Дунёнинг турли мамлакатларида блогерлар қандай солиқларни тўлайдилар
Контент яратиш жадаллик билан машҳур бўлиб, тўлиқ даромад манбаига айланиб боряпти. Турли мамлакатларда блогерлар солиқ тўлаши шарт, бўйин товлаганликлари учун уларга жарима ва бошқа санкциялар қўйилади, деб хабар беради Kazinform мухбири.
АҚШ
АҚШда контент яратувчилари севимли хобби, ярим кунлик иш ёки асосий иши бўлишидан қатъи назар, олган даромадлари учун солиқ тўлашлари шарт. Бу Ички даромад хизмати (IRS) томонидан тартибга солинадиган талаб.
Барча якка тартибдаги тадбиркорлар сингари, блогерлар ҳам блог юритишдан олган даромадлари учун солиқ тўлашлари керак. Бу шуни англатадики, шериклик алоқалари, реклама даромадлари, ҳомийлик битимлари ва рақамли маҳсулотларни сотиш орқали олинган ҳар қандай маблағлар солиққа тортилади.
АҚШ федерал солиқ ставкаси прогрессив бўлиб, даромадингиз қанчалик юқори бўлса, солиқ ставкангиз шунчалик юқори бўлади. Ички даромад хизмати (IRS) маълумотларига кўра, даромад солиғи ставкалари 10% дан 37% гача.
Якка тартибдаги тадбиркорлар учун солиқ ставкаси 15,3% ни ташкил этади. Бу ставка икки қисмдан иборат: ижтимоий суғурта учун 12,4% (кексалик, ногиронлик ва боқувчисини йўқотганлиги учун суғурта) ва «Медикер» (Medicare/ шифохона харажатлари суғуртаси) учун 2,9%, тушунтиради IRS.
Шунингдек, блогерлар, ўз бизнесини юритиш учун зарур деб ҳисобланган турли харажатларни, жумладан: фрилансер тўловларини (график дизайн, сайтларни ишлаб чиқиш ёки контент ёзишда ёрдам), маркетинг ва реклама харажатлари ва офис жиҳозларини чегириб ташлашлари мумкин.
Солиғингизни ҳисоблашда шериклик алоқалари, реклама ва рақамли товарларни сотиш каби даромад манбалари ҳисобга олинади. Бундан ташқари, агар блогер “обзор” учун нарсаларни олса, бу ҳам солиққа тортиладиган даромад ҳисобланади.
Умуман олганда, мукофот сифатида совға (бепул товарлар, саёҳатлар ва бошқалар) олсангиз, у даромад ҳисобланади, яъни унинг қийматидан солиқ тўлашингиз керак. АҚШнинг TaxSlayer компанияси маълумотларига кўра, “обзор” учун юборилган нарсалар, агар уларнинг умумий қиймати 100 доллардан ошмаса, бундан мустасно.
Блогерлар орасида бизнес юритишнинг энг кенг тарқалган шакллари - якка тартибдаги тадбиркорлик (sole proprietorship), шериклик (partnership) ва масъулияти чекланган шериклик (LLC).
Буюк Британия
Буюк Британияда инфлюенсерлар солиқларни, шу жумладан даромад солиғи ва Миллий суғурта бадалларини тўлашлари керак. 12,570 фунт стерлингдан (солиқсиз минимал) даромад оладиган ҳар бир киши ушбу чегарадан юқори бўлган миқдорда даромад солиғини тўлаши керак. Қайд этилишича, бу минимал савдо чегирмаси орқали оширилиши мумкин.
Даромад қуйидаги ставкаларда солиққа тортилади:
- 20% - 12 571 фунт стерлингдан 50 270 фунт стерлинггача бўлган даромадга тегишли
- 40% - 50 271 фунт стерлингдан 125 140 фунт стерлинггача бўлган даромадга тегишли
- 45% - 125 141 фунт стерлингдан юқори даромадга тегишли
Солиқ ставкалари барча даромадларга нисбатан қўлланилмайди, фақат ҳар бир қавсга тушадиган даромадларга нисбатан қўлланилади. Мисол учун, агар сиз бир йилда 80 000 фунт стерлинг ишлаб топган бўлсангиз, солиқни ҳисоблаш қуйидагича бўлади: 37 700 фунт стерлинг (50 270 фунт стерлинг - 12 570 фунт стерлинг) 20% солиққа тортилади ва 29 730 фунт стерлинг (80 000 фунт стерлинг - 50 270 фунт) 40 фоиз солиққа тортилади. Бу сизнинг йил учун умумий солиқ тўловингизни 19,292 фунт стерлингга олиб келади.
