Гиёҳванд йиртқичлар: Флорида штатидаги акулалар кокаинга қарам бўлган
Ҳар йили расмийлар томонидан катта миқдордаги гиёҳванд моддалар пляжларда ювилиб, океандан олиб чиқилар экан, денгиз биологи Том Хёрд Флориданинг қирғоқ сувларида ювилган кокаинни акулалар истеъмол қиладими деган саволга «Кокаин акулалари» деб номланган янги телесериалда жавоб излади. Ушбу фильм келаси ҳафта Discovery каналида намойиш этилади.
Дастур доирасида Хёрд ва унинг ҳамкасби, Флорида университети экологи Трейси Фантана Флорида-Кис оролларида гиёҳвандликка чалинган акулалар устида бир қатор тажрибалар ўтказди.
Хёрд ва Фантана сув остига шўнғиб, баъзи акулалар жуда ғалати ҳаракат қилаётганини пайқашди. Одатда одамлардан қочиб кетадиган болға бошли акула улар томон диагонал сузиб келаётганга ўхшарди. 60 фут чуқурликда улар тор майдон атрофида сузаётган ва ҳеч нарса йўқ жойга диққат билан тикилиб турган қум акуласини кузатдилар.
Кейинроқ улар кокаин солинган қопларга ўхшаган пакетларни сувга ташлаб, акулалар қандай реакцияга киришганини синаб кўришди.
Тажриба давомида улар қўғирчоқ оққушнинг ёнига сохта сумкалар қўйишди ва акулалар тўғридан-тўғри унинг ёнига бориб, тишлаганини кўриб ҳайрон қолишди. Битта акула ҳатто сунъий сумкани тишлаб сузиб кетди.
Хёрд ва Фантана тажрибани давом эттирдилар - улар акулаларда допаминни чиқариш учун юқори концентрланган балиқ овқатидан кокаин тўпини ясадилар. Дастурда акулалар тўпни кўриб ақлдан озишини кўрсатади.
Ўзларининг сўнгги тажрибасида улар самолётдан бир қоп кокаин туширгандек кўринишди ва препаратнинг акула экотизимига қандай кириб боришини аниқлашга ҳаракат қилишди. Олимлар акулаларнинг айрим турлари сохта дори-дармонларни «овлаётганини» пайқашди.
Хёрднинг таъкидлашича, тажрибалар Флорида қирғоқларида кокаинга қарам акулалар пайдо бўлганини ҳали исботлай олмайди. Унинг сўзларига кўра, кўпроқ тажриба ўтказиш керак. Унинг сўзларига кўра, акулаларни кокаинга шунчалик жалб қилишининг бошқа сабаблари ҳам бўлиши мумкин.
«Биз кокаиннинг акула учун нима қилиши мумкинлигини билмаймиз», - деб тушунтирди Хёрд. У, шунингдек, тадқиқотлар шуни кўрсатадики, турли балиқлар кимёвий таъсирга турлича муносабатда бўлади.
