуншань (Сунь Ятсен) мақбарасининг улуғворлиги, Конфуций ибодатхонасининг шовқини ва Циньхуай дарёсининг кечки гўзаллиги Хитой маданиятини ҳис қилишни хоҳлайдиган сайёҳлар учун чексиз имконият яратади. Шунингдек, Сяолин мақбараси ва Президент қароргоҳи (Замонавий Хитой тарихи музейи) ҳам тарихга қизиқувчи сайёҳлар учун жуда жозибали. Нанкин шаҳар маданият ва туризм ахборот маркази маълумотларига кўра, жорий йилнинг июль ва август ойларида шаҳарга 45 миллиондан ортиқ сайёҳ келган.
Сечуань провинцияси маркази Чэнду ҳам кучли ўнталикка кирган. 22 миллионга яқин аҳолига эга Чэнду Ғарбий Хитойнинг логистика, молиявий, технологик, маданий, транспорт ва таълим маркази ҳисобланади. Шаҳарнинг тарихи 3200 йилдан кўпроқ вақтга бориб тақалади. Шаҳарнинг энг машҳур сайёҳлик жойларидан бири бу Чэнду тарихининг муҳим даврларини кузатиб борадиган ва анъаналар ва замонавий услублар уйғунлигини таклиф қилувчи Куанчжай Сянзи (Кенг ва тор кўчалар) ҳисобланади. Ухоу ибодатхонаси, Ду Фунинг қамиш кулбаси ва Ванцзянлоу павильони каби тарихий ва маданий жойлар ўзига хосдир. Бутунжаҳон табиат мероси рўйхатига киритилган Панда қўриқхонаси (жами 7 та қўриқхона ва 9 та манзарали ҳудуд) ва Цзючжайгоу миллий боғи (Хитойнинг энг машҳур сайёҳлик ва курорт зоналаридан бири) ҳам шаҳарга яқин жойлашган. “Синьхуа” агентлиги маълумотларига кўра, фақат бу йилги миллий байрамнинг “олтин ҳафтаси” давомида Чэнду 24 миллион сайёҳни қабул қилиб, 22,65 миллиард (тахминан 3,1 миллиард АҚШ доллари) даромад олди.
Рўйхатда хитойликлар “Ердаги жаннат” деб ҳавас қиладиган Ханчжоу шаҳри бешинчи ўринда. Ханчжоу нафақат Хитойнинг энг гўзал шаҳарларидан бири, балки буюк тарихий ва маданий аҳамиятга эга қадимий шаҳар ва мамлакат тарихидаги саккизта пойтахтдан биридир. Бундан ташқари, хитойликлар учун бу чойнинг ватани, ипак санъати маркази ва мода пойтахти. Бутунжаҳон мероси рўйхатига киритилган Сиҳу ва Цяньдаоху кўллари Хитойнинг энг гўзал сув ҳавзаларидан биридир. Шаҳарда Лэйфэн Пагода, Цинхэ тумани, Чжэси дараси, Тяньму тоғи ва Лунмэнь қишлоғи каби кўплаб гўзал жойлар ва сайёҳлик объектлари мавжуд. Жорий йилнинг биринчи ярмида шаҳарга 137 миллион. сайёҳлар келган, туризм соҳаси шаҳар бюджетига 179 миллиард. юань киритди.
Рейтингнинг кейинги шаҳри Лоян. Буюк Ипак йўлининг шарқий нуқтаси ва Хитой цивилизациясининг муҳим марказларидан бири бўлган улкан шаҳар Хитой тарихида 13 сулоланинг пойтахти бўлган. Шаҳар ташкил топганидан бери 40 асрдан кўпроқ вақт ўтган деб тахмин қилинади. Суншань, Циньлин, Фуню ва Тайхан тоғларининг туташган жойида жойлашган, сайёҳлик ресурслари сони ва сифати бўйича алоҳида устувор аҳамиятга эга бўлган Лоян “Хитойнинг тарихий ва маданий пойтахти” деб номланади. Шаҳарда Лунминь ғорлари, Байюнь ландшафт ҳудуди, Интяньмэнь дарвозаси, Эски шаҳар каби кўплаб гўзал диққатга сазовор жойлар мавжуд. 2024 йилнинг январь-август ойлари давомида жами 116 миллион турист келган. Туризм ҳисобидан шаҳар бюджетига 90,38 миллиард юань сармоя киритилди.