Миллий суғурта бадаллари (National Insurance) - бу давлат имтиёзлари учун олинадиган солиқ. Бундан ташқари, агар инфлюенсерларнинг йиллик даромади £90,000 ёки ундан кўп бўлса, улар ҚҚС бўйича рўйхатдан ўтишлари керак (даромадлари паст бўлганлар ихтиёрий равишда рўйхатдан ўтишлари мумкин). Рўйхатдан ўтганидан сўнг, хизматлар нархига ҚҚС қўшиши керак. Мисол учун, агар инфлюенсерлар ҳомийлик остидаги пост учун 200 фунт стерлинг тўласа, улар 240 фунт стерлингни ҳисоб-китоб қилишлари керак, шундан 40 фунт стерлинги Солиқ ва божхона бошқармаси (HMRC) га тўланиши керак.
Инфлуенcерлар, шунингдек, даромаддан бизнес харажатларини ҳисоблаш ва чегириб ташлаш орқали солиқ юкини камайтириши мумкин. Бироқ, HMRC қатъий талабларга эга, бу харажатлар фақат ва тўлиқ бизнесни юритиш учун амалга оширилиши керак. Буларга видео ва бошқа жиҳозлар, иш сафари, юридик ва бухгалтерия хизматлари киради.
Хитой
Ханчжоу шаҳридан бўлган хитойлик инфлуенcер Пан Юрун деярли 100 миллион юан (13 миллион доллар) солиқ тўлаган, деб хабар беради South China Morning Post.
2024 йил 14 мартда Пан видеони жойлаштирди, унда у тўланган солиқлар миқдорини — 95 миллион юанни ошкор қилди ва ҳатто далил сифатида тўловнинг скриншотини ҳам кўрсатди.
“Солиқ тўлаш ҳар бир инсоннинг бурчидир. Мен ҳар доим солиқларни тўлиқ тўлайман ва "оқилона солиқ тўлашдан бўйин товлаш" деб аталадиган нарсага мурожаат қилмайман", - деди у.
У Douyinда аккаунт юритади, у ерда терини парвариш қилиш ва бўяниш бўйича маслаҳатлар беради.
Агар унинг даромади 45 фоизлик даромад солиғи бўйича солиққа тортилган бўлса, 2023 йилда унинг йиллик даромади 200 миллион юандан (28 миллион доллар) ошиши мумкин, деб ёзади SCMP.
Хитойда даромад солиғи даромадга боғлиқ ва 3% дан 45% гача.
2021 йил декабрь ойида Хитойнинг энг йирик стримерларидан бири Хуан Вэй (Viya номи билан танилган) солиқ тўлашдан бўйин товлагани учун 1,34 миллиард юан (210 миллион доллар) миқдорида жаримага тортилди, шундан сўнг унинг аккаунтлари барча платформаларда блокланди.
Россия
Блогерлар қандай солиқларни тўлаши бизнесни рўйхатдан ўтказиш шаклига боғлиқ: якка тартибдаги тадбиркор ёки МЧЖ (масъулияти чекланган жамият).
2,4 миллион рублгача даромадга эга бўлган блогерлар якка тартибдаги тадбиркор сифатида рўйхатдан ўтиши мумкин, агар унинг ходимлари ва даромади 2,4 миллион рублдан ортиқ бўлса, у якка тартибдаги тадбиркор сифатида рўйхатдан ўтиши мумкин.
Ўз-ўзини иш билан таъминлаш учун юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорлардан олинадиган даромад солиғи 6 фоизни, жисмоний шахслардан эса 4 фоизни ташкил этади.
Якка тартибдаги тадбиркорлар учун солиқлар солиққа тортиш тизимига ва минтақага боғлиқ: соддалаштирилган солиқ тизими бўйича - 1-15%, умумий солиққа тортиш тизими: шахсий даромад солиғи - 13-15%, ҚҚС - 20% гача.
Айни пайтда Россияда блогер Елена Блиновская устидан суд жараёни давом этяпти. Жараён ўтган йил август ойининг охирида бошланган. Тергов маълумотларига кўра, Блиновская 2019–2021 йилларда бизнесни бўлиниш схемаларидан фойдаланган ҳолда 900 миллион рублдан ортиқ солиқ тўлашдан бўйин товлаганликда айбланяпти. 2023 йил апрель ойида у ҳибсга олинган, деб ёзади “ТАСС”.
Муаллиф: Мадина Гумарова
