Экология учун энг хавфли ва зарарли электр станцияларидир - тадқиқот
ASTANА. Кazinform - Қозоғистонда АЭС қурилиши фаол муҳокама қилинмоқда ва асосий хавотирлар атроф-муҳит ва хавфсизлик билан боғлиқ.
Кўпчилик Чернобиль ва Фукусима ҳалокатларини эслайди. Бироқ, бундай аварияларнинг такрорланиш эҳтимоли камроқ ва бошқа турдаги электр станциялари ҳам хавфлироқдир.
Energyprom.kz ресурси қайси электр станциялари энг хавфли ва атроф-муҳитни ифлослантириши бўйича тадқиқот ўтказди.
Our World In Data маълумотларидан фойдаланиб, тадқиқотчилар ҳеч қандай энергия манбаи тўлиқ хавфсиз эмаслигини таъкидлашади. Уларнинг барчаси инсон саломатлиги ва иқлимига таъсир қилади, лекин турли йўллар билан.
Қазиб олинадиган ёқилғилар (кўмир, қўнғир кўмир, нефть) энг ифлос ва энг хавфли энергия манбаи бўлиб, қисқа муддатда энг кўп иссиқхона газларини ишлаб чиқаради. Кўмир билан ишлайдиган электр станцияларида ишлаб чиқарилган электр энергияси бирлигига ўлим кўрсаткичи 32,7 ва 24,6 тага етади (кўмир турига қараб). Барча электр энергиясининг 77% дан ортиғи Қозоғистондаги кўмирда ишлайдиган иссиқлик электр станцияларида ишлаб чиқарилади, бу эса мамлакатни юқори хавф зонасига қўяди.
Қазиб олинадиган ёқилғилардан фарқли ўлароқ, атом энергияси ва қайта тикланадиган энергия анча хавфсизроқ. Шамол, атом ва қуёш электр станцияларида ўлим ҳолатлари камроқ. Атом энергетикаси қўнғир кўмирдан 99,9%, кўмирдан 99,8%, нефтдан 99,7% ва газдан 97,6% камроқ ўлим ҳолатларига сабаб бўлади.
Тадқиқот шунингдек, йилига 1 ТВт/соат электр энергиясини истеъмол қиладиган 150 000 аҳолиси бўлган шаҳарлар учун ўлим кўрсаткичларини таҳлил қилади. Агар шаҳар фақат кўмир билан ишлаётган бўлса, ҳаво ифлосланиши туфайли ҳар йили 25 киши ҳалок бўлади.
Электр станцияларининг турлари бўйича умумий ҳолат:
кўмир: йилига 25 та эрта ўлим ҳолати;
нефть: йилига 18 та эрта ўлим ҳолати;
табиий газ: йилига 3 та эрта ўлим ҳолати;
гидроэнергетика: йилига 1 та эрта ўлим ҳолати;
шамол энергияси: ҳар 25 йилда 1 та ўлим ҳолати;
атом энергияси: ҳар 33 йилда 1 та ўлим ҳолати;
қуёш энергияси: ҳар 50 йилда 1 та ўлим ҳолати.
Энергия манбаларининг барқарорлиги ҳам муҳимдир. Яшил энергия хавфсиздир. Кўмир яна ифлослантирувчи бўлиб, ядровий ёқилғига қараганда 100 баробар кўпроқ иссиқхона газларини ишлаб чиқаради. Кўмир электр станцияларидан карбонат ангидрид чиқиндилари 1 ГВт / соат учун 970 тонна, нефтдан - 720 тонна, газдан - 440 тонна, биомассадан - 78 - 230 тонна, қуёш электр станцияларидан - 53 тонна, гидроэлектростанциялардан - 24 тонна, шамол электр станцияларидан - 11 тонна, атом электр станцияларидан эса 6 тонна газ ажралиб чиқади.
Шундай қилиб, атом электр станциялари хавфсиз ва экологик тоза ҳисобланади. Улар "яшил" энергия бўлимига киритилган, бу уларнинг мақомини тасдиқлайди. Иссиқлик электр станциялари атроф-муҳитга ва одамлар саломатлигига катта зарар етказаётган Қозоғистон атом ва қайта тикланадиган энергияга ўтиш ҳақида ўйлаши керак. Бу келажакни ҳимоя қилишга ва келажак авлоднинг ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам беради. Қозоғистон электр энергияси ишлаб чиқаришдаги углерод эҳтиёжи бўйича дунёда етакчи ўринлардан бирини эгаллайди ва тоза энергия манбаларига ўтиш ҳар қачонгидан ҳам долзарбдир.