Рўйхатда еттинчи бўлиб Шаньдун провинциясидаги Вэйхай шаҳри турибди. Сариқ денгиз – Бохай соҳилида жойлашган шаҳар ўзининг ёқимли табиати, ҳавоси, ипакдек юмшоқ қуми билан ҳар қандай сайёҳнинг қалбини забт этади. Курортлардан ташқари, Хитой даосизмининг муқаддас тоғи Шэнцзиншан, Осиёдаги оққушларнинг энг катта яшаш жойи бўлган Оққуш кўли каби сайёҳлик объектлари ҳам ташриф буюришга арзийди. Хитой учун учинчи даражали шаҳар ҳисобланган ва аҳолиси 3 миллиондан кам бўлган Вэйхайга 2023 йилда 59,07 миллион турист келган, бу шаҳар аҳолиси сонидан 20 баравар кўпдир.
Кейинги ўрин Сиань шаҳри. Бу Шэньси провинциясининг пойтахти ва Шимолий-Ғарбий Хитойнинг сиёсий, иқтисодий, маданий, логистика, тиббий ва технологик марказидир. Аҳолиси сони 13 миллион киши. Сиань жаҳон миқёсидаги тарихий ва маданий шаҳарлардан бири, шунингдек, Хитой цивилизациясининг муқаддас бешикларидан биридир. 3000 йиллик тарихга эга қадимий шаҳарда 13 та сулола ҳукмронлик қилган. Шаҳардаги тарихий-маданий ёдгорликлар сони бўйича маълумот йўқ, 2023 йил маълумотларига кўра, 134 та музей рўйхатга олинган. Шаҳар ҳудудида қўнғироқ минораси, қадимий шаҳар деворлари, ибодатхона, Сиань масжиди каби кўплаб тарихий, маданий ва туристик объектлар мавжуд. Сирлари тўлиқ очилмаган қадимий маросим-меъморий мажмуалар, дунёни лол қолдирган Терракота армияси, Чжаолин мақбараси шаҳарни машҳур этди. 2024 йилги Миллий байрамнинг “олтин ҳафтаси” давомида шаҳар 17,5 миллион кишини қабул қилган. Январдан сентябргача 80 000 чет эллик сайёҳлар келган.
Дарвоқе, 2023 йилнинг май ойида қадимги турклар Қумдан деб атаган Сиань шаҳрида Қозоғистон Республикасининг Бош консуллиги очилган эди.
Гуанчжоу – Гуандун провинциясининг пойтахти, Хитой ташқи савдосининг асосий маркази, йирик мегаполис ва Линнань маданиятининг олтин бешиги, ўзининг ноёб тўғони билан ажралиб туради. 19 миллионга яқин аҳоли истиқомат қилувчи мегаполисда иқтисодиётнинг бошқа тармоқлари қаторида туризм, айниқса, унинг бизнес соҳаси ҳам юксак даражада ривожланган. Гуанчжоу боғ шаҳри, энг яхши сайёҳлик шаҳри, Хитойнинг машҳур тарихий ва маданий шаҳри каби мукофотлар совриндори. Гуанчжоу телеминораси, Байюнь тоғи, Юэсю тоғи, Наньша ботқоқ боғи, Хуанань ботаника боғи, Чэнь сулоласи ибодатхонаси каби туристик диққатга сазовор жойлар унутилмас таассурот қолдиради. Шаҳар маъмуриятининг маълумотларига кўра, 2024 йилнинг биринчи етти ойида Гуанчжоуга 148 миллион турист ташриф буюрган.
Тоғли шаҳар номини олган Чунцин Хитойда туризм соҳасида кучли ўнталикка кирган. 32 миллион аҳоли яшовчи мегаполис Ғарбий Хитойнинг молиявий маркази ҳисобланади. Машҳур Янцзи дарёсининг бошида жойлашган Чунцин ўзининг ажойиб табиати, ўрмони ва гўзал кўллари билан машҳур. Шаҳарда Дацзу қоятошлари, Хунъядун ғорлари, Байдичэн ибодатхонаси, Цицикоу қишлоғи, Цзялинцзян дарёси, Улун Карст каби машҳур сайёҳлик жойлари мавжуд. Чунцин нафақат ажойиб табиат манзараси, балки бой тарихий ва маданий мероси каби ўзига хос этник-маданий анъаналари билан кўпроқ сайёҳларни ўзига жалб қилмоқда. Статистик маълумотларга кўра, 2024 йилнинг биринчи саккиз ойида Чунцин 83 миллион турист қабул қилган ва 90 миллиард даромад киритган.
